Đổi mới triệt để dạy học và kiểm tra, đánh giá Ngữ văn

Ngày 21/7/2022, Bộ GD&ĐT ban hành Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH, hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn...

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Ngày 21/7/2022, Bộ GD&ĐT ban hành Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH, hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn ở trường phổ thông.

Một trong những nội dung được chú ý nhất của văn bản này là yêu cầu tránh dùng lại văn bản đã học trong sách giáo khoa làm ngữ liệu xây dựng các đề kiểm tra đọc hiểu và viết trong đánh giá kết quả học tập cuối học kỳ, cuối năm học, cuối cấp học. Mục đích nhằm đánh giá chính xác năng lực học sinh, khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc bài hoặc sao chép nội dung tài liệu có sẵn.

Thực hiện Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH được Bộ GD&ĐT tiếp tục nhấn mạnh trong hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học các năm 2022 - 2023, 2023 - 2024 và 2024 - 2025.

Thực ra, việc ra đề sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa được áp dụng từ sớm, trước khá xa thời điểm ban hành Công văn 3175. Cụ thể, nhằm hạn chế học tủ, học vẹt, văn mẫu, trong đề thi THPT quốc gia (từ năm 2020 là Kỳ thi tốt nghiệp THPT) môn Ngữ văn, văn bản phần đọc hiểu đã không có trong sách giáo khoa; câu nghị luận xã hội phát huy quan điểm cá nhân người viết và không thể chép theo văn mẫu.

Mặc dù mới dừng lại ở đề thi tốt nghiệp THPT, chưa triển khai rộng rãi trong kiểm tra, đánh giá ở nhà trường, nhưng đây là bước đệm cần thiết, quan trọng để khi chính thức triển khai không bất ngờ, lúng túng.

Chỉ sau Công văn 3175, trường phổ thông mới chính thức áp dụng việc không sử dụng ngữ liệu trong sách giáo khoa kiểm tra định kỳ môn Ngữ văn. Sau 2 năm triển khai đã ghi nhận những thay đổi tích cực, cả ở phía người dạy và người học; giảm đáng kể cách dạy đọc - chép, hiện tượng văn mẫu, học sinh thực sự được chú trọng phát triển phẩm chất, năng lực. Giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn qua các đợt tập huấn, từ thực tế trải nghiệm ra đề theo yêu cầu mới và đổi mới phương pháp dạy học.

Tuy nhiên, vẫn còn có khó khăn khi triển khai yêu cầu mới này, đặc biệt với việc ra đề thi, kiểm tra. Bên cạnh những đề văn hay, sáng tạo, vẫn có không ít đề kiểm tra, đề thi còn có sai sót, đặc biệt với việc lựa chọn ngữ liệu.

Trong đó, thường gặp là ngữ liệu chưa bảo đảm về nội dung, nghệ thuật, sự chuẩn mực và sáng tạo về ngôn ngữ; không hợp lý về dung lượng, có ngữ liệu cho quá dài; không đúng loại/thể loại chương trình quy định; không phù hợp với người học… Ngữ liệu không bảo đảm sẽ dẫn đến câu hỏi, yêu cầu không thể hay, tốt như mong đợi.

Từ năm 2025, đề thi tốt nghiệp THPT bắt đầu thực hiện triệt để yêu cầu không sử dụng ngữ liệu trong sách giáo khoa. Theo đó, không chỉ đọc hiểu mà cả phần nghị luận văn học cũng sử dụng ngữ liệu mới, không còn tình trạng nhiều năm chỉ loanh quanh một số tác phẩm thơ, văn trong sách giáo khoa lớp 12.

Bên cạnh nâng cao năng lực ra đề của giáo viên, một việc vô cùng quan trọng là thay đổi cách dạy, cách học để học sinh đáp ứng được yêu cầu mới. Việc dạy “cái” cụ thể cần thay bằng dạy “cách”, để học sinh có thể tự tin với các ngữ liệu mình chưa từng gặp.

Đồng thời, rèn học sinh thói quen đọc sách, nâng cao văn hóa đọc cần được quan tâm thực chất hơn nữa. Điều này không chỉ giúp các em nâng cao vốn từ, kỹ năng sử dụng ngôn ngữ, khả năng viết… phục vụ cho học Ngữ văn, mà còn vô cùng cần thiết góp phần hình thành các kỹ năng, năng lực theo yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.

Theo giaoducthoidai.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Mở rộng không gian tri thức

Mở rộng không gian tri thức

Những năm qua, để nâng cao chất lượng dạy và học, ngành giáo dục đã triển khai nhiều giải pháp đổi mới phương pháp, đổi mới giờ dạy. Nhiều kỹ thuật dạy học tiên tiến được áp dụng, các ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại được đưa vào giảng dạy, tạo nên hiệu quả học tập tích cực. Trong đó, mô hình “Lớp học kết nối” đang trở thành một phương pháp tổ chức giờ học mới mẻ, sáng tạo và mang lại nhiều giá trị thiết thực tại các nhà trường.

Cô giáo trẻ năng động, sáng tạo

Cô giáo trẻ năng động, sáng tạo

Với lòng yêu mến trẻ và tâm huyết với nghề, cô giáo Nguyễn Thị Thúy Ngân, Trường Mầm non Sơn Ca, xã Púng Luông đã xây dựng và áp dụng những sáng kiến hữu ích, đưa các phương pháp giáo dục tiên tiến vào từng bài giảng, biến mỗi giờ học thành chuyến phiêu lưu đầy hứng thú cho các em nhỏ vùng cao.

Quan tâm, chăm lo sự nghiệp giáo dục

Kỷ niệm 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2025): Quan tâm, chăm lo sự nghiệp giáo dục

Lào Cai là tỉnh vùng cao, biên giới, nơi có nhiều dân tộc sinh sống, trong đó phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số. Địa bàn rộng, giao thông khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, đời sống của người dân còn nhiều thiếu thốn… khiến sự nghiệp giáo dục gặp không ít trở ngại. Tuy nhiên, với sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, cùng nỗ lực vượt khó, ngành giáo dục Lào Cai đã từng bước khẳng định vị thế và là điểm sáng của vùng Trung du, miền núi phía Bắc và cả nước.

Giữ lửa nghề giữa rừng xanh

Giữ lửa nghề giữa rừng xanh

Giữa đại ngàn rừng xanh Chế Tạo mênh mông, những bản làng còn chìm trong sương sớm, có những bước chân lặng lẽ, bền bỉ "giữ lửa" nghề của các giáo viên mầm non cắm bản. 

Tạo mọi điều kiện để nhà giáo yên tâm với nghề

Tạo mọi điều kiện để nhà giáo yên tâm với nghề

Năm 2025 là năm có nhiều tin vui với ngành Giáo dục và Đào tạo khi những chính sách của Đảng, Nhà nước có tác động tích cực đến đời sống giáo viên, thu hút, giữ chân nguồn nhân lực và cải thiện điều kiện làm việc, nhất là ở những vùng khó khăn.

Dạy trẻ đặc biệt bằng cả trái tim

Dạy trẻ đặc biệt bằng cả trái tim

Nuôi dưỡng và dạy trẻ đặc biệt là hành trình rất vất vả. Nhờ sự đồng cảm, tình yêu thương mà nhiều giáo viên đã vượt qua khó khăn, đồng hành giúp các em nhỏ kém may mắn có cơ hội hoà nhập cuộc sống.

Gian nan “gieo chữ” trên núi Láo Vàng

Gian nan “gieo chữ” trên núi Láo Vàng

Láo Vàng - chỉ cái tên thôi đã khiến người ta hình dung về một vùng đất xa xôi, heo hút. Quả thực, ai đã đến Láo Vàng rồi đều thật khó quên thôn người Dao đỏ nằm chênh vênh trên sườn núi xa xôi, khó khăn nhất của xã Phìn Ngan cũ, nay là xã Bát Xát. Vậy nhưng, ở nơi ấy, có điểm trường mầm non trong ngôi nhà tạm quây bằng tôn, ngày ngày các cô giáo vẫn lên lớp dạy trẻ những con chữ đầu đời.

Khát vọng chuyển đổi số của giáo dục vùng cao

Khát vọng chuyển đổi số của giáo dục vùng cao

Hiện nay, công tác chuyển đổi số trong giáo dục đang diễn ra mạnh mẽ ở tất cả các địa phương. Tại nhiều vùng sâu, vùng xa, vượt lên mọi khó khăn, cách trở, các thầy cô giáo vẫn kiên trì học hỏi, chủ động tìm cách kết nối, đưa học trò chạm vào thế giới số ngay từ ngưỡng cửa trường làng.

Học sinh Việt Nam giành huy chương vàng và bạc tại chung kết học thuật Quốc tế

Học sinh Việt Nam giành huy chương vàng và bạc tại chung kết học thuật Quốc tế

Tại chung kết World Scholar’s Cup 2025 (WSC) – Tournament of Champions, diễn ra tại Đại học Yale, Hoa Kỳ với sự tham gia của hơn 2.500 thí sinh ưu tú đến từ 67 quốc gia và vùng lãnh thổ, đoàn học sinh FPT Schools tiếp tục làm rạng danh nền giáo dục Việt Nam, khi xuất sắc giành tổng cộng 20 huy chương gồm 2 huy chương Vàng và 18 huy chương Bạc.

“Gánh” con chữ, “gieo” ước mơ cho trẻ

“Gánh” con chữ, “gieo” ước mơ cho trẻ

"Nếu được lựa chọn một lần nữa, em vẫn theo nghề giáo và vẫn sẵn sàng đến với những điểm trường khó khăn như ở bản Lùng Cúng”. Tâm sự của cô giáo trẻ Hoàng Thị Duyên, giáo viên Trường Mầm non Hoa Hồng, xã Nậm Có khiến chúng tôi vô cùng xúc động. Dù gian nan, Duyên cùng các cô giáo cắm bản vẫn sẽ ở đó, nơi bản nhỏ xa xôi này, “gánh” từng con chữ, “ươm” những ước mơ xây đắp tương lai tươi sáng của những đứa trẻ vùng cao.

Chuyện học ở Tà Xi Láng

Chuyện học ở Tà Xi Láng

Ở Tà Xi Láng, nơi mà hành trình đến trường mỗi ngày của các em học sinh khó hơn nhiều lần so với vùng xuôi, thế nhưng, giữa muôn vàn gian khó, bà con vẫn tạo điều kiện tốt nhất để con em được đến lớp, bởi họ luôn tin rằng, tri thức sẽ mang lại tương lai tươi sáng cho con em mình. 

Người "gieo" ước mơ ở Mù Cang Chải

Người "gieo" ước mơ ở Mù Cang Chải

Hơn 10 năm gắn bó với vùng cao, cô giáo Nguyễn Thị Phương Huế - Trường THPT Mù Cang Chải đã truyền lửa đam mê môn Lịch sử tới học sinh qua từng bài giảng và đạt nhiều thành tích trong sự nghiệp giáo dục.

Người giữ lửa cho những bài học lịch sử ở trường nội trú Lào Cai

Người giữ lửa cho những bài học lịch sử ở trường nội trú Lào Cai

Gần 30 năm gắn bó với nghề, cô Nguyễn Thị Thanh Hòa – giáo viên Lịch sử Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT Yên Bái – luôn được đồng nghiệp và học sinh tin yêu. Ở môi trường nội trú còn nhiều thiếu thốn, cô Hòa tận tụy và kiên nhẫn trở thành điểm tựa tinh thần cho học trò dân tộc thiểu số.

fb yt zl tw