LCĐT - Nằm ở độ cao trên 1.200 m so với mực nước biển, khí hậu quanh năm mát mẻ, vùng núi Cao Sơn (Mường Khương) được thiên nhiên ban tặng một loại mận ngon nức tiếng xứ Mường, người dân thường gọi là mận hậu. Tháng 6, mận hậu Cao Sơn vào mùa, người dân nơi đây vẫn luôn tự hào về loại quả mệnh danh “đệ nhất mận” trên vùng núi cao này.
 |
| Cây mận hậu cổ thụ tại Cao Sơn vẫn đều đặn cho thu hoạch quả mỗi năm. |
Mận hậu là loại quả bản địa của Cao Sơn. Không ai biết cây “bén duyên” với vùng núi đá từ khi nào, ngay cả những người nhiều tuổi nhất cũng bảo từ khi sinh ra đã thấy cây mận hậu trên đất quê hương. Mận hậu có màu xanh đậm, khi chín thì màu nhạt hơn, róc hạt, giòn, thơm và đặc biệt không có vị chua, chát hay đắng. Quả mận hậu nhỏ, nếu so với mận tam hoa thì đường kính chỉ bằng 1/2 đến 2/3, nhưng nhờ hương vị đặc trưng nên được mệnh danh là “đệ nhất” trong các loại mận ở Cao Sơn nói riêng và huyện Mường Khương nói chung.
Theo ông Nguyễn Duy Trinh, Bí thư Đảng ủy xã Cao Sơn, trên địa bàn xã hiện có khoảng 50 ha mận hậu, trong đó khoảng 10 ha cho thu hoạch quả, nhưng diện tích phân tán. Mận hậu chủ yếu được nhân giống, mở rộng diện tích những năm gần đây nhờ chính sách khuyến khích phát triển các loại cây ăn quả ôn đới tại địa phương. Diện tích cây mận cổ thụ không nhiều, sản lượng mỗi năm rất ít, không đủ đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Mận hậu là một trong những cây ăn quả ôn đới thế mạnh của Cao Sơn nên được chính quyền xã khuyến khích người dân mở rộng diện tích, đầu tư chăm sóc để nâng cao hiệu quả kinh tế. Thời gian thu hoạch mận hậu rất ngắn, để thưởng thức loại mận ngon này, những thực khách sành ăn thường phải đặt hàng người dân từ khi quả mận còn non.
Một trong những yếu tố giúp quả mận hậu Cao Sơn đắt hàng cũng bởi đặc thù “kén” khí hậu, thổ nhưỡng của cây. Giống này chỉ ra hoa, đậu quả và ngon nhất khi được trồng tại một số thôn của xã Cao Sơn, đặc biệt tại thôn Ngải Phóng Chồ. Mận đem nhân giống, trồng thử ở địa phương khác sẽ không đậu quả hoặc quả mất những đặc tính nổi trội. Bởi vậy, không hổ danh “đệ nhất mận”, khí hậu, thổ nhưỡng của Cao Sơn mang tới vị ngon có thể chinh phục bất cứ thực khách nào khó tính nhất khi thưởng thức.
