Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Chuyện vui - buồn ở “thủ phủ” sa nhân Nậm Chảy

Chuyện vui - buồn ở “thủ phủ” sa nhân Nậm Chảy

Trong vài năm gần đây, sa nhân được coi là cây giúp “xóa đói, giảm nghèo” đối với nhiều hộ ở xã Nậm Chảy (huyện Mường Khương). Tuy nhiên thời gian qua, cây sa nhân liên tục mất mùa, mất giá khiến nhiều hộ phải chặt bỏ dù còn “nặng lòng” hy vọng.

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

Một thời hoàng kim

Được đánh giá là cây mang lại giá trị kinh tế cao hơn hẳn các loại cây trồng truyền thống nên trong một thời gian ngắn, cây sa nhân đã tạo nên “cơn sốt” đối với người dân huyện Mường Khương, tổng diện tích lên đến gần 1.368 ha, được trồng tại 16/16 xã, thị trấn, trong đó diện tích thu hoạch năm 2022 là 1.100 ha, năng suất trung bình 1,5 tấn/ha, sản lượng đạt 1.650 tấn, giá bán bình quân 45.000 đồng/kg, giá trị sản lượng ước đạt 74,25 tỷ đồng.

Xã Nậm Chảy được coi là địa phương đi đầu trong phát triển cây sa nhân hàng hóa của huyện. Được trồng trên diện rộng từ năm 2015, cây sa nhân nhanh chóng giúp nhiều hộ ở Nậm Chảy thoát nghèo và đến năm 2018 thì nơi đây được coi là “thủ phủ” của cây dược liệu này.

S3.jpg

Theo nhiều hộ trồng, khi sa nhân được giá, 1 kg quả tươi có giá tới 250.000 đồng. Người dân Nậm Chảy cũng vì thế mà bảo nhau trồng. Nhiều diện tích rừng sản xuất, nương ngô được chuyển sang trồng sa nhân. Nhất là thời điểm quả sa nhân được giá, bất kỳ khoảng trống nào từ đồi cao, nương ngô đến ven bờ suối cũng thấy cây trồng này. Đến năm 2016, toàn bộ 11 thôn của xã trồng cây sa nhân và năm 2018 là thời điểm “hoàng kim” nhất của cây sa nhân tại xã, diện tích đạt gần 500 ha. Khi ấy, ai cũng nghĩ cây sa nhân sẽ mang lại lợi ích kép, có nhiều triển vọng và cho thu nhập cao, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Nhiều hộ thậm chí đã đầu tư hàng trăm triệu đồng xây dựng hệ thống lò sấy bằng than để chủ động bảo quản quả.

Niềm vui… chẳng tày gang

Tưởng rằng cây sa nhân sẽ là hướng phát triển kinh tế bền vững của người dân Nậm Chảy, nhưng khi người trồng sa nhân đang mải mê “ôm mộng” đổi đời thì thị trường bị “dội gáo nước lạnh”. Từ cuối năm 2019, thương nhân Trung Quốc bắt đầu hạn chế thu mua, có thời điểm dừng mua. Vụ sa nhân trong 2 năm qua có giá quả tươi chỉ khoảng 25.000 - 30.000 đồng/kg, bằng 1/10 giá những năm trước.

Theo một số tiểu thương thu mua sa nhân, trước kia quả sa nhân được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc dưới hình thức kinh doanh biên mậu, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới. Tuy nhiên, từ đầu năm 2019, phía Trung Quốc tăng cường quản lý xuất - nhập khẩu hàng hóa qua biên giới, đồng thời thực hiện chặt chẽ truy xuất nguồn gốc đối với hàng hóa nông sản Việt Nam. Trong khi đó, quả sa nhân chưa có trong danh mục nông sản Việt Nam được nhập khẩu chính ngạch vào Trung Quốc nên không thể làm thủ tục xuất khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn. Còn nếu xuất qua nước thứ 3 rồi đưa vào thị trường Trung Quốc thì chi phí trung gian cho việc bảo quản, chuyển tải, giao dịch tăng nhiều, khiến lợi nhuận giảm.

S4.jpg

Đến các thôn của xã Nậm Chảy, phóng viên ghi nhận, do đầu ra cho quả sa nhân khó nên việc chăm sóc cây sa nhân không còn được quan tâm như trước, cây chủ yếu sống nhờ “nước trời”. Thậm chí tại nhiều nơi, cây sa nhân đã bị người dân chặt bỏ, đốt hàng loạt. Một số hộ vay vốn mua giống trồng cây sa nhân nay rơi vào thế mắc kẹt: Để thì mất công chăm mà chặt đi thì tiếc.

Mặc dù là người trồng cây sa nhân lâu năm tại địa phương nhưng anh Lèng Sử Hòa (thôn Lùng Phìn A) cũng không biết vì lý do gì mà vài năm nay vườn sa nhân không đậu quả như trước. Ngoài ra, giá sa nhân thấp nên gia đình anh quyết định phá bỏ phần lớn để trồng cây khác. Anh Hòa cho biết: Từ năm 2017, gia đình tôi trồng hơn 2 ha sa nhân, thu nhập mỗi vụ hơn 100 triệu đồng. Nhưng 2 năm gần đây giá thấp, chỉ được 25.000 đồng/kg nên tôi đã chặt bỏ và chuyển sang trồng cây khác như ngô, chuối.

Gia đình anh Tẩn Si Phủ ở thôn Sảng Lùng Phìn cũng đứng ngồi không yên. Anh dẫn chúng tôi đi thăm vườn sa nhân mà chỉ cách đây 2 năm từng mang lại nguồn thu lớn cho gia đình. Anh rầu rĩ bảo năm nay nắng hạn kéo dài, cây sa nhân ra rất ít hoa, báo trước một vụ mùa thất thu. “Cây đậu quả ít, giá bán tụt thảm hại. Nếu thời gian tới cây sa nhân không còn hiệu quả, tôi đành phải chặt bỏ và chuyển sang trồng ngô”, anh Phủ nói.

A4.jpg
Cơ sở sấy quả sa nhân tại xã Nậm Chảy được đầu tư xây dựng với số vốn hàng trăm triệu đồng có nguy cơ đóng cửa vì thiếu nguyên liệu.

Trao đổi với phóng viên, ông Cư Thọ, Chủ tịch UBND xã Nậm Chảy cho biết: Ngay từ khi cây sa nhân du nhập về địa phương, chúng tôi đã xác định đây là loại cây trồng có nguy cơ ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng. Đặc biệt, hiện nay loại quả này chưa có trong danh mục xuất khẩu sang Trung Quốc nên đầu ra bấp bênh. Vì vậy, chính quyền xã không khuyến khích người dân mở rộng diện tích. Tới đây, xã tiếp tục chỉ đạo chuyển đổi dần diện tích sang trồng cây khác để tạo sinh kế bền vững cho người dân.

A3.jpg
Ông Vương Ngọc Sơn, thôn Thính Chéng đang tính sẽ phá bỏ diện tích cây sa nhân của gia đình mình để chuyển sang trồng ngô.

Sau một thời gian gắn bó với cây sa nhân, nhiều hộ như gia đình anh Hòa, anh Phủ ở xã Nậm Chảy bắt đầu chặt bỏ để chuyển sang trồng cây khác. Đây là bài học cần được người dân và chính quyền địa phương rút ra để tránh điệp khúc “trồng rồi chặt”. Thực tế đã chứng minh khi một cây trồng mới xuất hiện mà không có sự kiểm chứng về sự phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, thị trường tiêu thụ… để phát triển bền vững thì chỉ có lợi trước mắt và một số ít người được lợi nhờ bán cây giống, còn đa phần những người theo sau sẽ thua trắng.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Kỳ vọng của thị trường nông sản trước 2 báo cáo quan trọng của Bộ Nông nghiệp Mỹ

Kỳ vọng của thị trường nông sản trước 2 báo cáo quan trọng của Bộ Nông nghiệp Mỹ

Giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi đã lao dốc mạnh trong quý I/2024, đối lập với diễn biến của phần lớn các loại hàng hóa cơ bản khác. Yếu tố dẫn dắt xu hướng sụt giảm này xuất phát từ triển vọng nguồn cung toàn cầu. Hai báo cáo quan trọng sắp được phát hành về thị trường nông sản Mỹ có thể sẽ hé mở phần còn lại của bức tranh toàn cảnh.

Nâng cao kiến thức, kỹ năng kinh doanh trên nền tảng số

Nâng cao kiến thức, kỹ năng kinh doanh trên nền tảng số

Sáng 27/3, tại tỉnh Lào Cai, Cục xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp với Sở Công Thương tỉnh Lào Cai và các đơn vị liên quan tổ chức khóa tập huấn kỹ năng kinh doanh trên nền tảng số phát triển thương hiệu, xây dựng hình ảnh cho doanh nghiệp, hợp tác xã

[Infographic] Những kết quả ấn tượng trong phát triển kinh tế - xã hội 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao tỉnh Lào Cai

[Infographic] Những kết quả ấn tượng trong phát triển kinh tế - xã hội 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao tỉnh Lào Cai

Sau 3 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TU ngày 24/5/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai, kết quả giảm nghèo tại 10 xã có tỷ lệ cao của tỉnh tương đối ấn tượng, làm thay đổi diện mạo nông thôn và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Quá trình triển khai, thực hiện đã phát huy được sự vào cuộc của hệ thống chính trị và sự đồng thuận cao của cán bộ, đảng viên, Nhân dân, đảm bảo thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đặt ra.

Việt Nam sẵn sàng và chủ động đón đầu chuỗi sản xuất thông minh

Việt Nam sẵn sàng và chủ động đón đầu chuỗi sản xuất thông minh

Quy mô của ngành công nghiệp điện tử, bán dẫn được dự báo có thể đạt hơn 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Quốc gia nào nhanh nhạy, có những chính sách phù hợp, quyết liệt sẽ làm chủ và tranh thủ được làn sóng mới trong bối cảnh sự cạnh tranh về thu hút đầu tư nước ngoài đối với các ngành này đang rất khốc liệt.

Thanh niên áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế

Thanh niên áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế

Sau thời gian đi làm tích cóp được ít vốn, thanh niên Vũ Hữu Luật, sinh năm 1990, thôn Đo Ngoài, xã Thái Niên, huyện Bảo Thắng trở lại quê hương đầu tư trồng cây ăn quả. Bởi anh luôn nghĩ, không đâu bằng quê hương, với lợi thế đất đai rộng, nếu tích cực lao động chắc chắn sẽ thành công.

Xuất khẩu nông sản sang Australia tăng trưởng mạnh

Xuất khẩu nông sản sang Australia tăng trưởng mạnh

Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn của Australia trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản. Với lợi thế cùng là thành viên của nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương, như: Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), cơ hội xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường này dự báo còn tiếp tục tăng trưởng.

Giải pháp triển khai công tác giảm nghèo đối với 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao

Giải pháp triển khai công tác giảm nghèo đối với 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao

Tại Hội nghị đánh giá kết quả 3 năm thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đối với 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao; triển khai thực hiện kế hoạch năm 2024, đại diện các địa phương đã chia sẻ nhiều ý kiến, kinh nghiệm, giải pháp triển khai trong công tác giảm nghèo ở 10 xã nghèo nhất của tỉnh.

Tăng cường phòng, chống bệnh dại

Tăng cường phòng, chống bệnh dại

Trước diễn biến số người tử vong do bệnh dại và số người phải điều trị dự phòng bệnh dại trên cả nước đang tăng, các ngành chức năng, chính quyền địa phương và hộ chăn nuôi trong tỉnh đang tăng cường các biện pháp chủ động phòng, chống bệnh dại.

Đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng

Đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng

Sau hơn 2 tháng đầu năm 2024, tăng trưởng tín dụng trong cả nước thấp so với cùng thời điểm các năm gần đây. Trước tình hình đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng quyết liệt triển khai các giải pháp tăng trưởng tín dụng.

fb yt zl tw