LCĐT - Chưa làm ra tiền, nhưng được sự chu cấp, chiều chuộng của gia đình để rồi vung tay sắm sửa quần áo, giày dép, túi xách hàng hiệu; liên tục chạy đua theo đồ công nghệ, đổi điện thoại đời mới đắt tiền; đàn đúm, la cà hàng quán, chểnh mảng học hành... đang là lối sống của không ít bạn trẻ hiện nay. Trong số đó, có nhiều bạn lớn lên trong gia đình không lấy gì làm khá giả, thậm chí còn khó khăn, thiếu thốn.
Ngồi uống cà phê ở trước cửa siêu thị ở phường Cốc Lếu (thành phố Lào Cai). Giữa trưa, ở đây rất nhộn nhịp, những người có mặt đa phần là các bạn trẻ. Ở ghế đối diện tôi, một cô bé khoảng 15 - 16 tuổi trông khá sành điệu với mái tóc nhuộm thời trang, môi tô son đỏ, bàn tay mỗi móng một màu. Bên cạnh cô bé là chiếc túi hàng hiệu, trên tay cầm chiếc smartphone đời mới. Lân la hỏi chuyện, việc tôi hỏi thì cứ hỏi, còn em, những ngón tay đủ màu vẫn liên tục bấm và mắt không rời chiếc điện thoại. Em cho biết đang học lớp 9, nhà ở phường Duyên Hải. Qua cuộc trao đổi, được biết lý do mà đáng lẽ giờ này, ở độ tuổi của em phải đang sum họp, quây quần bên mâm cơm gia đình thay vì ngồi ở đây là do bố mẹ em làm kinh doanh, thường xuyên đi xa. Thời gian em ở với người giúp việc có khi còn nhiều hơn cả thời gian ở cùng với bố mẹ. Do không có thời gian cho con nên em được bố mẹ bù đắp bằng khoản tiền tiêu vặt từ 3 - 5 triệu đồng/tháng, thậm chí có tháng em tiêu tới gần chục triệu đồng cho việc ăn, chơi, mua sắm. Sẵn tiền, em không chỉ chi mạnh tay vào các món đồ hàng hiệu, mà mỗi khi đi ăn uống, em cũng chọn những nhà hàng, quán cà phê đẹp, bắt mắt, theo tiêu chí “sang chảnh”.
Dạo quanh những địa điểm mua sắm nổi tiếng trong thành phố vào những ngày cuối tuần, tôi cũng gặp nhiều bạn tuổi teen tung tăng cười nói, tay xách nách mang những túi đồ vừa mua. Hóa đơn thanh toán tiền shopping của những bạn trẻ “sành điệu” này cũng ngót vài triệu đồng. Có lẽ, quần áo, phụ kiện túi xách, giày dép và trang sức đã tốn không ít thời gian, tiền bạc của nhiều bạn trẻ. Trong khi ở tuổi này lẽ ra thời gian phần lớn các em phải dành cho việc học tập, gần gũi, giúp đỡ bố mẹ và các hoạt động thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí trong khuôn khổ cho phép phù hợp với từng gia đình.
Còn buổi tối, tôi cũng gặp những tốp bạn trẻ dàn hàng đôi, hàng ba trên những chiếc xe tay ga đủ loại. Tài xế là những chàng trai mới lớn, tóc nhiều màu. Ngồi sau xe là những cô gái mặc những bộ trang phục tiết kiệm vải đến mức triệt để. Sau khi dạo một vòng quanh phố, tôi quyết định theo chân một nhóm bạn vào một quán cà phê gần công viên Thủy Hoa (thành phố Lào Cai), nơi khá đông bạn trẻ hay đến. Bước vào quán, trước mắt tôi là một nhóm khoảng 5 - 6 bạn nam đang ở độ tuổi THPT. Trong số này, người thì cầm smartphone, có bạn tay cầm điếu thuốc phì phèo ngồi tán dóc, thi thoảng lại có bạn cầm điếu thuốc lào, rít một hơi thật mạnh, nhả khói như để thể hiện mình là... đàn ông trưởng thành. Ở một góc khác, có những bạn nam đang hút thuốc lá điện tử rất sành điệu.
Việc đầu tư quá nhiều thời gian, tiền bạc cho bản thân của các bạn trẻ một phần là do đua đòi, một phần muốn nổi trội đối với bạn bè tạo sự thu hút và chú ý đối với bạn khác giới. Tuy nhiên, ít bạn biết rằng, những đồng tiền mình đang tiêu xài không phải tự nhiên có, mà đó là mồ hôi, công sức, thậm chí cả nước mắt của bố mẹ. Trong lúc mình đang mải mê ăn chơi, mua sắm cùng bạn bè, bố mẹ lại đang lao tâm khổ tứ với công việc, thậm chí nơm nớp với rủi ro trong kinh doanh.
Nguyên nhân dẫn đến lối sống hưởng thụ của một số bạn trẻ hiện nay, ngoài bản thân các em thì cũng có một phần từ phía gia đình. Nhiều phụ huynh do kiếm tiền quá dễ nên đã để cho con mình ăn chơi thỏa thích mà không hề tính toán. Nhiều người thì do quá bận rộn, không có thời gian chăm sóc nên bù đắp bằng cách cho con thật nhiều tiền. Nhiều gia đình mặc dù không có điều kiện nhưng vẫn muốn con bằng bạn bằng bè, thắt lưng buộc bụng cho con tiêu xài. Chị Huyền, ở phường Kim Tân (thành phố Lào Cai) kể câu chuyện của gia đình mình với nhiều tâm trạng: Vợ chồng tôi có một cô con gái, năm nay 17 tuổi. Ban đầu, tôi nghĩ mình làm được tiền thì lo cho con, để con không cảm thấy thua bạn kém bè. Nhưng càng ngày, con gái tôi càng lạm dụng sự dễ dãi, thường xuyên vòi vĩnh tiền, không cần biết bố mẹ vất vả làm lụng như thế nào. Nếu có nhắc nhở, con gái tôi xẵng giọng cãi lại ngay…
Lối hưởng thụ của một số bạn trẻ đem đến sự thờ ơ, vô cảm, dễ vừa lòng với bản thân mình, với những gì mình đã có, nên sức ỳ rất lớn. Họ hay a dua theo số đông, chỉ biết cái lợi cho bản thân mà không nghĩ đến cộng đồng, thậm chí sẵn sàng chà đạp lên lợi ích của người khác. Họ dành nhiều thời gian cho những sở thích mang tính trào lưu thay vì phát triển thêm tri thức...
Đã đến lúc cần thay đổi những biểu hiện lệch lạc trong suy nghĩ của một số bạn trẻ. Đầu tiên, cần bắt đầu từ sự giáo dục, định hướng của gia đình, sự quan tâm, chia sẻ, động viên của bố mẹ. Bên cạnh đó, nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục giới trẻ. Ngoài các giờ học văn hóa, đạo đức trên lớp, nhà trường cần đưa thêm các chương trình ngoại khóa, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Tổ chức Đoàn cần nêu cao vai trò giáo dục thanh, thiếu niên, hướng họ vào lối sống tích cực, lành mạnh, vì cộng đồng, chấp hành pháp luật. Bản thân mỗi thanh, thiếu niên cũng phải tự ý thức và rèn luyện kỹ năng sống, thường xuyên trau dồi kiến thức, ứng xử, lối sống, đạo đức và cần biết sàng lọc những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống.
