Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Bừng sáng những bản làng trên lưng núi

Bừng sáng những bản làng trên lưng núi

Có lẽ phải tới 90% diện tích đất tại Dìn Chin (Mường Khương) là đất dốc bám vào sườn núi. Trên lưng trời cao vời vợi, những đỉnh núi xô vào nhau hình thành từng nếp gấp, xen kẽ với các bản làng. Những nếp nhà nhỏ ôm lấy mảnh đất nghèo, kiên trì bám trụ, tin vào ngày mới ở tương lai không xa.

Chuyến công tác đến thôn Mào Sao Chải (tháng 6/2013) có lẽ là chuyến đi đáng nhớ nhất của tôi trong suốt 10 năm bén duyên với nghề báo. Mào Sao Chải là thôn xa nhất và khó khăn nhất của xã Dìn Chin. 10 năm trước, con đường lên Mào Sao Chải là đất đỏ, lô nhô đá, xe máy chỉ có thể đi vào ngày nắng ráo, ngày mưa bắt buộc phải đi bộ.

Thật không may, chuyến đi hôm ấy chúng tôi xuất phát vào Mào Sao Chải khi trời tạnh ráo nhưng khi quay lại thì trời đổ mưa. Con đường gặp mưa trơn như xối mỡ, cộng thêm địa hình dốc cao nên khi đi xuống, dù đã dùng hết sức để bóp phanh, đánh lái nhưng chiếc xe vẫn tự trượt xuống dốc. Theo người dân, con đường ấy cứ trời mưa là đám trẻ con trong thôn lại ra “chơi cầu trượt”. Lúc về, chúng tôi hì hục nhích từng đoạn suốt gần 2 tiếng đồng hồ mới xuống được chân núi.

đường xấu.jpg
Trước đây, đường vào các thôn: Mào Sao Chải, Na Cổ, Lồ Sử Thàng... đều là những con đường đất, lô nhô những tảng đá lớn.

Vì đường đi khó, Mào Sao Chải gần như biệt lập với các bản làng lân cận, cuộc sống “tự cấp, tự túc”, việc giao thương vô cùng hạn chế. Nói về Mào Sao Chải những năm trước, chị Vàng Thị Chênh buồn bã nhớ lại: “Người dân ở đây sống quen với cái nghèo nàn, lạc hậu đến nỗi chẳng nhận ra mình nghèo nàn, lạc hậu. Phụ nữ mang thai cũng chẳng biết đi thăm khám, đến lúc sinh con thì tự sinh tại nhà. Những lúc ốm đau, bệnh tật thì chỉ khi quá đau, không chịu được nữa mới dùng ngựa chở đi bệnh viện, không tự đi được, cả làng phân công nhau làm võng khiêng đi”.

đường lên Mào Sao Chải.jpg
Thôn Mào Sao Chải yên bình trên lưng núi.

Nói về sự đổi thay của thôn mình, anh Thào A Thắng, Trưởng thôn Mào Sao Chải nhẩm tính, chỉ khoảng 7 năm đổ lại đây, khi đường giao thông được kết nối, ánh sáng của điện lưới về bản, đời sống người dân Mào Sao Chải như “sang trang mới”. Giờ đường lên thôn xe ô tô đã đi được, việc bán nông sản cũng thuận lợi hơn nhiều, giá cao hơn. Người dân Mào Sao Chải chăm chỉ trồng trọt, chăn nuôi, mạnh dạn đặt niềm tin vào cây trồng mới như chè, cây ăn quả, rồi nuôi bò, dê theo hướng hàng hóa nên thu nhập được nâng cao. Có tiền mua xe máy, ti vi, cuộc sống cũng vì thế mà khác đi nhiều, ngày càng văn minh, hiện đại; nhiều hộ đã xây được nhà mới.

Nằm thấp hơn Mào Sao Chải một chút là các thôn: Na Cổ, Cốc Cáng và Lồ Sử Thàng, chủ yếu là người Nùng Dín sinh sống ở triền dốc phía thượng nguồn sông Chảy (người dân còn gọi là sông Xanh). Cũng như Mào Sao Chải, trước đây những thôn này gần như tách biệt với cuộc sống của các xã lân cận do đường giao thông đi lại khó khăn, chỉ có những con đường đất nhỏ với phương tiện giao thông chạy bằng… cỏ. Thế nhưng những năm gần đây, những ngôi nhà kiên cố được xây dựng, đường giao thông đi lại thuận tiện, các thôn này như đang thay một tấm áo mới.

Gia đình ông Sinh phát triển kinh tế từ chăn nuôi bò theo hướng hàng hóa.Thúy Phượng.2023.JPG
Gia đình ông Vàng Vân Sinh phát triển kinh tế từ chăn nuôi.

Ông Vàng Vân Sinh ở thôn Lồ Sử Thàng năm nay đã gần 60 tuổi lục lại trong ký ức, nhớ về những ngày xưa cũ: “Cách đây chỉ tầm 7 năm thôi, nhà nào cũng phải nuôi vài con ngựa để thồ hàng vì không có xe máy hoặc có đủ tiền mua xe máy thì đường đi cũng quá khó, không đi nổi. Khắp các triền đồi, chỗ đất nào cũng được đào xới để làm nương trồng ngô. Thời điểm ấy, ngoài ngô ra còn gì để bán được đâu. Ngô là thứ duy nhất có thể quy ra tiền để mua dầu, mua muối, thuốc thang rồi đến phân bón và cây, con giống".

Trong “nhật ký” gần 60 năm tuổi đời của ông Sinh, hơn 40 năm đầu, cuộc sống của ông quẩn quanh trong việc làm sao để sống yên ổn với… cái nghèo. Chính ông Sinh cũng chưa từng nghĩ rằng vào tuổi xế chiều, ông cùng con cái có thể xây dựng ngôi nhà 3 tầng khang trang như bây giờ. Để có ngôi nhà này, bên cạnh việc đi làm thêm vào lúc nông nhàn, gia đình ông có thời điểm nuôi hơn 30 con lợn đen, hơn 10 con trâu, bò. Ngô, lúa cũng chuyển sang dùng giống mới, cách chăm sóc mới nên năng suất cao hơn, không những đủ lương thực ăn quanh năm mà còn dư dả để làm thức ăn chăn nuôi, vỗ béo cho gia súc, gia cầm; thậm chí bán ra thị trường.

Lồ Sử Thàng.jpg

Những sự đổi thay ấy chỉ nhanh chóng diễn ra trong khoảng 10 năm trở lại đây. Sự đổi thay bắt đầu từ khi những con đường được mở rộng, được rải cấp phối rồi rải nhựa, đổ bê tông. Từ đó, xe máy thay thế cho những con ngựa đã đi mòn gót chân trên các con đường cũ để chở người, chở ngô. Rồi điện lưới kéo đến từng nhà, trường học được xây khang trang thay cho những lớp học tạm bợ dựng lên bằng vách nứa. Tiếp cận với khoa học - kỹ thuật mới, sự giao thương thuận tiện, việc tiếp xúc, học hỏi cách làm hay từ các địa phương lân cận đã thổi một luồng sinh khí mới cho người dân thôn nghèo này. Người dân Lồ Sử Thàng giờ đây không phải lo từng bữa như trước, nhiều nhà có của ăn, của để và những ngôi biệt thự đã mọc lên.

Chị Lù Thị Câu, Bí thư Chi bộ thôn Lồ Sử Thàng đón tôi từ đầu làng, tự hào chỉ về những nếp nhà vẫn nguyên màu ngói mới: Từ chỗ nhiều nhà xây này chính là thôn Lồ Sử Thàng. Thôn có 82 hộ thì chỉ còn 6 hộ chưa xây nhà vì chưa tìm được vị trí phù hợp hoặc chưa được tuổi, sớm muộn gì họ cũng sẽ xây hết, đời sống người dân giờ đây khá lắm.

trồng chè (2).JPG
Nông dân Lồ Sử Thàng đặt nhiều kỳ vọng vào cây chè.

Ít ai biết, nữ bí thư chi bộ mới ngoài tuổi 30 này cách đây hơn 10 năm từng bật khóc nức nở khi từ Si Ma Cai bước chân đến Lồ Sử Thàng làm dâu. Ngày cưới, cô dâu trẻ mặc bộ lễ phục xúng xính, xỏ thêm đôi cao gót để làm duyên, ngồi sau xe máy suốt một quãng đường dài, đến đường rẽ vào Lồ Sử Thàng thì gặp trời mưa, xe không chạy được, cô dâu trẻ với đôi giày cao gót, váy áo lấm lem bùn đất vừa đi vừa cố kìm nước mắt ngay trong ngày vui nhất của đời mình. Đó cũng là kỉ niệm đáng nhớ nhất của chị Câu khi về Lồ Sử Thàng trong những ngày còn gian khó.

Chị Câu dẫn chúng tôi đi thăm từng nhà, những ngôi nhà xây khang trang 2 - 3 tầng mọc lên giữa màu xanh bạt ngàn của núi rừng, nổi lên như một điểm sáng trên lưng chừng núi. Theo lý giải của chị Câu, người dân nơi đây quen với cuộc sống khó khăn do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt nên ai cũng rất chăm chỉ, tiết kiệm. Không chỉ vậy, đức tính chăm chỉ, chịu thương chịu khó ấy được người dân gìn giữ, mang theo khi đi lao động ở xứ người hoặc làm công nhân tại các nhà máy, tiền lương được tích lũy dần rồi mang về xây dựng cho quê hương thêm một diện mạo mới.

Người trẻ thì đi làm công nhân, những người ở lại cũng không vì thế mà chê đất đai quê hương nghèo cằn cỗi, vẫn kiên trì tra ngô, cấy lúa, mỗi nhà nuôi từ vài con đến hàng chục con trâu, con bò. Cái nghèo bám lấy lưng núi này, chúng tôi cũng bám lấy lưng núi này, nhưng chúng tôi kiên trì và chăm chỉ hơn nên sớm muộn gì cũng đuổi được cái nghèo đi.

Chị Lù Thị Câu, Bí thư chi bộ thôn Lồ Sử Thàng.

trồng chè.jpg

Nhìn về tương lai xa hơn, với mong mỏi người dân sẽ thoát nghèo một cách bền vững, chị Câu vận động người dân thực hiện mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, bảo vệ môi trường. Các mô hình trồng rừng, trồng chè được gửi gắm vào từng tấc đất, từng buổi tập huấn, tuyên truyền với mong mỏi cuộc sống sẽ khác, sẽ đổi thay mỗi ngày.

Nhìn lại ngày cũ, nhìn đến tương lai với cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc, chị Câu không khỏi xúc động, tự hào về sự nỗ lực, đồng lòng của người dân trong hành trình vượt qua đói nghèo. Theo niềm tin của chị Câu, theo cả những mong mỏi của người dân trên những triền non cao, núi nhọn, các thôn nghèo nằm chênh vênh, kiên trì bám trụ trên những lưng núi dốc đều hướng tới tương lai tươi sáng hơn.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Xã Lâm Thượng: Mỗi năm thu hoạch trên 12.400 tấn măng mai

Xã Lâm Thượng: Mỗi năm thu hoạch trên 12.400 tấn măng mai

Xác định cây tre mai có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên đất đai, tận dụng nguồn lao động sẵn có, có tác dụng phòng hộ, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế đồi rừng, góp phần hoàn thành mục tiêu phấn đấu xây dựng xã Lâm Thượng trở thành xã phát triển khá theo hướng xanh, bản sắc mà Đại hội đại biểu Đảng bộ xã lần thứ I đã đề ra.

Phát triển nuôi tằm tơ thành ngành nông nghiệp chủ lực

Phát triển nuôi tằm tơ thành ngành nông nghiệp chủ lực

Nghề trồng dâu nuôi tằm bắt đầu “bén rễ” tại Lào Cai từ những năm 2000, khởi đầu từ các mô hình thử nghiệm nhỏ lẻ, thiếu thốn kinh nghiệm và hạ tầng. Trải qua hơn hai thập kỷ, từ chỗ manh mún, tự phát, ngành tằm tơ đã từng bước khẳng định vị thế bằng sự đầu tư bài bản, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và tổ chức sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị.

Mùa gặt dưới chân núi Ngựa Thần

Mùa gặt dưới chân núi Ngựa Thần

Núi Ngựa Thần là đỉnh núi thiêng của người Hà Nhì ở vùng đất Y Tý. Dưới chân núi Ngựa Thần, quần thể ruộng bậc thang Thề Pả là vựa thóc lớn nhất vùng, nuôi sống người dân nơi đây qua bao năm tháng. Những ngày này, đồng bào các dân tộc xã Y Tý vào mùa thu hoạch lúa, tạo nên bầu không khí rộn ràng, hối hả.

Mô hình liên kết OCOP vùng giữa Lào Cai - Yên Bái : Nâng tầm thương hiệu địa phương

Mô hình liên kết OCOP vùng giữa Lào Cai - Yên Bái : Nâng tầm thương hiệu địa phương

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã trở thành một động lực quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn tại Việt Nam. Sau khi hợp nhất hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái, tiềm năng xây dựng mô hình liên kết OCOP vùng được đánh giá là rất lớn, không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản đặc sản bản địa, mà còn thúc đẩy phát triển bền vững nông thôn, tạo bản sắc kinh tế đặc trưng cho vùng Tây Bắc.

Kích hoạt sức mạnh kinh tế rừng

Kích hoạt sức mạnh kinh tế rừng

Sở hữu rừng bạt ngàn và “thủ phủ” quế lớn nhất cả nước, Lào Cai không chỉ giữ rừng mà đang biến “vàng xanh” thành động lực kinh tế. Nhờ chiến lược toàn diện và tầm nhìn dài hạn, tỉnh tập trung vào chế biến sâu, dược liệu quý và du lịch sinh thái, vươn lên khẳng định vị thế tiên phong của kinh tế xanh Tây Bắc

Giải pháp cải tạo, hồi phục những “vùng đất chết”

Giải pháp cải tạo, hồi phục những “vùng đất chết”

Những năm qua, một số khu vực đất của làng tái chế chì Đông Mai, xã Chỉ Đạo, huyện Văn Lâm - Hưng Yên (nay là xã Lạc Đạo, tỉnh Hưng Yên) bị ô nhiễm nghiêm trọng với hàm lượng kim loại nặng vượt ngưỡng cho phép nhiều lần. Nhờ áp dụng phương pháp rửa đất, tình trạng ô nhiễm dần được cải thiện, mở ra cơ hội hồi phục những điểm nóng ô nhiễm khác.

Chú trọng chất lượng nguồn giống thủy sản

Chú trọng chất lượng nguồn giống thủy sản

Trong nông nghiệp, con giống là yếu tố quyết định năng suất và hiệu quả. Với thủy sản cũng vậy, giống tốt giúp người nuôi yên tâm đầu tư, giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả sản xuất. Những năm qua, Lào Cai đã chú trọng nghiên cứu, sản xuất giống thủy sản, đáp ứng nhu cầu của người dân và hướng tới phát triển bền vững.

KHỞI SẮC NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN

KHỞI SẮC NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN

Một ngày đầu thu lịch sử, trong ngôi nhà ấm cúng tại xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai, cụ Nguyễn Huy Hảo - cán bộ tiền khởi nghĩa đã chia sẻ với chúng tôi về những dấu mốc lịch sử quan trọng trong phát triển ngành nông nghiệp của quê hương.

Lương Thịnh phát triển rừng gỗ lớn

Lương Thịnh phát triển rừng gỗ lớn

Nhận thấy việc phát triển trồng rừng gỗ lớn đem lại lợi ích thiết thực cho người dân, xã Lương Thịnh đã có các giải pháp hỗ trợ người dân trồng và phát triển cây gỗ lớn. Theo đó, xã chú trọng từ việc tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân kỹ thuật trồng rừng thâm canh gỗ lớn, công tác bảo vệ phát triển rừng đến việc hỗ trợ giống cây lâm nghiệp.

fb yt zl tw