Đừng nên bảo tồn nửa vời

LCĐT - Trước ngày khai giảng năm học mới, có dịp đến xem buổi tập văn nghệ của một trường học, tôi được chứng kiến cuộc tranh luận nảy lửa giữa các thành viên đội văn nghệ về việc lựa chọn trang phục dân tộc cho tiết mục múa truyền thống. Một bên thì nhất quyết dùng trang phục truyền thống do các bà, các chị trong xã may từ trước đây; còn một bên thì muốn sử dụng trang phục may công nghiệp dựa theo mẫu truyền thống nhưng đã cách điệu rất nhiều.

Bảo tồn văn hóa truyền thống. (Ảnh minh họa)
Bảo tồn văn hóa truyền thống. (Ảnh minh họa)

Bên muốn dùng trang phục dân tộc đã được may cách điệu thì cho rằng nhìn diễn viên sẽ đẹp và tươi tắn hơn; còn bên muốn dùng trang phục đúng của người dân tộc địa phương thì cho rằng như vậy mới giữ được truyền thống đặc trưng của dân tộc và góp phần giáo dục ý thức giữ gìn văn hóa cho học sinh… Trước tình hình này, đồng chí hiệu trưởng quyết định cho mặc thử cả hai loại trang phục để Ban giám hiệu duyệt trước; trang phục nào đẹp, phù hợp sẽ cho sử dụng. Và cuối cùng, bộ trang phục truyền thống đã được duyệt, điều này, khiến chúng tôi cũng thấy vui, duy chỉ có bác đội trưởng đội văn nghệ dân tộc của xã là hơi buồn, bởi những bộ trang phục dân tộc may cách điệu chưa một lần được sử dụng từ khi được cấp phát.

Trò chuyện với bác đội trưởng văn nghệ xã tôi được biết, cách đây 2 năm, xã này có tham gia một Dự án hỗ trợ bảo tồn văn hóa dân tộc, trong đó có hợp phần hỗ trợ trang phục truyền thống để biểu diễn văn nghệ và thực hiện các nghi lễ dân gian trong các dịp lễ tết. Khi biết thông tin, nhân dân vui lắm vì trước nay chưa có điều kiện để may các trang phục truyền thống cho các thành viên đội văn nghệ. Tất nhiên, khi triển khai dự án, các cơ quan chuyên môn cũng xin ý kiến các già làng, trưởng bản về việc may trang phục sao cho phù hợp. 

Sau một thời gian, việc may trang phục cũng xong và được ban giao cho đội văn nghệ của xã. Nhưng ngay từ khi tiếp nhận, nhiều người đã bắt đầu bàn tán về chất liệu may, họa tiết thêu… không đúng với trang phục truyền thống dân tộc bản địa, thậm chí có người còn nói thẳng là nhìn lai căng (giống trang phục của một dân tộc bên nước bạn). Do có nhiều ý kiến chưa đồng thuận nên đội văn nghệ xã chưa sử dụng trang phục được cấp phát trong một số dịp lễ hội. 

Thực tế hiện nay, đến các địa phương nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nhất là dịp diễn ra các lễ hội truyền thống, chúng ta không khỏi chạnh lòng khi thấy nhiều người dân không mặc trang phục truyền thống của dân tộc họ; thậm chí không chỉ giới trẻ mà người lớn tuổi ở một số địa phương cũng không mặn mà với những bộ trang phục truyền thống dân tộc mình; ngay cả ở những nghi lễ tâm linh hay lễ hội truyền thống quan trọng thì việc mặc trang phục dân tộc cũng chưa được coi trọng.

Nhiều người cũng bày tỏ sự tiếc nuối, bởi ngày trước đến các lễ hội truyền thống ở vùng cao sẽ được chiêm ngưỡng các chàng trai, cô gái xúng xính trong các bộ trang phục dân tộc mình; chỉ cần đến, nhìn những người dân ăn vận đã biết được đó là lễ hội của dân tộc nào. Nhưng giờ đây đến các lễ hội, bức tranh đã thay đổi hoàn toàn, các “nam thanh, nữ tú” hầu hết đều ăn vận trang phục quần âu, quần bò, váy đầm…. Thậm chí ngay cả việc mặc trang phục dân tộc để biểu diễn văn nghệ hay thực hành các hoạt động văn hóa tín ngưỡng nhiều người cũng ăn vận qua loa trên thì khoác áo dân tộc bản địa, dưới lại mặc quần âu… làm biến dạng các trang phục truyền thống; cá biệt có bạn trẻ ăn vận trang phục dân tộc cách tân, cải biên nên rất phản cảm…

Dẫu biết rằng có nhiều lý do khiến người dân các dân tộc thiểu số ở các địa phương trong tỉnh dần ít mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình như trở ngại tâm lý, gây bất tiện trong đời sống sinh hoạt và để may được một bộ trang phục truyền thống mất nhiều thời gian lại rất tốn kém…

Trang phục truyền thống của mỗi dân tộc là kết tinh của văn hóa và chứa đựng những giá trị lịch sử và phong tục của dân tộc đó, vì thế nó cần được người của chính dân tộc đó bảo tồn, trân trọng gìn giữ. Vì thế, khi triển khai các dự án bảo tồn văn hóa các dân tộc trong tỉnh, cơ quan chuyên môn cần quan tâm tìm giải pháp phù hợp giúp các trang phục truyền thống có chỗ đứng vững chắc trong đời sống nhân dân, nhất là trong điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và giao lưu văn hóa giữa các dân tộc đang tác động lớn đến đời sống sinh hoạt hằng ngày của mỗi dân tộc, tránh tình trạng triển khai bảo tồn theo kiểu hình thức, làm để cho có.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Những thầy cô giáo đặc biệt

Những thầy cô giáo đặc biệt

Đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lào Cai thầm lặng dạy từng âm tiết đầu đời, từng ánh mắt, từng phản hồi - hành trình dài đồng hành với trẻ chậm phát triển.

Việt Hồng vực dậy sau lũ dữ

Việt Hồng vực dậy sau lũ dữ

Việt Hồng - vùng đất thanh bình với những cánh đồng lúa trải dài. Suốt mấy chục năm qua, người dân xã Việt Hồng cần mẫn làm ruộng, đồi nương, buôn bán nhỏ, dưới những nếp nhà sàn giản dị, nhà xây vững chãi. Rồi cơn bão số 10 cuốn trôi không biết bao nhiêu tài sản. Sau lũ, dấu tích của thiên tai còn đó nhưng người dân Việt Hồng vốn kiên cường, cần cù, năng động đã sớm ổn định lại cuộc sống, khôi phục sản xuất, những công trình mới lại được dựng lên, trường học lại vang tiếng học trò.

Lan tỏa vẻ đẹp trang phục truyền thống trong trường học vùng cao

Lan tỏa vẻ đẹp trang phục truyền thống trong trường học vùng cao

Trong những năm gần đây, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã đưa hoạt động mặc trang phục truyền thống vào sinh hoạt ngoại khóa, trở thành điểm nhấn văn hóa đầy ý nghĩa. Những sắc màu váy áo của các dân tộc Mông, Dao, Tày… không chỉ làm rực rỡ sân trường, mà còn nuôi dưỡng lòng tự hào, giúp học sinh hiểu hơn về cội nguồn và giá trị văn hóa của dân tộc mình. Qua đó, nhà trường và phụ huynh cùng chung tay gìn giữ, lan tỏa nét đẹp văn hóa ngay từ môi trường giáo dục.

Nghĩa tình cả nước hướng về đồng bào vùng lũ

Nghĩa tình cả nước hướng về đồng bào vùng lũ

Tính đến 17h00 ngày 25/11, tổng số tiền đăng ký ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi mưa lũ qua Ban Vận động Cứu trợ Trung ương là hơn 2.088,5 tỷ đồng. Mỗi đóng góp, dù nhỏ bé đều trở thành nguồn lực quý báu giúp bà con sớm vượt qua khó khăn và gây dựng lại cuộc sống...

Hội thảo vận động chính sách hỗ trợ phụ nữ tiếp cận nước sạch, vệ sinh

Hội thảo vận động chính sách hỗ trợ phụ nữ tiếp cận nước sạch, vệ sinh

Ngày 27/11, tại phường Yên Bái, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lào Cai tổ chức Hội thảo “Vận động chính sách hỗ trợ phụ nữ tiếp cận nước sạch, vệ sinh, góp phần thực hiện tiêu chí “3 sạch” trong xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2026 - 2035” tại tỉnh Lào Cai.

Điểm tựa của phụ nữ Pha Long

Điểm tựa của phụ nữ Pha Long

Những năm qua, Hội Phụ nữ xã Pha Long, tỉnh Lào Cai đã phát huy vai trò, trách nhiệm và tinh thần đoàn kết của hội viên, khẳng định là điểm tựa vững chắc của phụ nữ vùng cao.

Chủ động kết nối cung - cầu lao động

Chủ động kết nối cung - cầu lao động

Trước nhu cầu việc làm ngày càng cao của người dân, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai đã tích cực triển khai nhiều giải pháp, giúp hàng nghìn lao động tiếp cận cơ hội nghề nghiệp ổn định, hỗ trợ hàng trăm doanh nghiệp tuyển dụng đúng nhu cầu, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

fb yt zl tw