Đừng nên bảo tồn nửa vời

LCĐT - Trước ngày khai giảng năm học mới, có dịp đến xem buổi tập văn nghệ của một trường học, tôi được chứng kiến cuộc tranh luận nảy lửa giữa các thành viên đội văn nghệ về việc lựa chọn trang phục dân tộc cho tiết mục múa truyền thống. Một bên thì nhất quyết dùng trang phục truyền thống do các bà, các chị trong xã may từ trước đây; còn một bên thì muốn sử dụng trang phục may công nghiệp dựa theo mẫu truyền thống nhưng đã cách điệu rất nhiều.

Bảo tồn văn hóa truyền thống. (Ảnh minh họa)
Bảo tồn văn hóa truyền thống. (Ảnh minh họa)

Bên muốn dùng trang phục dân tộc đã được may cách điệu thì cho rằng nhìn diễn viên sẽ đẹp và tươi tắn hơn; còn bên muốn dùng trang phục đúng của người dân tộc địa phương thì cho rằng như vậy mới giữ được truyền thống đặc trưng của dân tộc và góp phần giáo dục ý thức giữ gìn văn hóa cho học sinh… Trước tình hình này, đồng chí hiệu trưởng quyết định cho mặc thử cả hai loại trang phục để Ban giám hiệu duyệt trước; trang phục nào đẹp, phù hợp sẽ cho sử dụng. Và cuối cùng, bộ trang phục truyền thống đã được duyệt, điều này, khiến chúng tôi cũng thấy vui, duy chỉ có bác đội trưởng đội văn nghệ dân tộc của xã là hơi buồn, bởi những bộ trang phục dân tộc may cách điệu chưa một lần được sử dụng từ khi được cấp phát.

Trò chuyện với bác đội trưởng văn nghệ xã tôi được biết, cách đây 2 năm, xã này có tham gia một Dự án hỗ trợ bảo tồn văn hóa dân tộc, trong đó có hợp phần hỗ trợ trang phục truyền thống để biểu diễn văn nghệ và thực hiện các nghi lễ dân gian trong các dịp lễ tết. Khi biết thông tin, nhân dân vui lắm vì trước nay chưa có điều kiện để may các trang phục truyền thống cho các thành viên đội văn nghệ. Tất nhiên, khi triển khai dự án, các cơ quan chuyên môn cũng xin ý kiến các già làng, trưởng bản về việc may trang phục sao cho phù hợp. 

Sau một thời gian, việc may trang phục cũng xong và được ban giao cho đội văn nghệ của xã. Nhưng ngay từ khi tiếp nhận, nhiều người đã bắt đầu bàn tán về chất liệu may, họa tiết thêu… không đúng với trang phục truyền thống dân tộc bản địa, thậm chí có người còn nói thẳng là nhìn lai căng (giống trang phục của một dân tộc bên nước bạn). Do có nhiều ý kiến chưa đồng thuận nên đội văn nghệ xã chưa sử dụng trang phục được cấp phát trong một số dịp lễ hội. 

Thực tế hiện nay, đến các địa phương nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nhất là dịp diễn ra các lễ hội truyền thống, chúng ta không khỏi chạnh lòng khi thấy nhiều người dân không mặc trang phục truyền thống của dân tộc họ; thậm chí không chỉ giới trẻ mà người lớn tuổi ở một số địa phương cũng không mặn mà với những bộ trang phục truyền thống dân tộc mình; ngay cả ở những nghi lễ tâm linh hay lễ hội truyền thống quan trọng thì việc mặc trang phục dân tộc cũng chưa được coi trọng.

Nhiều người cũng bày tỏ sự tiếc nuối, bởi ngày trước đến các lễ hội truyền thống ở vùng cao sẽ được chiêm ngưỡng các chàng trai, cô gái xúng xính trong các bộ trang phục dân tộc mình; chỉ cần đến, nhìn những người dân ăn vận đã biết được đó là lễ hội của dân tộc nào. Nhưng giờ đây đến các lễ hội, bức tranh đã thay đổi hoàn toàn, các “nam thanh, nữ tú” hầu hết đều ăn vận trang phục quần âu, quần bò, váy đầm…. Thậm chí ngay cả việc mặc trang phục dân tộc để biểu diễn văn nghệ hay thực hành các hoạt động văn hóa tín ngưỡng nhiều người cũng ăn vận qua loa trên thì khoác áo dân tộc bản địa, dưới lại mặc quần âu… làm biến dạng các trang phục truyền thống; cá biệt có bạn trẻ ăn vận trang phục dân tộc cách tân, cải biên nên rất phản cảm…

Dẫu biết rằng có nhiều lý do khiến người dân các dân tộc thiểu số ở các địa phương trong tỉnh dần ít mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình như trở ngại tâm lý, gây bất tiện trong đời sống sinh hoạt và để may được một bộ trang phục truyền thống mất nhiều thời gian lại rất tốn kém…

Trang phục truyền thống của mỗi dân tộc là kết tinh của văn hóa và chứa đựng những giá trị lịch sử và phong tục của dân tộc đó, vì thế nó cần được người của chính dân tộc đó bảo tồn, trân trọng gìn giữ. Vì thế, khi triển khai các dự án bảo tồn văn hóa các dân tộc trong tỉnh, cơ quan chuyên môn cần quan tâm tìm giải pháp phù hợp giúp các trang phục truyền thống có chỗ đứng vững chắc trong đời sống nhân dân, nhất là trong điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và giao lưu văn hóa giữa các dân tộc đang tác động lớn đến đời sống sinh hoạt hằng ngày của mỗi dân tộc, tránh tình trạng triển khai bảo tồn theo kiểu hình thức, làm để cho có.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Lan tỏa mô hình trường học xanh

Lan tỏa mô hình trường học xanh

Trường học xanh là mô hình ý nghĩa được ngành giáo dục tỉnh Lào Cai hướng đến trong nhiều năm qua. Mục tiêu của mô hình là xây dựng môi trường học tập trong lành, gắn kết thiên nhiên với việc hình thành kỹ năng sống cho học sinh.

Bí quyết học tiếng Trung của những quán quân

Bí quyết học tiếng Trung của những quán quân

Cuộc thi hùng biện tiếng Trung toàn quốc - Đà Nẵng 2025 đã khép lại với những dấu ấn khó quên. Đặc biệt là chiến thắng đầy thuyết phục của hai thí sinh Nguyễn Thị Phương và Thào Thị Bầu đến từ đội thi Hội Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Lào Cai. Với bản lĩnh, sự tự tin và khả năng hùng biện xuất sắc, các em đã vượt qua 24 đội thi còn lại để mang vinh quang về cho tỉnh Lào Cai tại vòng chung kết diễn ra trung tuần tháng 11 vừa qua.

Thanh niên kiến tạo tương lai liêm chính

Thanh niên kiến tạo tương lai liêm chính

Thanh niên giữ vai trò then chốt trong hành trình xây dựng một xã hội công bằng, minh bạch và phát triển bền vững. Không chỉ là lực lượng kế cận, họ còn là những người tiên phong thúc đẩy liêm chính, đấu tranh với tham nhũng và các biểu hiện tiêu cực. Bằng nhiệt huyết và trách nhiệm, thế hệ trẻ đang chủ động thực hiện những hành động thiết thực để góp phần hình thành một tương lai trong sạch và một xã hội liêm chính.

Xã Thác Bà: Hỗ trợ làm 62 ngôi nhà cho hộ chính sách

Xã Thác Bà: Hỗ trợ làm 62 ngôi nhà cho hộ chính sách

Từ đầu năm đến nay, xã Thác Bà đã hỗ trợ sửa chữa và xây mới 62 ngôi nhà cho các hộ nghèo, cận nghèo và các gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở. Mức hỗ trợ được thực hiện theo hai nhóm: 30 triệu đồng đối với mỗi hộ sửa chữa nhà và 60 triệu đồng đối với mỗi hộ xây dựng mới.

Vườn quýt ngọt trên núi đá Bản Xèo

Vườn quýt ngọt trên núi đá Bản Xèo

Trước đây, ít ai nghĩ vùng đất dốc đầy đá sỏi tại thôn Cửa Cải, xã Mường Vi cũ (nay là xã Bản Xèo) lại có thể trồng được quýt. Thế nhưng, chàng trai người Giáy Vàng Văn Dũng đã "bắt" đá núi phải nhường chỗ, biến hơn 1 ha đồi đá sỏi thành vườn quýt trĩu quả. Nhờ mô hình vườn quýt kết hợp với du lịch, gia đình anh Dũng đã có cuộc sống ngày càng ấm no.

Yêu thương từ mẹ, nghị lực cho con

Yêu thương từ mẹ, nghị lực cho con

Chương trình “Mẹ đỡ đầu” hỗ trợ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ mồ côi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn được Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động từ cuối năm 2021 và Hội Phụ nữ Bộ Công an triển khai từ đầu năm 2022. Hưởng ứng chương trình, những năm qua, Hội Phụ nữ (nay là Ban Phụ nữ) Công an tỉnh Lào Cai đã nhận đỡ đầu nhiều trẻ mồ côi, chăm lo cho các em bằng trách nhiệm và tình yêu thương như những người mẹ thực sự, giúp các em có thêm nghị lực để vượt lên khó khăn.

fb yt zl tw