Nhà văn Tô Hoài, cha đẻ của tác phẩm Dế mèn phiêu lưu ký nổi tiếng, đã qua đời trưa nay 6/7/2014 tại Hà Nội, thọ 95 tuổi.
Nhà văn Tô Hoài sinh ngày 27/9/1920 tại quê nội ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông, Hà Nội trong một gia đình thợ thủ công. Tuy nhiên ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội). Thủa thiếu thời, ông đã phải làm nhiều nghề để kiếm sống: Dạy trẻ, bán hàng, kế toán hiệu buôn... và nhiều khi thất nghiệp.
Bén duyên văn chương, ông nhanh chóng được người đọc chú ý, nhất là với truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Năm 1943, khi mới 23 tuổi, nhà văn Tô Hoài gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc. Trong kháng chiến chống Pháp, ông chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực báo chí, nhưng vẫn có một số thành tựu quan trọng như “Truyện Tây Bắc”.
Bút danh Tô Hoài gắn với hai địa danh: Sông Tô Lịch và Phủ Hoài Đức. Ngoài ra, ông còn sử dụng nhiều bút danh khác như Mai Trang, Mắt Biển, Thái Yên, Vũ Đột Kích, Hồng Hoa, Phạm Hòa...
Ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật (đợt 1 - 1996) cho các tác phẩm: Xóm giếng, Nhà nghèo,Ổ chuột, Dế mèn phiêu lưu ký, Núi Cứu quốc, Truyện Tây Bắc, Mười năm, Xuống làng, Vỡ tỉnh, Tào lường, Họ Giàng ở Phìn Sa, Miền Tây, Vợ chồng A Phủ, Tuổi trẻ Hoàng Văn Thụ.
Sau hơn sáu mươi năm lao động nghệ thuật, ông đã có hơn 100 tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau: Truyện ngắn, truyện dài kỳ, hồi ký, kịch bản phim, tiểu luận và kinh nghiệm sáng tác. Một số tác phẩm đề tài thiếu nhi của ông được dịch ra nhiều tiếng nước ngoài.
Năm 2010, Nhà văn Tô Hoài cũng đã được vinh danh ở hạng mục Giải thưởng Lớn thuộc hệ thống Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội do Báo Thể thao & Văn hóa tổ chức.
