Từ truyền thuyết Âu Cơ, hai chữ "đồng bào” đã nói lên tinh thần đoàn kết, gắn bó của dân tộc Việt Nam. Bất kỳ dân tộc hay tôn giáo nào, hễ là người Việt Nam chúng ta đều chung nguồn cội, đều là con của mẹ Âu Cơ, đều là anh em trong mái nhà "Tổ quốc Việt Nam” yêu dấu. Đoàn kết là một trong những giá trị truyền thống quý báu mà cha ông ta để lại, được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử, được thử thách qua các cuộc trường chinh dựng nước và giữ nước. Truyền thống quý báu ấy đang được vun đắp thêm bởi chủ trương của Đảng và Nhà nước trong suốt những năm qua, nhất là thời kỳ đổi mới hiện nay.
Tháng Tư, nắng đã lên cho trời cao xanh hơn, cho cờ đỏ sao vàng cùng ngàn hoa khoe sắc. Tháng Tư, chúng ta lại nhắc đến vấn đề hòa giải, hòa hợp dân tộc để mọi người con xa xứ dù ra đi trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng hướng về Tổ quốc, hòa với dòng chảy dân tộc Việt Nam.
Đã 50 năm, non sông một dải gấm hoa, toàn dân tộc Việt Nam sống trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Nhưng cũng từng ấy năm, các thế lực thù địch, những con người một thời sống bên kia chiến tuyến vẫn nuôi dưỡng lòng hận thù. Cũng bấy nhiêu năm, Đảng, Nhà nước ta vẫn kiên trì chính sách hòa hợp, hòa giải dân tộc, xóa bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử do quá khứ hay thành phần giai cấp, xây dựng tinh thần cởi mở, tôn trọng, thông cảm, tin cậy lẫn nhau, cùng hướng tới tương lai. Chính sách ấy xuất phát từ lợi ích cốt lõi của quốc gia, dân tộc là Tổ quốc độc lập, thống nhất, giàu mạnh, lãnh thổ toàn vẹn, nhân dân làm chủ, đoàn kết gắn bó máu thịt giữa đồng bào cả trong và ngoài nước.
Tinh thần đoàn kết đã tạo nên sức mạnh để dân tộc ta thực hiện các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, giữ gìn bờ cõi. Tiêu biểu như trong tác phẩm Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi viết: Nhân dân bốn cõi một nhà/ Dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới/ Tướng sĩ một lòng phụ tử/ Hòa nước sông chén rượu ngọt ngào. Ngày 19/12/1946, trong "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: "Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước”.
Phát huy truyền thống cha ông, thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong mọi giai đoạn cách mạng, chúng ta luôn nêu cao tinh thần đại đoàn kết, tạo nên sức mạnh vô song, chiến thắng mọi kẻ thù, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, vì hòa bình, độc lập, vì tự do và hạnh phúc của nhân dân. Sau Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, chính sách hòa hợp, hòa giải của Đảng và Nhà nước Việt Nam càng được quan tâm sâu sắc hơn. Đơn cử như tháng 1/1994, Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ, khóa VII của Đảng chủ trương tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy mọi năng lực sáng tạo của công nhân, nông dân và trí thức, các tầng lớp, các giai cấp, các tôn giáo, kể cả cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Tháng 6/1996, Đại hội VIII của Đảng nhấn mạnh: "Để tiếp tục đưa sự nghiệp đổi mới tiến lên, giành những thành tựu lớn hơn, cần thực hiện tốt hơn nữa việc mở rộng, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, ở cả trong nước và nước ngoài”...
Tháng 4/2001, Đại hội IX của Đảng đã cụ thể hóa về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân: "…mọi thành viên trong đại gia đình Việt Nam dù sống trong nước hay ở nước ngoài... xóa bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử về quá khứ, giai cấp, thành phần, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau, hướng tới tương lai…”.
Đặc biệt, ngày 26/3/2004, Bộ Chính trị ra Nghị quyết về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài (Nghị quyết 36-NQ/TW) trong đó nêu rõ: "Mặc dù sống xa Tổ quốc, đồng bào luôn nuôi dưỡng, phát huy tinh thần yêu nước, tự tôn dân tộc, giữ gìn truyền thống văn hóa và hướng về cội nguồn, dòng tộc, gắn bó với gia đình, quê hương. Nhiều người đã có những đóng góp về tinh thần, vật chất và cả xương máu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước…”
Lịch sử phải được tôn trọng, nhưng Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn chủ trương khép lại quá khứ, hướng tới tương lai. Đau thương lắm khi Tổ quốc bị giày xéo, xót xa lắm khi có tới 1.146.250 anh hùng liệt sỹ, trong đó: 191.605 anh hùng liệt sỹ trong kháng chiến chống Pháp, 849.018 anh hùng liệt sỹ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, 105.627 anh hùng liệt sỹ trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc (chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền biển, đảo…); hơn 4.000.000 dân thường đã thiệt mạng hoặc bị thương tật suốt đời do chiến tranh.
Cầm sao được dòng lệ khi đứng trước Nghĩa trang Liệt sỹ Trường Sơn, Nghĩa trang Liệt sỹ Vị Xuyên, Nghĩa trang Liệt sỹ Hàng Dương... Tìm hiểu, lưu giữ lịch sử để ghi nhớ, biết ơn thế hệ cha anh đã anh dũng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, để lấy đó làm bài học cho cháu con, nhưng chúng ta không nuôi hận thù, làm sâu sắc thêm sự mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử do quá khứ.
Lãnh đạo Đảng và Nhà nước dự Chương trình giao lưu nghệ thuật đặc biệt Xuân Quê Hương 2025 với chủ đề "Việt Nam - Vươn lên trong kỷ nguyên mới" (Ảnh tư liệu VOV).
Quan điểm của Đảng, Nhà nước là hết sức rõ ràng, nhân dân ta vốn giàu lòng vị tha. Tiếc rằng, trước những chính sách cởi mở, thân thiện và nhân văn của Đảng và Chính phủ, vẫn còn một bộ phận người gốc Việt đã từng làm việc dưới chế độ Việt Nam Cộng hòa, hoặc con cháu của họ đang định cư tại một số quốc gia như: Mỹ, Úc, Canada, Pháp... vẫn gọi ngày 30/4 là "Ngày quốc hận”, "Tháng Tư đen”... Tất nhiên, người có tư tưởng cực đoan chỉ là thiểu số, số lượng ngày một ít dần. Hơn 100 hội nhóm, mấy chục gương mặt "đấu tranh dân chủ” tiếng nói ngày một lạc lõng; "Quỹ phục quốc” chỉ còn hơn một nghìn đồng (lời của các cộm cán chống cộng tại Cali); những video clip tuần hành, biểu tình... của đám lính già, thất trận được ví như "đội quân huyết áp, đột quỵ Cali”; những mô hình tàu chiến, máy làm bằng bìa giấy, hằng năm vẫn lượn qua, lượn lại trên đường phố Bolsa, nhìn sao phản cảm đến vậy!
Thực tiễn cho thấy, đại bộ phận trong hơn 5 triệu người Việt Nam ở nước ngoài, trong đó phần đông ở Mỹ đã thực sự là "khúc ruột ngàn dặm”, luôn hướng về quê hương, luôn tích cực lao động, sản xuất, kinh doanh xây dựng cuộc sống trên mảnh đất mới và đóng góp tích cực xây dựng cố hương bằng tri thức và nguồn lực tài chính, công nghệ. Bà con Việt kiều ghi nhận, đánh giá rất cao những thành tựu của nước nhà; những chính sách cởi mở và đoàn kết. Qua đó, giúp bà con Việt kiều được tự do trở về thắp cho tổ tiên nén hương thơm, để được vui chơi thăm thú, được đầu tư làm ăn...
Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 vừa qua, dịp Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4 năm nay đã và sẽ có nhiều kiều bào về quê, mang theo niềm tin và ước vọng về một Việt Nam thịnh vượng. Về để thấy sau 50 năm non sông ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, quê hương, đất nước đổi mới, người dân tự do, no ấm, vui tươi; về để chứng kiến những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và về để câu chuyện hòa giải, hòa hợp dân tộc đi đến hồi kết, cùng nhau viết nên một trang sử mới cho dân tộc.
Lê Phiên
