Bài cuối: Yêu cầu thi công đúng phương án
Dự án nâng cấp quốc lộ 279 (Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc) kết nối Lai Châu với cao tốc Nội Bài - Lào Cai có tổng chiều dài khoảng 147 km, tiến độ thực hiện 5 năm (2019 - 2024). Đoạn đi qua tỉnh Lào Cai có chiều dài 64 km, với 3 gói thầu: XL01, XL02, XL03 qua 10 xã, thị trấn của huyện Văn Bàn. Theo thiết kế, tuyến đường được đầu tư với tốc độ thiết kế 60 km/h; chiều rộng mặt đường 6 m, nền đường 9 m.
Ngay từ khi Dự án được khởi động, UBND tỉnh Lào Cai đã quan tâm và chỉ đạo các sở, ban, ngành và huyện Văn Bàn tổ chức thực hiện công tác giải phóng mặt bằng của dự án. Để phục vụ thi công tuyến đường nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi Lai Châu, đoạn qua Văn Bàn (Quốc lộ 279), chủ đầu tư và huyện Văn Bàn phải thực hiện giải phóng mặt bằng 103,98/104,14 ha của 1.526 hộ dân và tổ chức; đồng thời, phải bố trí tái định cư cho 26 hộ dân.
Theo kế hoạch, Dự án nâng cấp Quốc lộ 279, đoạn qua huyện Văn Bàn sẽ có 1 gói thầu (XL02) hoàn thành vào cuối năm 2024 và 2 gói thầu (XL01, XL03) hoàn thành vào tháng 5/2024. Tuy nhiên đến nay, tiến độ các gói thầu đang rất chậm, chưa đảm bảo yêu cầu đề ra do một số nguyên nhân, như: giai đoạn đầu vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư; việc chậm triển khai di chuyển hệ thống lưới điện và công trình hạ tầng nước sinh hoạt, thủy lợi; đặc biệt, do năng lực nhà thầu yếu…
Theo ghi nhận của phóng viên, hầu hết xã, thị trấn của huyện Văn Bàn đều phản ánh việc thi công các gói thầu Dự án nâng cấp Quốc lộ 279 qua địa bàn đang dàn trải và chưa đúng phương án đã được phê duyệt (từ công tác đảm bảo giao thông, môi trường đến việc triển khai máy móc chưa tốt…), vì vậy đã gây ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của Nhân dân, cũng như an toàn giao thông.
Trước những bức xúc của dư luận Nhân dân, cuối tháng 10 vừa qua, Thường trực Huyện ủy, UBND huyện Văn Bàn đã có cuộc làm việc với đại diện chủ đầu tư và các nhà thầu Dự án nâng cấp Quốc lộ 279. Tại buổi làm việc, lãnh đạo huyện Văn Bàn khẳng định, đến thời điểm này, chính quyền địa phương đã bàn giao hơn 98% mặt bằng cho đơn vị thi công. Tuy nhiên, chủ đầu tư chưa kịp thời giải quyết các nội dung tồn tại, vướng mắc, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án, chưa chủ động thực hiện các giải pháp xử lý phù hợp để đẩy nhanh tiến độ.
Đặc biệt, thời gian qua, trong quá trình thi công, các nhà thầu đã lu rung, đắp đất, khiến đất đá trôi xuống ao, ruộng, gây nứt nhà ảnh hưởng tài sản của người dân, dẫn đến tình trạng cản trở, xung đột trong quá trình thi công dự án. Qua đó, huyện Văn Bàn yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu triển khai thi công đúng tiến độ và phương án đã đề ra. Cùng với đó, tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai.
Về phía chủ đầu tư, theo đại diện Ban Quản lý dự án 2 (Bộ Giao thông vận tải): Đến thời điểm hiện tại, huyện Văn Bàn đã bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công 62.647 km (đạt hơn 98%). Vừa qua, đại diện Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và các đơn vị có liên quan của Bộ Giao thông vận tải đã đi kiểm tra, rà soát lại tình hình thực hiện dự án, qua đó đánh giá chi tiết cho tất cả hạng mục của dự án và yêu cầu các nhà thầu có giải pháp để đẩy nhanh tiến độ, cũng như đảm bảo môi trường và an toàn cho người dân. Chủ đầu tư cũng cam kết kiên quyết thay nhà thầu không đủ năng lực.
Trao đổi với phóng viên, đại diện UBND huyện Văn Bàn cho biết: Chính quyền địa phương đã có văn bản yêu cầu chủ đầu tư và các nhà thầu triển khai đẩy đủ thiết bị, máy móc, vật liệu... để đẩy nhanh thi công các đoạn tuyến trọng điểm, như qua khu dân cư, trung tâm các xã, thị trấn, hoàn thành nền đường và các hạng mục quan trọng trước tết Nguyên đán. Cùng với đó, khắc phục triệt để tình trạng bụi bẩn, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến đời sống Nhân dân.
Tuyến đường kết nối từ cao tốc Nội Bài - Lào Cai đến tỉnh Lai Châu thuộc Dự án kết nối giao thông miền núi phía Bắc, đoạn qua địa phận huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai có chiều dài 63,4 km; được chia làm 3 gói thầu, gói thầu XL01 có chiều dài 18,5 km, gói thầu XL02 có chiều dài 21,5 km và gói thầu XL03 dài 23,4 km. Các gói thầu thi công đường đi qua 10 xã, thị trấn của huyện Văn Bàn. Theo thiết kế, tuyến được đầu tư với tốc độ thiết kế 60km/giờ. Chiều rộng mặt đường 6m, nền đường 9m. Tại một số đoạn, bề rộng mặt đường 9m (có làn phụ leo dốc); bề rộng nền là 10m.
Tổng 3 gói thầu thuộc địa phận huyện Văn Bàn có diện tích đất thu hồi giải phóng mặt bằng là 130,928 ha đất; trong đó có 60,726 ha đất rừng và 70,202 ha đất khác. Tổng số hộ bị ảnh hưởng là 1.604 hộ (1.526 hộ có đất bị thu hồi; 62 hộ có tài sản, cây cối, hoa màu trên đất; 19 hộ hộ đủ điều kiện tái định cư); chuyển đổi mục đích sử dụng trên 32,4 ha rừng.
Theo kế hoạch đề ra:
+ Gói thầu XL-01: xây dựng đoạn Km0+000 - Km18+500, khởi công ngày 19/9/2022, hoàn thành ngày 19/3/2025).
+ Gói thầu XL-02 (xây dựng đoạn Km18 + 500 – Km40 + 00, khởi công ngày 24/12/2022, ngày hoàn thành 24/12/2024).
+ Gói thầu XL-03 (xây dựng đoạn Km40 + 00 – Km63 + 446, khởi công ngày 17/6/2023, ngày hoàn thành 17/4/2025).
Theo phương án được phê duyệt, Dự án thi công nâng cấp quốc lộ 279 được thực hiện theo phương án vừa thi công, vừa vận hành; vì thế đơn vị thi công phải đảm bảo giao thông thông suốt và an toàn tuyệt đối cho người tham gia giao thông; khi triển khai phải đảm bảo ổn định cuộc sống người dân địa phương. Nếu công trình làm ảnh hưởng đến các hộ dân hai bên đường thì phải đền bù theo quy định.
