Nâng cao nhận thức và hành động bảo tồn di sản trong giới trẻ

Sinh thời, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn dành quan tâm đặc biệt tới sự nghiệp văn hóa, giáo dục của đất nước. Trong cuốn sách Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đồng chí nhiều lần nhấn mạnh:

18.jpg
Giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa.

Nhiệm vụ của giáo dục - đào tạo là "xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện về trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, ý thức công dân,... làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người tự hoàn thiện nhân cách", bồi đắp những giá trị văn hóa, sống là người có nghĩa có tình, có trước có sau, có nhân cách, bản lĩnh, có lòng yêu nước, thiết tha gắn bó với nhân dân, sẵn sàng đóng góp công sức, trí tuệ để xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đồng chí Tổng Bí thư nhắc nhở: "Cha ông đã để lại cho chúng ta một đất nước Việt Nam giang sơn gấm vóc vô cùng tươi đẹp. Trách nhiệm của các thế hệ hôm nay và mai sau là phải làm cho non sông nước Việt ngày càng giàu đẹp, hùng cường".

Những ý kiến chỉ đạo trong lĩnh vực phát triển văn hóa-giáo dục của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa mang tầm bao quát, vừa chứa đựng mong mỏi sâu sắc về giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Trong tổng thể đó, có lĩnh vực giáo dục di sản. Nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động bảo tồn di sản trong giới trẻ là nhiệm vụ cần phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị quản lý di sản và hệ thống cơ sở giáo dục.

Một trong những lợi ích mang lại từ hoạt động giáo dục thực tế tại di tích, bảo tàng là khích lệ tinh thần ham học hỏi, tìm hiểu, bổ sung tri thức văn hóa trong thanh thiếu niên. Qua đó, di sản được sử dụng như tài nguyên trực quan để truyền dạy kiến thức và các kỹ năng qua hoạt động tương tác của học sinh. Một trong những nguyên tắc then chốt của lý thuyết giáo dục di sản trong bảo tàng học hiện đại là quan sát hiện vật, "lắng nghe" và thấu cảm.

Các hoạt động tương tác tạo cơ hội cho các em tiếp xúc trực tiếp với các hiện vật, nghe chuyện kể về các hiện vật, được khuyến khích đặt câu hỏi và có thể tự trả lời các câu hỏi đó... Tất cả nhằm mục đích mở rộng tối ưu kiến thức lịch sử-văn hóa cho thế hệ tương lai. Từ góc nhìn và phương pháp coi di tích, bảo tàng là nơi học hỏi, khám phá với những hoạt động trực quan sẽ khơi dậy niềm hứng thú với lịch sử, văn hóa, và còn có thể khai mở những tiềm năng, tác động đến nhận thức giúp các em hình thành ý thức trân trọng và từ đó hành động đúng để bảo vệ các di tích, di sản.

Từ năm 1994, UNESCO đã thành lập Chương trình Giáo dục di sản thế giới cho thanh thiếu niên (Chương trình WHE) nhằm thúc đẩy vai trò của giới trẻ trong việc bảo tồn di sản thế giới. Ở Việt Nam, trong những năm gần đây quan niệm về giáo dục di sản đã có nhiều đổi mới. Các chương trình giáo dục di sản mới đã đưa các di sản trở thành công cụ tham gia vào quá trình giáo dục ở các bậc học phổ thông.

Năm 2022, trong Kế hoạch triển khai công tác giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã có nội dung triển khai các mô hình "Câu lạc bộ em yêu lịch sử", "Giờ học lịch sử" tại bảo tàng cấp tỉnh. Theo đó, cán bộ giáo dục ở các di tích, bảo tàng đồng hành và sử dụng những hiện vật để truyền cho các em cảm hứng mạnh mẽ, kích thích trí tưởng tượng qua đó các em có được những cảm nhận sâu sắc và sinh động, thúc đẩy tư duy, tăng thêm nhận thức và tình yêu lịch sử-văn hóa.

Có thể nêu thí dụ sinh động cho những chương trình giáo dục di sản theo hướng hiện đại là mô hình giáo dục di sản ở Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu-Quốc Tử Giám. Từ cuối năm 2018, Văn Miếu-Quốc Tử Giám đã triển khai chương trình giáo dục di sản mới với hơn 30 chủ đề sinh động về các giá trị đa dạng của khu di tích. "Khu trải nghiệm cùng di sản" đã được xây dựng cho học sinh với thiết bị dạy học tương đối hiện đại giúp tiếp thu kiến thức thông qua các hoạt động trải nghiệm. Trong năm 2023, chương trình trải nghiệm giáo dục di sản trên di tích ở đây luôn kín lịch với hàng trăm lớp với hàng nghìn học sinh ở cấp tiểu học và trung học cơ sở.

Là những người nhiều năm trực tiếp làm công tác hướng dẫn, truyền dạy cho các em học sinh những kiến thức và tình yêu di tích, di sản, chúng tôi nhận thấy, nếu chúng ta làm tốt công tác giáo dục di sản sẽ giúp thanh, thiếu niên có nhận thức về di sản và bảo vệ di sản theo hướng tích cực. Từ đó, từng bước hình thành thói quen, hành động bảo vệ di sản, góp phần không nhỏ vào việc "nâng cao bản lĩnh và ý thức dân tộc, giữ gìn bản sắc dân tộc" để "hội nhập mà không hòa tan" theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Theo báo nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Xã Mường Khương triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững

Xã Mường Khương triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, xã biên giới Mường Khương đã tập trung chỉ đạo, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức, phát huy vai trò chủ thể của người dân trong giảm nghèo bền vững.

Bộ Xây dựng đồng loạt vận hành 3 hệ thống công nghệ thông tin mới từ 21/12

Bộ Xây dựng đồng loạt vận hành 3 hệ thống công nghệ thông tin mới từ 21/12

Từ hôm nay (21/12), Bộ Xây dựng sẽ chính thức vận hành đồng loạt 3 hệ thống công nghệ thông tin, gồm hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng và 9 cơ sở dữ liệu chuyên ngành; hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tập trung tại địa phương; và cổng thông tin đô thị thông minh quốc gia.

Điểm tựa cho học sinh vùng khó

Điểm tựa cho học sinh vùng khó

Nhằm tạo điều kiện để học sinh vùng đặc biệt khó khăn được đến trường, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 66 thay thế Nghị định số 116, với nhiều chính sách hỗ trợ được bổ sung và nâng mức toàn diện hơn. Việc triển khai nghị định mới đã giúp các nhà trường thực hiện hiệu quả công tác chăm sóc, nuôi dạy học sinh, góp phần duy trì và nâng cao tỷ lệ học sinh ra lớp, nhất là tại các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Phòng học Thực hành giáo dục STEM - mở không gian sáng tạo cho học sinh

Phòng học Thực hành giáo dục STEM - mở không gian sáng tạo cho học sinh

Tại tỉnh Lào Cai, những phòng Thực hành giáo dục STEM hiện đại do Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) tài trợ đang thắp lên niềm đam mê khoa học - công nghệ trong học sinh. Không chỉ là sự đầu tư về cơ sở vật chất, chương trình STEM Innovation Petrovietnam còn góp phần đổi mới phương thức dạy và học, đặt nền móng cho chiến lược phát triển nguồn nhân lực khoa học - công nghệ trong tương lai.

Bảo đảm hòa nhập xã hội của người khuyết tật vì tiến bộ cộng đồng

Bảo đảm hòa nhập xã hội của người khuyết tật vì tiến bộ cộng đồng

Việt Nam luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với người khuyết tật. Tinh thần bảo đảm quyền bình đẳng và cơ hội tham gia xã hội của mọi công dân đã được khẳng định từ Hiến pháp năm 1946 và tiếp tục được củng cố trong Hiến pháp năm 2013, với các quy định về bảo vệ quyền con người và quyền được bảo đảm an sinh xã hội.

Chuyện về nghề "đo nắng, đếm mưa"

Chuyện về nghề "đo nắng, đếm mưa"

Mỗi ngày, dù nắng hay mưa, dù rét buốt mùa đông hay mưa dông mùa hạ nhưng những cán bộ Trạm Khí tượng Thủy văn Mù Cang Chải (thuộc Đài Khí tượng Thủy văn Bắc bộ) vẫn lặng lẽ “đo nắng, đếm mưa” để dự báo, cảnh báo, góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

fb yt zl tw