Nâng cao nhận thức và hành động bảo tồn di sản trong giới trẻ

Sinh thời, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn dành quan tâm đặc biệt tới sự nghiệp văn hóa, giáo dục của đất nước. Trong cuốn sách Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đồng chí nhiều lần nhấn mạnh:

18.jpg
Giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa.

Nhiệm vụ của giáo dục - đào tạo là "xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện về trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, ý thức công dân,... làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người tự hoàn thiện nhân cách", bồi đắp những giá trị văn hóa, sống là người có nghĩa có tình, có trước có sau, có nhân cách, bản lĩnh, có lòng yêu nước, thiết tha gắn bó với nhân dân, sẵn sàng đóng góp công sức, trí tuệ để xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đồng chí Tổng Bí thư nhắc nhở: "Cha ông đã để lại cho chúng ta một đất nước Việt Nam giang sơn gấm vóc vô cùng tươi đẹp. Trách nhiệm của các thế hệ hôm nay và mai sau là phải làm cho non sông nước Việt ngày càng giàu đẹp, hùng cường".

Những ý kiến chỉ đạo trong lĩnh vực phát triển văn hóa-giáo dục của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa mang tầm bao quát, vừa chứa đựng mong mỏi sâu sắc về giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Trong tổng thể đó, có lĩnh vực giáo dục di sản. Nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động bảo tồn di sản trong giới trẻ là nhiệm vụ cần phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị quản lý di sản và hệ thống cơ sở giáo dục.

Một trong những lợi ích mang lại từ hoạt động giáo dục thực tế tại di tích, bảo tàng là khích lệ tinh thần ham học hỏi, tìm hiểu, bổ sung tri thức văn hóa trong thanh thiếu niên. Qua đó, di sản được sử dụng như tài nguyên trực quan để truyền dạy kiến thức và các kỹ năng qua hoạt động tương tác của học sinh. Một trong những nguyên tắc then chốt của lý thuyết giáo dục di sản trong bảo tàng học hiện đại là quan sát hiện vật, "lắng nghe" và thấu cảm.

Các hoạt động tương tác tạo cơ hội cho các em tiếp xúc trực tiếp với các hiện vật, nghe chuyện kể về các hiện vật, được khuyến khích đặt câu hỏi và có thể tự trả lời các câu hỏi đó... Tất cả nhằm mục đích mở rộng tối ưu kiến thức lịch sử-văn hóa cho thế hệ tương lai. Từ góc nhìn và phương pháp coi di tích, bảo tàng là nơi học hỏi, khám phá với những hoạt động trực quan sẽ khơi dậy niềm hứng thú với lịch sử, văn hóa, và còn có thể khai mở những tiềm năng, tác động đến nhận thức giúp các em hình thành ý thức trân trọng và từ đó hành động đúng để bảo vệ các di tích, di sản.

Từ năm 1994, UNESCO đã thành lập Chương trình Giáo dục di sản thế giới cho thanh thiếu niên (Chương trình WHE) nhằm thúc đẩy vai trò của giới trẻ trong việc bảo tồn di sản thế giới. Ở Việt Nam, trong những năm gần đây quan niệm về giáo dục di sản đã có nhiều đổi mới. Các chương trình giáo dục di sản mới đã đưa các di sản trở thành công cụ tham gia vào quá trình giáo dục ở các bậc học phổ thông.

Năm 2022, trong Kế hoạch triển khai công tác giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã có nội dung triển khai các mô hình "Câu lạc bộ em yêu lịch sử", "Giờ học lịch sử" tại bảo tàng cấp tỉnh. Theo đó, cán bộ giáo dục ở các di tích, bảo tàng đồng hành và sử dụng những hiện vật để truyền cho các em cảm hứng mạnh mẽ, kích thích trí tưởng tượng qua đó các em có được những cảm nhận sâu sắc và sinh động, thúc đẩy tư duy, tăng thêm nhận thức và tình yêu lịch sử-văn hóa.

Có thể nêu thí dụ sinh động cho những chương trình giáo dục di sản theo hướng hiện đại là mô hình giáo dục di sản ở Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu-Quốc Tử Giám. Từ cuối năm 2018, Văn Miếu-Quốc Tử Giám đã triển khai chương trình giáo dục di sản mới với hơn 30 chủ đề sinh động về các giá trị đa dạng của khu di tích. "Khu trải nghiệm cùng di sản" đã được xây dựng cho học sinh với thiết bị dạy học tương đối hiện đại giúp tiếp thu kiến thức thông qua các hoạt động trải nghiệm. Trong năm 2023, chương trình trải nghiệm giáo dục di sản trên di tích ở đây luôn kín lịch với hàng trăm lớp với hàng nghìn học sinh ở cấp tiểu học và trung học cơ sở.

Là những người nhiều năm trực tiếp làm công tác hướng dẫn, truyền dạy cho các em học sinh những kiến thức và tình yêu di tích, di sản, chúng tôi nhận thấy, nếu chúng ta làm tốt công tác giáo dục di sản sẽ giúp thanh, thiếu niên có nhận thức về di sản và bảo vệ di sản theo hướng tích cực. Từ đó, từng bước hình thành thói quen, hành động bảo vệ di sản, góp phần không nhỏ vào việc "nâng cao bản lĩnh và ý thức dân tộc, giữ gìn bản sắc dân tộc" để "hội nhập mà không hòa tan" theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Theo báo nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

“Chiến dịch Quang Trung” - an cư cho người dân vùng thiên tai

“Chiến dịch Quang Trung” - an cư cho người dân vùng thiên tai

Năm 2025 dần khép lại, tại các địa phương bị ảnh hưởng bởi thiên tai, công tác làm nhà cho người dân vẫn đang được triển khai khẩn trương, quyết liệt theo sự chỉ đạo thống nhất của Trung ương và của tỉnh. Việc triển khai “Chiến dịch Quang Trung” - thần tốc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người dân bị thiệt hại do thiên tai không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là yêu cầu từ thực tiễn, gắn trực tiếp với mục tiêu bảo đảm an cư, ổn định đời sống cho người dân trước thềm năm mới 2026.

Khai mạc Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh THCS và THPT năm học 2025 - 2026

Khai mạc Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh THCS và THPT năm học 2025 - 2026

Sáng 29/12, tại Trường THPT Chuyên Lào Cai, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai khai mạc Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông năm học 2025 - 2026, nhằm khuyến khích tinh thần sáng tạo, nghiên cứu khoa học, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng những ý tưởng tiềm năng trong học sinh.

Hồi ức của các chiến sĩ tuyên văn

Hồi ức của các chiến sĩ tuyên văn

Chiến tranh đã lùi xa nhưng trong ký ức của những người lính, cuộc sống thời chiến vừa gian khổ, vừa thiếu phương tiện giải trí, nhưng chính tiếng hát của các chiến sĩ tuyên văn đã vực dậy tinh thần chiến đấu, cổ vũ lao động, sản xuất, để hậu phương và tiền tuyến đoàn kết một lòng. Quay cuộn phim ký ức một cách chậm rãi, những chiến sĩ tuyên văn ngày ấy, dù giờ đây đã ở vào tuổi thất thập, vẫn thấy lòng mình như trẻ lại khi nhớ về những tháng năm xưa.

Phường Lào Cai: Cần quan tâm đầu tư xây dựng, sửa chữa nhà văn hóa khu dân cư

Phường Lào Cai: Cần quan tâm đầu tư xây dựng, sửa chữa nhà văn hóa khu dân cư

Nhà văn hóa là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, sinh hoạt tập thể, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và tạo sân chơi lành mạnh cho người dân. Đồng thời, đây còn là không gian gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, tăng cường sự gắn kết, đoàn kết trong cộng đồng dân cư.

Hơn 1.500 đơn vị máu từ Ngày hội “Giọt hồng” tại Lào Cai

Hơn 1.500 đơn vị máu từ Ngày hội “Giọt hồng” tại Lào Cai

Trong 3 ngày, (từ 26 - 28/12/2025), tại các xã Bảo Thắng, Bát Xát và phường Cam Đường, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lào Cai phối hợp với Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương và Ban Chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện các địa phương tổ chức Ngày hội hiến máu tình nguyện với các chủ đề “Giọt hồng Bảo Thắng”, “Giọt hồng nơi biên giới” và “Giọt hồng quê hương cách mạng”.

Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ tổ chức Hội nghị công bố quyết định về công tác cán bộ

Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ tổ chức Hội nghị công bố quyết định về công tác cán bộ

Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ vừa tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh về công tác cán bộ. Dự và chỉ đạo Hội nghị có đồng chí Luyện Hữu Chung - Ủy viên Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai.

Công an phường Cam Đường triển khai chương trình “Sắc màu hy vọng - Thắp sáng tương lai”

Công an phường Cam Đường triển khai chương trình “Sắc màu hy vọng - Thắp sáng tương lai”

Trong hai ngày 27 và 28/12, Công an phường Cam Đường phối hợp với Chi hội Phụ nữ phường tổ chức chương trình thiện nguyện “Sắc màu hy vọng - Thắp sáng tương lai” tại Trung tâm Công tác xã hội tỉnh Lào Cai nhằm hưởng ứng phong trào thi đua “Ba Nhất: Kỷ luật nhất - Trung thành nhất - Gần dân nhất”.

Trấn Yên: Chung sức vì môi trường sống xanh, sạch, đẹp

Trấn Yên: Chung sức vì môi trường sống xanh, sạch, đẹp

Thời gian qua, MTTQ Việt Nam xã Trấn Yên đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp Nhân dân đoàn kết, phát huy sức mạnh xây dựng nông thôn mới, trong đó, mô hình “Xóm sáng, xanh, sạch, đẹp” đã và đang trở thành điểm nhấn, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.

Sắc ngọc bền bỉ với thời gian

Sắc ngọc bền bỉ với thời gian

Có những vùng đất được nhắc tên là gợi ngay một sản vật đặc trưng. Với Lục Yên, đó là đá quý. Miền đất này lặng lẽ gìn giữ những giá trị kết tinh từ lòng đất. Qua bàn tay con người và qua nhiều thăng trầm của lịch sử, từ những viên đá thô bày bán ven đường, Lục Yên đã trở thành vùng “đất ngọc” - nơi hội tụ của nghiên cứu, thương mại, làng nghề và sinh kế bền bỉ của người dân.

Mô hình “Không gian đọc cộng đồng”: Hiệu quả từ cách làm của phụ nữ phường Cam Đường

Mô hình “Không gian đọc cộng đồng”: Hiệu quả từ cách làm của phụ nữ phường Cam Đường

Mỗi buổi chiều, khi nắng tắt sau dãy nhà khu dân cư Tùng Tung 3, phường Cam Đường, một không gian nhỏ trở nên sinh động với tiếng trẻ con cười nói, tiếng lật trang sách và những câu chuyện đời thường chia sẻ bên ghế đá, bồn hoa. Đây chính là “Không gian đọc cộng đồng” - mô hình do phụ nữ địa phương khởi xướng và duy trì bền bỉ trong nhiều tháng qua.

Thăm hỏi, động viên các nạn nhân trong vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Lào Cai

Thăm hỏi, động viên các nạn nhân trong vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Lào Cai

Chiều 28/12, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Bùi Huyền Mai đã đến thăm hỏi, động viên 7 nạn nhân trong vụ lật xe khách chở đoàn thiện nguyện từ Hà Nội lên điểm trường Tà Ghênh (Trường Mầm non Họa Mi), xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai.

fb yt zl tw