Làm gì để đưa dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn của các tỉnh miền núi phía Bắc?

Vùng Tây Bắc đang được định hướng thành vùng trồng dược liệu có quy mô lớn. Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai là những nơi có nhiều loài dược liệu quý hiếm.

Thu hái, khai thác phải đi đôi với bảo tồn, phát triển dược liệu

Là một quốc gia có đến hơn 4.000 loài dược liệu khác nhau nhưng hiện có tới 80% dược liệu được nhập từ nước ngoài. Để thay đổi thực trạng này, chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng chính phủ phê duyệt đặt ra mục tiêu đến năm 2025 sẽ xây dựng được 8 vùng khai thác dược liệu tự nhiên bền vững.

Vùng Tây Bắc đang được định hướng thành vùng trồng dược liệu có quy mô lớn. Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai là những nơi có nhiều loài dược liệu quý hiếm. Hiện nay, có khoảng 50 loài cây dược liệu trồng với diện tích lớn (hơn 10ha) thì riêng Tây Bắc đã có tới 36 loài như: đương quy, cát cánh, sa nhân tím, thảo quả, atiso, ý dĩ, hồi, quế, đinh lăng, ba kích.

Tuy nhiên, việc phát triển vùng trồng vẫn còn một số hạn chế, chưa khai thác được hết tiềm năng lợi thế của các địa phương. Ở Sơn La, nguồn cung cấp dược liệu chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu sản xuất, bào chế thuốc. Còn ở Điện Biên, mỗi năm chỉ thu được hơn 15 tỷ đồng từ các loại cây dược liệu.

Vùng trồng dược liệu sâm tại tỉnh Lai Châu.

Trong khi đó, việc thu hái, khai thác không đi đôi với bảo tồn, phát triển dược liệu khiến các loài dược liệu tự nhiên cạn kiệt và đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

Việc trồng, chế biến dược liệu với quy mô nhỏ lẻ, tự phát, phụ thuộc vào nguồn dược liệu cung cấp từ Trung Quốc. Bên cạnh đó, các địa phương hiện còn thiếu vắng sự đầu tư của các doanh nghiệp dược theo chuỗi sản xuất, tiêu thụ dược liệu khiến hiệu quả kinh tế chưa cao.

Để ngành dược liệu trở thành ngành mũi nhọn của các tỉnh miền núi phía bắc, mỗi địa phương đưa ra chiến lược riêng của mình. Theo các chuyên gia, những vùng này cần Trung tâm nghiên cứu Dược liệu, xây dựng thị trường, hướng dẫn cho bà con nông dân quy trình canh tác theo đúng tiêu chuẩn của thế giới.

Các địa phương cần xây dựng các cơ sở hạ tầng, xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp dược liệu liên kết với các Hợp tác xã trong việc trồng, sản xuất, phát triển dược liệu.

Với điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng khí hậu, Tây Bắc là vùng có lợi thế phù hợp phát triển các vùng trồng dược liệu. Hiện có khoảng 1.500 cây dược liệu quý.Tây Bắc đã hình thành những vùng trồng dược liệu quy mô lớn, mang lại cuộc sống đổi thay cho bà con nông dân.

Tại Bắc Hà Lào Cai đã hình thành nên vùng trồng dược liệu cây cát cánh. Cách đây gần 10 năm, nông dân vùng cao Bắc Hà (Lào Cai) biết đến cây dược liệu cát cánh. Khi ấy, diện tích chỉ có 5.000 m2, giờ đã tăng lên gần 120 ha. Toàn bộ diện tích đều được trồng trong quy hoạch và theo đặt hàng của các công ty dược. Cây cát cánh mang lại thu nhập gấp nhiều lần so với cây ngô trước đây. Vì vậy, bà con đã hưởng ứng trồng loại cây này.

Cần sự gắn kết "3 nhà"

Theo các chuyên gia sự kết hợp chặt chẽ của "3 nhà" gồm: nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp giúp bảo đảm số lượng cũng như chất lượng dược liệu, tránh tình trạng người dân thấy cây cát cánh đem lại giá trị cao, trồng ồ ạt gây mất kiểm soát chất lượng dược liệu cũng như ảnh hưởng đến sinh kế của người dân, mang tới nguồn dược liệu chuẩn hóa cho doanh nghiệp.

PGS. TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam cho biết khí hậu và thổ nhưỡng là 2 đặc trưng để quyết định chất lượng dược liệu. Nhưng dược liệu chỉ là nguyên liệu để sản xuất thuốc chứ không phải cứ trồng thì đó đã là bài thuốc.

Do đó, để dược liệu trở thành các bài thuốc, cần phải có sự liên kết của nhiều bên để sản phẩm đầu cuối đem lại giá trị thật sự cho người dân, cho doanh nghiệp và cho người trồng dược liệu.

Tại Bắc Hà Lào Cai đã hình thành nên vùng trồng dược liệu cây cát cánh.

Với cách làm kết hợp giữa "3 nhà": Nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp là mô hình bền vững, vừa giúp người dân bảo đảm đầu ra nguyên liệu, vừa giúp doanh nghiệp tự chủ nguồn nguyên liệu đạt chuẩn với quy trình trồng trọt được quản lý nghiêm ngặt.

Thực tế cho thấy với cách làm liên kết 3 nhà này, các vùng trồng dược liệu sạch đạt chuẩn quốc tế đang phát triển tại Lai Châu, Sơn La, Điện Biên như trồng đương quy cho thu nhập khoảng 90 triệu/ha/năm, ví như rồng atiso cho mức thu tới 80 triệu/ha/năm.

Theo Báo Sức khỏe và Đời sống null

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Rừng xanh từ những cam kết của lòng dân

Giữ rừng ở khu vực Mù Cang Chải: Rừng xanh từ những cam kết của lòng dân

Ở khu vực Mù Cang Chải, vùng trọng điểm cháy rừng của tỉnh, địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, việc bảo vệ và phát triển rừng chưa bao giờ là dễ dàng. Nhưng, những năm gần đây, khi phong trào giữ rừng lan tỏa khắp các thôn, khu dân cư, màu xanh đại ngàn đã được giữ vững, qua đó tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng.

Nỗ lực ổn định cuộc sống sau thiên tai ở Ít Nộc

Nỗ lực ổn định cuộc sống sau thiên tai ở Ít Nộc

Ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 và 11 đã khiến thôn Ít Nộc, xã Văn Bàn chịu thiệt hại nặng nề. Nhiều hộ dân mất nhà ở, tài sản, phải sống trong lán tạm. Với sự quan tâm của chính quyền và tinh thần đoàn kết, bà con đang nỗ lực khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống sau thiên tai.

Một góc thôn Lừu 1 xã Hạnh Phúc.

Nâng cao ý thức phòng chống thiên tai ở xã Hạnh Phúc

Là xã vùng cao của tỉnh, Hạnh Phúc được thành lập trên cơ sở hợp nhất các xã Bản Công, Xà Hồ, Hát Lừu và thị trấn Trạm Tấu với địa bàn rộng gần 19.400 ha chủ yếu là đồi núi dốc, dân cư sinh sống phân tán. Trước kia, mưa lũ luôn là nỗi lo của người dân do thiệt hại mà thiên tai gây ra. Nhưng giờ đây, khi ý thức người dân thay đổi, thay vì chỉ biết “chống chọi”, người dân đã chủ động trong phòng chống. Nhờ đó, thiệt hại giảm rõ rệt, cuộc sống ngày càng ổn định.

Trấn Yên: Người trồng dâu nuôi tằm "vượt bão"

Trấn Yên: Người trồng dâu nuôi tằm "vượt bão"

Nhiều năm qua, xã Trấn Yên đã quy hoạch, phát triển vùng trồng dâu, nuôi tằm với quy mô hàng trăm ha trở thành vùng trồng dâu tằm lớn nhất miền Bắc. Thế nhưng, hoàn lưu bão số 3 năm 2024 và hoàn lưu bão số 10 năm 2025 đã khiến nhiều diện tích dâu tằm bị thiệt hại nặng. Giữa hoang tàn, bùn đất, người dân Trấn Yên vẫn kiên cường gắn bó với những luống dâu ... Chính sự nỗ lực bền bỉ ấy đã và đang giúp họ phục hồi sản xuất, giữ vững sinh kế. 

Hiệu quả kép từ trồng ngô sinh khối

Hiệu quả kép từ trồng ngô sinh khối

Những năm gần đây, Trạm Dịch vụ, hỗ trợ nông nghiệp Trạm Tấu đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn và hỗ trợ người dân phát triển mô hình trồng ngô sinh khối phục vụ chăn nuôi. Qua đó, giúp người dân chủ động nguồn thức ăn cho gia súc trong mùa đông, nâng cao năng suất chăn nuôi, tăng thu nhập và cải thiện đời sống, tạo hiệu quả kép trong phát triển nông nghiệp bền vững ở vùng cao.

Tập trung khôi phục sản xuất nông nghiệp

Tập trung khôi phục sản xuất nông nghiệp

Mưa lũ do ảnh hưởng của bão trong tháng 9 và đầu tháng 10 vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, nhiều diện tích cây trồng của nhân dân các địa phương miền bắc và Bắc Trung Bộ bị ngập úng. Hiện nay, chính quyền các địa phương và nhân dân đang tập trung khôi phục sản xuất để ổn định cuộc sống.

A Mú Sung quyết tâm nâng cao thu nhập cho người dân

A Mú Sung quyết tâm nâng cao thu nhập cho người dân

Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người của xã A Mú Sung đạt 32,18 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo trên 40%. Trước thực tế đó, cấp ủy, chính quyền xã đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ nhiều giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, trong đó trọng tâm là phát triển nông, lâm nghiệp và chăn nuôi, với quyết tâm sớm đưa địa phương thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn.

Tăng thu nhập từ cây hồng không hạt

Tăng thu nhập từ cây hồng không hạt

Việc thu hoạch hồng không hạt ở các xã phía bắc của tỉnh Thái Nguyên đang vào chính vụ. Nơi đây, thủ phủ loại quả đặc sản này trải dài ở các xã Quảng Bạch, Nam Cường, Đồng Phúc, Nà Phặc với diện tích hơn 800 ha. Hồng không hạt trở thành cây xóa nghèo cho nhiều nông hộ.

Khi vườn nhà hóa điểm du lịch

Khi vườn nhà hóa điểm du lịch

Tổ dân phố 21, phường Trung Tâm nằm ở vị trí giao thông thuận lợi, có Quốc lộ 32 chạy qua; cũng là nơi có nhiều điều kiện thuận lợi về tự nhiên, cảnh quan và văn hóa để liên kết phát triển kinh tế du lịch. Phát huy tiềm năng đó, những năm qua, Tổ dân phố 21 đã phát triển mô hình kinh tế nông nghiệp gắn với du lịch trải nghiệm, mang lại thu nhập cho người dân, góp phần tạo nên diện mạo mới cho địa phương.

Tằng Loỏng nỗ lực khôi phục vụ mùa sau mưa lũ

Tằng Loỏng nỗ lực khôi phục vụ mùa sau mưa lũ

Lúa bị đổ rạp, ngô thối bắp, nhiều diện tích hoa màu bị bùn đất vùi lấp – đó là những thiệt hại nặng nề mà bão số 10 để lại tại xã Tằng Loỏng. Tuy nhiên, không nản lòng trước khó khăn, bà con nông dân đã nhanh chóng ra đồng thu hoạch, tận dụng phần nông sản còn lại và tích cực chuẩn bị cho vụ mùa mới.

Trạm Tấu sản xuất nông nghiệp bền vững

Trạm Tấu sản xuất nông nghiệp bền vững

Cùng với triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình mục tiêu), đời sống người dân xã Trạm Tấu đã có nhiều chuyển biến rõ nét. Đặc biệt, việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, gắn với thế mạnh địa phương, đang mở ra hướng đi mới cho người dân nơi đây.

fb yt zl tw