Làm gì để đưa dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn của các tỉnh miền núi phía Bắc?

Vùng Tây Bắc đang được định hướng thành vùng trồng dược liệu có quy mô lớn. Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai là những nơi có nhiều loài dược liệu quý hiếm.

Thu hái, khai thác phải đi đôi với bảo tồn, phát triển dược liệu

Là một quốc gia có đến hơn 4.000 loài dược liệu khác nhau nhưng hiện có tới 80% dược liệu được nhập từ nước ngoài. Để thay đổi thực trạng này, chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng chính phủ phê duyệt đặt ra mục tiêu đến năm 2025 sẽ xây dựng được 8 vùng khai thác dược liệu tự nhiên bền vững.

Vùng Tây Bắc đang được định hướng thành vùng trồng dược liệu có quy mô lớn. Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai là những nơi có nhiều loài dược liệu quý hiếm. Hiện nay, có khoảng 50 loài cây dược liệu trồng với diện tích lớn (hơn 10ha) thì riêng Tây Bắc đã có tới 36 loài như: đương quy, cát cánh, sa nhân tím, thảo quả, atiso, ý dĩ, hồi, quế, đinh lăng, ba kích.

Tuy nhiên, việc phát triển vùng trồng vẫn còn một số hạn chế, chưa khai thác được hết tiềm năng lợi thế của các địa phương. Ở Sơn La, nguồn cung cấp dược liệu chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu sản xuất, bào chế thuốc. Còn ở Điện Biên, mỗi năm chỉ thu được hơn 15 tỷ đồng từ các loại cây dược liệu.

Vùng trồng dược liệu sâm tại tỉnh Lai Châu.

Trong khi đó, việc thu hái, khai thác không đi đôi với bảo tồn, phát triển dược liệu khiến các loài dược liệu tự nhiên cạn kiệt và đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

Việc trồng, chế biến dược liệu với quy mô nhỏ lẻ, tự phát, phụ thuộc vào nguồn dược liệu cung cấp từ Trung Quốc. Bên cạnh đó, các địa phương hiện còn thiếu vắng sự đầu tư của các doanh nghiệp dược theo chuỗi sản xuất, tiêu thụ dược liệu khiến hiệu quả kinh tế chưa cao.

Để ngành dược liệu trở thành ngành mũi nhọn của các tỉnh miền núi phía bắc, mỗi địa phương đưa ra chiến lược riêng của mình. Theo các chuyên gia, những vùng này cần Trung tâm nghiên cứu Dược liệu, xây dựng thị trường, hướng dẫn cho bà con nông dân quy trình canh tác theo đúng tiêu chuẩn của thế giới.

Các địa phương cần xây dựng các cơ sở hạ tầng, xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp dược liệu liên kết với các Hợp tác xã trong việc trồng, sản xuất, phát triển dược liệu.

Với điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng khí hậu, Tây Bắc là vùng có lợi thế phù hợp phát triển các vùng trồng dược liệu. Hiện có khoảng 1.500 cây dược liệu quý.Tây Bắc đã hình thành những vùng trồng dược liệu quy mô lớn, mang lại cuộc sống đổi thay cho bà con nông dân.

Tại Bắc Hà Lào Cai đã hình thành nên vùng trồng dược liệu cây cát cánh. Cách đây gần 10 năm, nông dân vùng cao Bắc Hà (Lào Cai) biết đến cây dược liệu cát cánh. Khi ấy, diện tích chỉ có 5.000 m2, giờ đã tăng lên gần 120 ha. Toàn bộ diện tích đều được trồng trong quy hoạch và theo đặt hàng của các công ty dược. Cây cát cánh mang lại thu nhập gấp nhiều lần so với cây ngô trước đây. Vì vậy, bà con đã hưởng ứng trồng loại cây này.

Cần sự gắn kết "3 nhà"

Theo các chuyên gia sự kết hợp chặt chẽ của "3 nhà" gồm: nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp giúp bảo đảm số lượng cũng như chất lượng dược liệu, tránh tình trạng người dân thấy cây cát cánh đem lại giá trị cao, trồng ồ ạt gây mất kiểm soát chất lượng dược liệu cũng như ảnh hưởng đến sinh kế của người dân, mang tới nguồn dược liệu chuẩn hóa cho doanh nghiệp.

PGS. TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam cho biết khí hậu và thổ nhưỡng là 2 đặc trưng để quyết định chất lượng dược liệu. Nhưng dược liệu chỉ là nguyên liệu để sản xuất thuốc chứ không phải cứ trồng thì đó đã là bài thuốc.

Do đó, để dược liệu trở thành các bài thuốc, cần phải có sự liên kết của nhiều bên để sản phẩm đầu cuối đem lại giá trị thật sự cho người dân, cho doanh nghiệp và cho người trồng dược liệu.

Tại Bắc Hà Lào Cai đã hình thành nên vùng trồng dược liệu cây cát cánh.

Với cách làm kết hợp giữa "3 nhà": Nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp là mô hình bền vững, vừa giúp người dân bảo đảm đầu ra nguyên liệu, vừa giúp doanh nghiệp tự chủ nguồn nguyên liệu đạt chuẩn với quy trình trồng trọt được quản lý nghiêm ngặt.

Thực tế cho thấy với cách làm liên kết 3 nhà này, các vùng trồng dược liệu sạch đạt chuẩn quốc tế đang phát triển tại Lai Châu, Sơn La, Điện Biên như trồng đương quy cho thu nhập khoảng 90 triệu/ha/năm, ví như rồng atiso cho mức thu tới 80 triệu/ha/năm.

Theo Báo Sức khỏe và Đời sống null

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Chủ động các biện pháp phòng chống rét cho gia súc

Chủ động các biện pháp phòng chống rét cho gia súc

Những ngày này, nhiệt độ ngoài trời giảm sâu, nhiều nơi xuất hiện băng giá, sương muối, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe đàn vật nuôi. Trước diễn biến thời tiết cực đoan, người dân đã chủ động che chắn chuồng trại, nuôi nhốt, dự trữ thức ăn và đưa gia súc đến nơi tránh rét, góp phần hạn chế thấp nhất thiệt hại trong những ngày rét đậm, rét hại của mùa đông.

INFOGRAPHIC: Phương án hỗ trợ, khắc phục thiệt hại sau hoàn lưu bão số 10/2025

INFOGRAPHIC: Phương án hỗ trợ, khắc phục thiệt hại sau hoàn lưu bão số 10/2025

Do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 10 (Bualoi), từ đêm 28/9 đến ngày 01/10/2025, trên địa bàn tỉnh Lào Cai xảy ra mưa lũ diện rộng gây lũ quét, sạt lở đất nghiêm trọng, thiệt hại lớn về người, hạ tầng, sản xuất và đời sống. Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường ban hành Phương án hỗ trợ, khắc phục thiệt hại, ổn định đời sống, phục hồi kinh tế nông nghiệp sau ảnh hưởng của cơn bão.

Chế Tạo chủ động giữ rừng bền vững

Chế Tạo chủ động giữ rừng bền vững

Xã Chế Tạo có diện tích rừng trên 19.300 ha (chiếm trên 82% tổng diện tích tự nhiên), với địa hình hiểm trở, khí hậu khô hanh vào mùa khô khiến nguy cơ cháy rừng luôn tiềm ẩn. Trước thực tế đó, xã đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm giữ “lá phổi xanh” của địa phương.

Nậm Có chủ động bảo vệ đàn gia súc

Nậm Có chủ động bảo vệ đàn gia súc

Trước đây, do tập quán thả rông, mỗi khi mùa đông, nhiều gia súc ở vùng cao chết rét, gây thiệt hại kinh tế cho người dân. Tuy nhiên, vài năm gần đây, nhận thức của người dân Nậm Có đã thay đổi rõ rệt: từ bị động sang chủ động, từ “phó mặc cho trời” sang “chống rét như chống giặc”, giúp bảo vệ hiệu quả đàn gia súc trong mùa đông giá lạnh.

Điểm tựa của hội viên nông dân

Điểm tựa của hội viên nông dân

Với phương châm “đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ hội viên nông dân bằng nhiều giải pháp cụ thể”, Hội Nông dân xã Mường Khương đã thực sự trở thành điểm tựa giúp hội viên phát triển kinh tế và góp phần xây dựng địa phương ngày càng phát triển.

"Cây vàng xanh" giúp nông dân Lào Cai làm giàu bền vững

"Cây vàng xanh" giúp nông dân Lào Cai làm giàu bền vững

Quế được bà con các dân tộc các tỉnh Tây Bắc ví như "cây vàng xanh", bởi không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu bền vững. Vùng đất Viễn Sơn, thuộc huyện Văn Yên tỉnh Yên Bái cũ, nay là xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai được xem như nơi xuất phát của nghề trống quế.

Chị Hà Thị Hoa đầu tư trồng cam từ nguồn vốn chính sách.

Hiệu quả từ nguồn vốn chính sách

Được vay vốn chính sách từ Ngân hàng Chính sách xã hội, sử dụng vốn đúng mục đích, phù hợp với điều kiện của gia đình, nhiều hộ dân ở xã Văn Chấn, nhất là hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo, hộ sản xuất nông nghiệp đã phát huy hiệu quả vốn chính sách, giúp cải thiện kinh tế gia đình, cuộc sống.

Khó thực hiện giấc mơ xuất khẩu thuỷ sản

Khó thực hiện giấc mơ xuất khẩu thuỷ sản

Xã Phong Hải, tỉnh Lào Cai hiện có hơn 180 ha mặt nước nuôi thuỷ sản. Sản phẩm thuỷ sản Phong Hải được tiêu thụ tại thị trường nội tỉnh và các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Bắc Ninh, Lai Châu, Sơn La... Đầu năm 2025, thuỷ sản Phong Hải nhận tin vui khi có cơ hội xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Tuy nhiên vì chính sách thuế quan mới do Hoa Kỳ áp dụng khiến thuỷ sản địa phương đang gặp khó trước "giấc mơ" xuất khẩu.

Chủ động nguồn giống gia cầm chất lượng cao

Chủ động nguồn giống gia cầm chất lượng cao

Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển chăn nuôi và giảm phụ thuộc vào nguồn giống từ các tỉnh khác, mô hình chăn nuôi gà giống 18M1 đã được triển khai tại một số địa phương của tỉnh. Đây là bước tiến quan trọng trong chủ động nguồn giống gia cầm, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi.

fb yt zl tw