Làm gì để đưa dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn của các tỉnh miền núi phía Bắc?

Vùng Tây Bắc đang được định hướng thành vùng trồng dược liệu có quy mô lớn. Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai là những nơi có nhiều loài dược liệu quý hiếm.

Thu hái, khai thác phải đi đôi với bảo tồn, phát triển dược liệu

Là một quốc gia có đến hơn 4.000 loài dược liệu khác nhau nhưng hiện có tới 80% dược liệu được nhập từ nước ngoài. Để thay đổi thực trạng này, chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng chính phủ phê duyệt đặt ra mục tiêu đến năm 2025 sẽ xây dựng được 8 vùng khai thác dược liệu tự nhiên bền vững.

Vùng Tây Bắc đang được định hướng thành vùng trồng dược liệu có quy mô lớn. Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Lào Cai là những nơi có nhiều loài dược liệu quý hiếm. Hiện nay, có khoảng 50 loài cây dược liệu trồng với diện tích lớn (hơn 10ha) thì riêng Tây Bắc đã có tới 36 loài như: đương quy, cát cánh, sa nhân tím, thảo quả, atiso, ý dĩ, hồi, quế, đinh lăng, ba kích.

Tuy nhiên, việc phát triển vùng trồng vẫn còn một số hạn chế, chưa khai thác được hết tiềm năng lợi thế của các địa phương. Ở Sơn La, nguồn cung cấp dược liệu chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu sản xuất, bào chế thuốc. Còn ở Điện Biên, mỗi năm chỉ thu được hơn 15 tỷ đồng từ các loại cây dược liệu.

Vùng trồng dược liệu sâm tại tỉnh Lai Châu.

Trong khi đó, việc thu hái, khai thác không đi đôi với bảo tồn, phát triển dược liệu khiến các loài dược liệu tự nhiên cạn kiệt và đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

Việc trồng, chế biến dược liệu với quy mô nhỏ lẻ, tự phát, phụ thuộc vào nguồn dược liệu cung cấp từ Trung Quốc. Bên cạnh đó, các địa phương hiện còn thiếu vắng sự đầu tư của các doanh nghiệp dược theo chuỗi sản xuất, tiêu thụ dược liệu khiến hiệu quả kinh tế chưa cao.

Để ngành dược liệu trở thành ngành mũi nhọn của các tỉnh miền núi phía bắc, mỗi địa phương đưa ra chiến lược riêng của mình. Theo các chuyên gia, những vùng này cần Trung tâm nghiên cứu Dược liệu, xây dựng thị trường, hướng dẫn cho bà con nông dân quy trình canh tác theo đúng tiêu chuẩn của thế giới.

Các địa phương cần xây dựng các cơ sở hạ tầng, xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp dược liệu liên kết với các Hợp tác xã trong việc trồng, sản xuất, phát triển dược liệu.

Với điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng khí hậu, Tây Bắc là vùng có lợi thế phù hợp phát triển các vùng trồng dược liệu. Hiện có khoảng 1.500 cây dược liệu quý.Tây Bắc đã hình thành những vùng trồng dược liệu quy mô lớn, mang lại cuộc sống đổi thay cho bà con nông dân.

Tại Bắc Hà Lào Cai đã hình thành nên vùng trồng dược liệu cây cát cánh. Cách đây gần 10 năm, nông dân vùng cao Bắc Hà (Lào Cai) biết đến cây dược liệu cát cánh. Khi ấy, diện tích chỉ có 5.000 m2, giờ đã tăng lên gần 120 ha. Toàn bộ diện tích đều được trồng trong quy hoạch và theo đặt hàng của các công ty dược. Cây cát cánh mang lại thu nhập gấp nhiều lần so với cây ngô trước đây. Vì vậy, bà con đã hưởng ứng trồng loại cây này.

Cần sự gắn kết "3 nhà"

Theo các chuyên gia sự kết hợp chặt chẽ của "3 nhà" gồm: nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp giúp bảo đảm số lượng cũng như chất lượng dược liệu, tránh tình trạng người dân thấy cây cát cánh đem lại giá trị cao, trồng ồ ạt gây mất kiểm soát chất lượng dược liệu cũng như ảnh hưởng đến sinh kế của người dân, mang tới nguồn dược liệu chuẩn hóa cho doanh nghiệp.

PGS. TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam cho biết khí hậu và thổ nhưỡng là 2 đặc trưng để quyết định chất lượng dược liệu. Nhưng dược liệu chỉ là nguyên liệu để sản xuất thuốc chứ không phải cứ trồng thì đó đã là bài thuốc.

Do đó, để dược liệu trở thành các bài thuốc, cần phải có sự liên kết của nhiều bên để sản phẩm đầu cuối đem lại giá trị thật sự cho người dân, cho doanh nghiệp và cho người trồng dược liệu.

Tại Bắc Hà Lào Cai đã hình thành nên vùng trồng dược liệu cây cát cánh.

Với cách làm kết hợp giữa "3 nhà": Nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp là mô hình bền vững, vừa giúp người dân bảo đảm đầu ra nguyên liệu, vừa giúp doanh nghiệp tự chủ nguồn nguyên liệu đạt chuẩn với quy trình trồng trọt được quản lý nghiêm ngặt.

Thực tế cho thấy với cách làm liên kết 3 nhà này, các vùng trồng dược liệu sạch đạt chuẩn quốc tế đang phát triển tại Lai Châu, Sơn La, Điện Biên như trồng đương quy cho thu nhập khoảng 90 triệu/ha/năm, ví như rồng atiso cho mức thu tới 80 triệu/ha/năm.

Theo Báo Sức khỏe và Đời sống null

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Cát Thịnh: Xây dựng nông thôn mới từ nội lực nhân dân

Cát Thịnh: Xây dựng nông thôn mới từ nội lực nhân dân

Xã Cát Thịnh đang chuyển mình mạnh mẽ trong tiến trình xây dựng nông thôn mới với dấu ấn nổi bật là cách làm coi người dân là chủ thể của mọi thay đổi. Hạ tầng được nâng cấp, đời sống cải thiện, mô hình kinh tế mới liên tục xuất hiện. Tất cả bắt đầu từ sự chủ động của người dân và việc chính quyền xã khơi dậy đúng lúc, đúng cách nguồn nội lực lớn nhất của cộng đồng.

Nông dân chuẩn bị cho vụ tết

Nông dân chuẩn bị cho vụ tết

Những ngày này, nông dân trong tỉnh đang đẩy mạnh sản xuất, tích cực chăm sóc các loại cây trồng, vật nuôi, để kịp thời cung cấp cho thị trường vào dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 sắp tới.

Xuất cấp hơn 3.400 tấn giống từ dự trữ quốc gia khôi phục sản xuất vùng lũ

Xuất cấp hơn 3.400 tấn giống từ dự trữ quốc gia khôi phục sản xuất vùng lũ

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xuất cấp hơn 3.400 tấn giống từ dự trữ quốc gia để hỗ trợ các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên khôi phục sản xuất sau bão số 13 và mưa lũ cuối tháng 11. Nhiều doanh nghiệp cũng chung tay cung ứng giống và vật tư giúp nông dân sớm ổn định sản xuất.

Làm giàu từ mô hình trồng bạch đàn Cự vĩ DH 32-29 trên đất đồi Bảo Hà

Làm giàu từ mô hình trồng bạch đàn Cự vĩ DH 32-29 trên đất đồi Bảo Hà

Nhờ định hướng tuyên truyền của xã Bảo Hà về phát triển kinh tế rừng gắn với giảm nghèo bền vững, các mô hình tiên phong thử nghiệm giống bạch đàn Cự vĩ DH 32-29 - dòng cây lai tạo mới có năng suất cao, phù hợp với điều kiện đồi núi - đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Từ những kết quả ban đầu, bạch đàn Cự vĩ đang dần trở thành hướng phát triển kinh tế bền vững cho nhiều hộ dân địa phương.

Bảo Hà: Khai thác giá trị cây quế để giảm nghèo bền vững

Bảo Hà: Khai thác giá trị cây quế để giảm nghèo bền vững

Xác định quế là cây trồng chủ lực, thời gian qua xã Bảo Hà mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng và đẩy mạnh chế biến sâu nhằm tăng giá trị chuỗi sản xuất. Hướng đi này giúp tối ưu hóa lợi ích cho người dân, tạo sinh kế bền vững và góp phần thay đổi diện mạo nông thôn của địa phương.

Mùa làm nhà ở Thào Chư Phìn

Mùa làm nhà ở Thào Chư Phìn

Những tháng cuối năm luôn mang đến không khí đặc biệt tại các bản làng vùng cao. Đối với đồng bào dân tộc ở xã Thào Chư Phìn cũ, nay là xã Sín Chéng, đây là khoảng thời gian nông nhàn, bà con cùng nhau xây nhà, dựng cửa. Những căn nhà mới khang trang không chỉ là niềm tự hào của từng hộ dân mà còn là dấu ấn cho sự đổi thay mạnh mẽ của vùng đất này.

Mỏ Vàng

Giữ màu xanh đại ngàn ở Mỏ Vàng

Xã Mỏ Vàng có hơn 13.400 ha rừng tự nhiên và rừng trồng, trong đó rừng đặc dụng, phòng hộ và sản xuất chiếm tỷ lệ lớn. Những năm gần đây, xã đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, bảo vệ rừng và phòng, chống cháy rừng, góp phần gìn giữ “lá phổi xanh” của vùng, đồng thời bảo vệ nguồn sinh kế bền vững cho người dân.

Mô hình trồng chuối Tây Thái mở đường thoát nghèo bền vững ở Bảo Hà

Mô hình trồng chuối Tây Thái mở đường thoát nghèo bền vững ở Bảo Hà

Những năm gần đây, xã Bảo Hà luôn nỗ lực tìm hướng phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, trong đó trọng tâm là triển khai các mô hình giảm nghèo hiệu quả theo Chương trình Mục tiêu quốc gia. Qua công tác tuyên truyền, vận động, nhiều người dân đã mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất, thử nghiệm các mô hình mới. Trong đó, mô hình trồng chuối Tây Thái bước đầu mang lại hy vọng về hướng đi mới giúp nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.

Tuy Lộc - màu xanh trở lại

Tuy Lộc - màu xanh trở lại

Trận mưa lũ do cơn bão số 10 năm 2025 khiến vựa rau Tuy Lộc, phường Nam Cường ngập trong bùn đất, dường như mất trắng diện tích và sản lượng. Sau 2 tháng, màu xanh quen thuộc nơi đây đã trở lại cùng với niềm vui của người nông dân được mùa, được giá.

Giảm nghèo ở xã Trạm Tấu - Khi nghị lực người vùng cao gặp đúng chính sách

Giảm nghèo ở xã Trạm Tấu - Khi nghị lực người vùng cao gặp đúng chính sách

Xã Trạm Tấu - địa bàn còn nhiều khó khăn của tỉnh Lào Cai, đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ các chính sách trúng và kịp thời. Giảm nghèo không còn là những khẩu hiệu mang tính động viên, mà đã trở thành những việc làm cụ thể, được thể hiện rõ qua số hộ vươn lên thoát nghèo, những nếp nhà mới dần mọc lên và tiếng bò gọi bầy mỗi sớm từ các mô hình sinh kế đang lan tỏa khắp thôn bản.

Hành trình trả lại màu xanh cho rừng

Hành trình trả lại màu xanh cho rừng

Những cánh rừng xanh mướt từng oằn mình dưới ngọn lửa vì sự vô tình của con người, trong phút chốc biến thành tro bụi. Nhưng cũng ở nơi ấy, những đôi bàn tay từng làm tổn thương rừng đang cần mẫn vun trồng, chăm sóc từng mầm cây, như một cách “trả nợ” thiên nhiên.

Mùa trái ngọt ven sông

Mùa trái ngọt ven sông

Giữa những ngày cuối năm, khi những dòng sông dần hiền hòa trở lại sau mùa mưa, cũng là lúc những vườn cam ven sông khoe sắc ở thời điểm rực rỡ nhất. Chúng tôi tìm đến phường Văn Phú - nơi chỉ cách trung tâm hành chính tỉnh vài phút di chuyển để khám phá vườn cam đang trở thành điểm đến trải nghiệm hấp dẫn với nhiều du khách.

Kinh tế rừng thay đổi bộ mặt nông thôn Lào Cai

Kinh tế rừng thay đổi bộ mặt nông thôn Lào Cai

Phát huy lợi thế đất đồi rừng, nông dân tỉnh Lào Cai phấn đấu mỗi năm trồng mới 15.000 ha cây lâm nghiệp trở lên. Trên cơ sở đó, nhiều xã phấn đấu đến năm 2030 trở thành xã phát triển về lâm nghiệp của tỉnh.

fb yt zl tw