Làm gì để định vị gạo Việt trước kỷ nguyên mới?

Gạo Việt Nam đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường quốc tế, tuy nhiên, để tiếp tục duy trì và nâng cao vị thế đó trước kỷ nguyên mới, ngành lúa gạo phải đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội, đặc biệt là việc phát triển giống lúa chất lượng cao, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, và hình thành chuỗi giá trị bền vững.

Định vị gạo Việt qua chất lượng và giá trị gia tăng

Ngành lúa gạo Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng trong những năm qua, đặc biệt là tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nơi sản xuất hơn 50% sản lượng lúa và đóng góp trên 90% sản lượng gạo xuất khẩu.

Máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa ở ĐBSCL.
Máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa ở ĐBSCL.

Tại hội thảo "Định vị hạt gạo Việt Nam trong kỷ nguyên mới" mới đây, ông Nguyễn Ngọc Hè - Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, đã chỉ ra rằng ngành lúa gạo Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và thế giới. Đặc biệt, ĐBSCL, với diện tích canh tác lúa rộng lớn, sẽ tiếp tục là “bảng đệm” quan trọng cho sự phát triển của ngành lúa gạo. Ông Hè nhấn mạnh, Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao, gắn với giảm phát thải và tăng trưởng xanh, sẽ là một giải pháp hiệu quả để thúc đẩy ngành hàng lúa gạo phát triển bền vững.

Theo ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), xuất khẩu gạo của Việt Nam trong những năm qua đã có sự phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong năm 2023 khi sản lượng gạo xuất khẩu đạt 9,18 triệu tấn, mang về doanh thu hơn 5,7 tỷ USD. Tuy nhiên, mặc dù Việt Nam chiếm ưu thế lớn trong phân khúc gạo trắng hạt dài, ngành lúa gạo vẫn đối mặt với sự thiếu hụt ở các phân khúc cao cấp như gạo thơm, gạo Nhật và gạo chức năng. Để cạnh tranh và nâng cao giá trị xuất khẩu, Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng gạo, đặc biệt là các loại gạo đặc sản và thơm.

Để định vị gạo Việt Nam vững chắc trên bản đồ gạo thế giới, việc cải thiện chất lượng sản phẩm là yếu tố quan trọng. TS Trần Ngọc Thạch - Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL cho biết, hiện nay vùng ĐBSCL đã có những giống lúa tiềm năng như OM5451, OM18 và Đài Thơm 8, với năng suất cao và phẩm chất gạo ngon, có khả năng chống chịu bệnh và mặn. Những giống lúa này hiện chiếm 70-80% diện tích sản xuất và đóng góp vào hơn 85% sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề vẫn là nâng cao chất lượng và sản xuất các loại gạo thơm, Japonica, gạo đặc sản để có thể tham gia vào phân khúc cao cấp của thị trường quốc tế.

Theo định hướng của ngành lúa gạo Việt Nam, mục tiêu trong tương lai là giảm tỉ trọng gạo trắng phẩm cấp thấp và trung bình xuống còn dưới 15% vào năm 2025, đồng thời gia tăng tỷ trọng gạo thơm, Japonica, và gạo đặc sản lên khoảng 40%. Đến năm 2030, mục tiêu này còn tham vọng hơn, với tỷ trọng gạo trắng phẩm cấp thấp và trung bình không quá 10% và tỷ trọng gạo thơm, Japonica, gạo đặc sản đạt khoảng 45%. Đây là một chiến lược quan trọng nhằm nâng cao giá trị gia tăng và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Liên kết chuỗi giá trị bền vững

Để đạt được những mục tiêu trên, việc hình thành một chuỗi giá trị lúa gạo bền vững là yếu tố không thể thiếu. TS Lê Thanh Tùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam (VIETRISA), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên kết các chủ thể trong chuỗi giá trị từ nông dân, doanh nghiệp, công ty xuất khẩu đến các tổ chức nghiên cứu và các đơn vị cung cấp dịch vụ. Việc liên kết này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả sản xuất mà còn tạo ra cơ hội để gia tăng giá trị của sản phẩm gạo, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành lúa gạo.

Theo các chuyên gia, Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp, gắn với tăng trưởng xanh tại ĐBSCL giai đoạn 2024-2025, sẽ là nền tảng để xây dựng một chuỗi giá trị lúa gạo hiện đại. Tuy nhiên, để đề án này thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan trong chuỗi giá trị, từ nông dân, dịch vụ, tài chính, đến các công ty xuất khẩu và các tổ chức quản lý. Đây là một quá trình dài hạn và đòi hỏi sự đầu tư lớn về công nghệ, nghiên cứu giống mới và đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng cao.

Trong tương lai, để gạo Việt Nam không chỉ chiếm lĩnh thị trường gạo truyền thống mà còn vươn lên các phân khúc cao cấp, việc nâng cao năng lực sản xuất và xây dựng vùng nguyên liệu ổn định là rất quan trọng. Bên cạnh đó, cần phát triển các mô hình canh tác thông minh và thân thiện với môi trường để đảm bảo sản phẩm gạo không chỉ có chất lượng tốt mà còn đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường và giảm phát thải.

TS Nguyễn Đình Thắng - Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam đề xuất hình thành các doanh nghiệp hóa nông nghiệp, một mô hình có thể giúp tạo ra các giống lúa, cây con chất lượng cao, đồng thời ứng dụng công nghệ vào sản xuất để tăng năng suất và chất lượng. Mô hình này sẽ giúp Việt Nam nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đồng thời tạo ra các cơ hội phát triển bền vững cho nông dân.

Với nền tảng vững chắc từ những giống lúa chất lượng cao, tiềm năng sản xuất lớn và chiến lược phát triển bền vững, Việt Nam có thể tiếp tục khẳng định vị thế của mình trên thị trường gạo thế giới. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu nâng cao giá trị gạo xuất khẩu và phát triển ngành lúa gạo bền vững, cần sự đầu tư đồng bộ vào chất lượng giống, ứng dụng công nghệ, và liên kết chuỗi giá trị hiệu quả. Khi đó, gạo Việt Nam sẽ không chỉ là sản phẩm nông sản xuất khẩu mà còn là biểu tượng của sự phát triển nông nghiệp hiện đại và bền vững.

Theo daidoanket.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Thay đổi để vươn lên ở Púng Luông

Thay đổi để vươn lên ở Púng Luông

Púng Luông đang đổi thay từng ngày, không chỉ nhờ hệ thống đường giao thông, điện lưới và sóng điện thoại tới tận thôn bản, mà quan trọng hơn là sự chuyển biến trong tư duy sản xuất của người dân. Họ mạnh dạn tiếp cận khoa học kỹ thuật, thay thế dần tập quán lạc hậu trong chăn nuôi, trồng trọt để vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Văn Bàn đẩy mạnh thu hút đầu tư

Văn Bàn đẩy mạnh thu hút đầu tư

Xã Văn Bàn đã xây dựng và hoàn thiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2035, tầm nhìn 2045 với tư duy “1 trục - 2 đột phá - 3 vùng - 4 trụ cột - 5 giải pháp” làm xuyên suốt định hướng. Trong đó, Quốc lộ 279 được định vị là trục động lực chính, kết nối Lai Châu - Văn Bàn - Bảo Hà - IC16 - Lào Cai, mở ra hành lang công nghiệp - thương mại - logistics liên xã và tạo nền móng cho tăng trưởng dài hạn.

Bản Lầu tập trung đẩy mạnh phát triển các cây trồng chủ lực

Bản Lầu tập trung đẩy mạnh phát triển các cây trồng chủ lực

Những năm gần đây, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa đang mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho nhiều hộ dân xã Bản Lầu. Không còn phụ thuộc vào cây ngô, cây sắn như trước, việc mạnh dạn đưa các cây trồng chủ lực như chè, dứa, chuối vào sản xuất, hình thành những mô hình kinh tế hiệu quả.

Làm giàu từ mô hình “vườn - ao - chuồng”

Làm giàu từ mô hình “vườn - ao - chuồng”

Trong phong trào phát triển kinh tế nông nghiệp tại phường Nam Cường, tỉnh Lào Cai, mô hình “vườn - ao - chuồng” của cựu chiến binh Trần Đức Mạc ở tổ dân phố Hồng Thái được xem là một trong những điển hình tiêu biểu, thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm và nghị lực vượt khó của người lính. Hơn bốn thập niên gắn bó với mảnh đất này, ông đã từng bước gây dựng cơ nghiệp từ bàn tay trắng, vươn lên làm giàu chính đáng, đồng thời tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương.

Nông dân Trấn Yên phát huy vai trò chủ thể trong phát kinh tế nông thôn

Nông dân Trấn Yên phát huy vai trò chủ thể trong phát kinh tế nông thôn

Thời gian qua, Hội Nông dân xã Trấn Yên đã đổi mới nội dung và phương thức hoạt động Hội, đặc biệt, đẩy mạnh phong trào thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi; triển khai đồng bộ các giải pháp, ứng dụng công nghệ hiện đại, tăng cường hoạt động quảng bá sản phẩm và hỗ trợ hội viên vay vốn... Qua đó, giúp hội viên từng bước phát huy vai trò chủ thể trong phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Hoàn thành gần 50% Dự án đường vành đai 2 xã Bắc Hà

Hoàn thành gần 50% Dự án đường vành đai 2 xã Bắc Hà

Dự án đường vành đai 2 xã Bắc Hà là một trong những công trình trọng điểm được địa phương ưu tiên chỉ đạo thực hiện, bởi khi hoàn thành sẽ góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông kết nối, phục vụ nhu cầu đi lại, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đến hết tháng 11/2025, dự án đã đạt gần 50% khối lượng thi công; nhiều hạng mục tiếp tục được triển khai với sự vào cuộc đồng bộ của các ngành và sự phối hợp của Nhân dân.

Nỗ lực đưa nước sạch đến thôn, bản

Nỗ lực đưa nước sạch đến thôn, bản

Hiện nay, tại nhiều thôn, bản vùng cao của tỉnh, câu chuyện về nước sạch vẫn còn là nỗi băn khoăn thường trực. Địa hình bị chia cắt, khí hậu khắc nghiệt, mùa khô khan hiếm nước kéo dài, mùa mưa lại đối mặt nguy cơ ô nhiễm do sạt lở… khiến việc tiếp cận nguồn nước sạch trở thành thách thức lớn với người dân. Trong bối cảnh đó, nỗ lực của chính quyền và sự chuyển biến trong nhận thức của người dân đã góp phần tạo ra thay đổi tích cực, dù chặng đường phía trước vẫn còn nhiều khó khăn.

Nông dân Lào Cai tích cực thi đua lao động, sản xuất

Nông dân Lào Cai tích cực thi đua lao động, sản xuất

Hướng đến Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, phong trào thi đua lao động, sản xuất đang diễn ra sôi nổi khắp các địa phương. Những vườn cây trĩu quả, những con đường sạch - đẹp, những mô hình kinh tế hiệu quả là minh chứng sinh động cho tinh thần thi đua của nông dân.

Mỏ Vàng: Nỗ lực đưa điện về bản

Mỏ Vàng: Nỗ lực đưa điện về bản

Điện lưới quốc gia không chỉ là nguồn năng lượng mà còn là biểu tượng của tiến bộ, văn minh, là động lực thắp sáng tri thức và cuộc sống. Tại vùng đất còn nhiều khó khăn nhưng mang cái tên ngược lại - Mỏ Vàng, cấp ủy và chính quyền địa phương đang nỗ lực thực hiện mục tiêu đưa điện lưới quốc gia về 7 thôn trên địa bàn.

Phường Trung Tâm phát triển thương hiệu bưởi da xanh

Phường Trung Tâm phát triển thương hiệu bưởi da xanh

Bưởi da xanh đang là cây trồng mũi nhọn, góp phần nâng cao thu nhập và hình thành thương hiệu nông sản đặc trưng của phường Trung Tâm, tỉnh Lào Cai. Những năm gần đây, địa phương đẩy mạnh mở rộng diện tích, chuẩn hóa quy trình sản xuất và kết nối thị trường, tạo động lực quan trọng phát triển kinh tế nông nghiệp.

Púng Luông giữ vững thương hiệu chè Shan tuyết

Púng Luông giữ vững thương hiệu chè Shan tuyết

Tại xã Púng Luông, chè Shan tuyết từ lâu đã là sản phẩm nổi tiếng của địa phương. Khi được chứng nhận OCOP, cây chè trở thành nông sản chủ lực, tạo thương hiệu và sinh kế bền vững giúp người dân vùng cao vươn lên thoát nghèo. Để giữ vững và nâng tầm thương hiệu trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, Púng Luông đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ duy trì vùng nguyên liệu, cải tiến quy trình sản xuất đến mở rộng thị trường tiêu thụ.

fb yt zl tw