Hội Đông y tỉnh Yên Bái có 104 chi hội ở 180 xã, phường, thị trấn với gần 1.600 hội viên. Là tổ chức xã hội nghề nghiệp, lấy việc phục vụ, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân bằng y học cổ truyền (YHCT) làm trọng tâm, Hội Đông y tỉnh xác định phải làm tốt công tác kế thừa, phát huy, phát triển YHCT để nâng cao chất lượng hoạt động khám, chữa bệnh (KCB) cho nhân dân.
Với 18 phòng chẩn trị của ông lang, bà mế lồng ghép với các trạm y tế và 29 phòng chẩn trị tư nhân, các phòng chẩn trị đã khám và điều trị gần 350.000 lượt bệnh nhân với hàng nghìn thang thuốc, sử dụng hàng chục tấn dược liệu, trong đó có 60% là thuốc nam đã được sưu tầm, thu hái ở các địa phương trong tỉnh.
Nhiều bệnh nhân được chữa bệnh bằng phương pháp không dùng thuốc như: châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt, giác hơi… đạt kết quả an toàn trong điều trị. Các phòng chẩn trị, hàng năm tiến hành khám miễn phí 18.000 lượt người bệnh là các gia đình liệt sỹ, thương, bệnh binh, người có công với cách mạng, người cao tuổi. Qua đó, góp phần nâng tỷ lệ người dân được KCB bằng YHCT ngày một tăng lên.
Cùng với hoạt động KCB, công tác trồng, thu hái, bảo quản cây thuốc nam được các chi hội quan tâm đẩy mạnh. Thực hiện phương châm "Thầy tại chỗ, thuốc tại vườn”, nhiều chi hội đã tuyên truyền, vận động và hướng dẫn người dân sử dụng diện tích đất tại vườn nhà để trồng các loại cây thuốc như: xạ đen, nghệ, mạch môn, gừng, sơn tra, quế... Đã có hàng chục tấn dược liệu được thu hái, chế biến và đưa vào sử dụng trong điều trị.
Đơn cử tại xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, gia đình hội viên Hà Thị Thoa là mô hình điển hình về trồng, chế biến và bốc thuốc, chữa bệnh bằng cây thuốc nam với diện tích khoảng 300m2 chủ yếu trồng cây hoài sơn, ba kích, kim tiền thảo và nhiều cây thuốc quý phục vụ bài thuốc của gia đình. Tại các trạm y tế, các vườn thuốc nam được trồng và chăm sóc là nguồn dược liệu để các trạm tiến hành KCB cho người dân bằng YHCT.
Để nâng cao chất lượng KCB và nâng cao trình độ, tay nghề cho đội ngũ bác sỹ, lương y, hội viên, hoạt động hội thảo, thực hiện các chuyên đề báo cáo được Hội Đông y tỉnh quan tâm thực hiện thường xuyên. Nội dung hội thảo tập trung vào việc giới thiệu báo cáo chuyên đề về các kiến thức, kinh nghiệm hay trong hoạt động KCB ở các chi hội để góp ý, chỉnh lý, phổ biến cho các cơ sở áp dụng. Thông qua hội thảo, nhiều bài thuốc hay đã được chọn lọc, tập hợp, phổ biến cho các hội viên làm kinh nghiệm để áp dụng trong điều trị cho người bệnh. Tiêu biểu là các bài thuốc: "Chỉ thấp lợi khớp thang” điều trị viêm đa khớp dạng thấp thể hàn; "thông kiên thang” điều trị viêm quanh khớp vai, đau lưng, thần kinh tọa…
Phòng Chẩn trị Hội Đông y tỉnh, Bệnh viện YHCT tỉnh và một số cơ sở KCB tư nhân đã sử dụng dùng thuốc đông y kết hợp với châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt điều trị hiệu quả các ca bệnh y học hiện đại điều trị đạt hiệu quả chưa cao như: giật và máy mắt, di chứng tai biến mạch máu não, viêm khớp dạng thấp…
Bà Nguyễn Thị Phúc, ở phường Minh Tân, thành phố Yên Bái một bệnh nhân điều trị bệnh bằng các phương pháp YHCT cho biết: "Tôi bị viêm khớp, gai cột sống, tôi đã đến Phòng Chẩn trị tại Bệnh viện YHCT tỉnh để châm cứu, bấm huyệt, kết hợp với uống thuốc thang. Sau một thời gian điều trị ở đây, tôi thấy bệnh thuyên giảm khá nhiều, trong khi chi phí điều trị lại ít”.
Qua nhiều năm triển khai KCB cho người dân bằng phương pháp YHCT, theo đánh giá của nhiều người, phương pháp này đã đạt kết quả tốt nhất khi điều trị các bệnh mãn tính, bệnh tuổi già và một số chứng bệnh như: mất ngủ kéo dài, đau vai gáy, viêm mũi xoang, viêm khớp thoái hóa, sỏi mật, viêm cầu thận cấp... Đến nay, tỷ lệ người bệnh được khám, điều trị bằng YHCT ở tuyến tỉnh đạt hơn 10%, tuyến huyện đạt 18%, khoảng 20% số bệnh nhân được chữa bệnh bằng phương pháp không dùng thuốc.
Phương pháp YHCT đã đạt hiệu quả trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, tạo được niềm tin đối với người bệnh. Thời gian tới, Hội Đông y tỉnh Yên Bái tiếp tục củng cố tổ chức Hội từ tỉnh đến cơ sở; phát triển phong trào trồng cây dược liệu, đặc biệt là trồng các loại dược liệu quý để có đủ nguồn dược liệu phục vụ chữa bệnh cho nhân dân.
Thu Hiền
