Giữ nghề làm "chúp cọ"

Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 1
LCĐT - Nón lá cọ (tiếng Tày là chúp cọ) là vật dụng quen thuộc, nét văn hoá độc đáo của người Tày xã Bản Liền, huyện Bắc Hà. Giữa những đổi thay của cuộc sống, những người phụ nữ Bản Liền vẫn cần mẫn giữ cho chiếc nón truyền thống của dân tộc mình vẹn nguyên giá trị.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 2
Không biết tự bao giờ cây cọ đã gắn bó với đời sống đồng bào Tày xã Bản Liền. Chỉ biết cọ tồn tại như một lẽ tự nhiên, lá dùng để lợp mái cho những nếp nhà người Tày và được phụ nữ nơi đây khéo léo đan thành những chiếc nón che mưa, che nắng. Theo kinh nghiệm, lá cọ được chọn để làm nón phải là lá bánh tẻ, có tán lá to vừa đủ, sau đó được mang phơi héo để dễ tạo hình.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 3
Khác với nón của người Kinh được ghép từ những mảnh lá nhỏ (từ cây nón) đã được phơi và làm cho trắng muốt, nón lá của người Tày ở Bản Liền được làm từ 2 tàu lá cọ nguyên bản. Người làm nón phải khéo léo bẻ cuống sao cho 2 chiếc lá ráp khít vào nhau rồi khâu lại.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 4
Tre được chọn để làm nón cũng phải là những cây bánh tẻ mọc được 1 năm, có đốt dài khoảng 60 cm trở lên để đạt độ dẻo nhất định, dễ tạo hình.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 5
Tre sau khi được chẻ nhỏ thành thanh, người làm nón sẽ khéo léo uốn thành các hình tròn với kích cỡ khác nhau, sau đó buộc cố định bằng sợi giang. 
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 6
Mỗi chiếc nón gồm hai phần: Phần ngoài được xếp theo hình chóp gồm 2 tàu lá cọ ghép vào nhau, phần bên trong là những thanh tre được uốn tròn nhiều kích cỡ khác nhau để tạo khung.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 7
Phần lá cọ thừa được khéo léo cắt gọn cho vừa với độ dài của nón.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 8
Mặc dù không quá cầu kỳ và tinh xảo nhưng để tạo ra một chiếc nón vẫn cần rất nhiều công đoạn. Công đoạn quan trọng cuối cùng làm nên chiếc nón là lợp và khâu nón. Chỉ khâu nón là những sợi cước nhỏ trong suốt. Khi khâu đòi hỏi người làm phải tinh mắt sao cho các mũi kim bám sát khung, khâu đều nhau. 
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 9

Việc làm nón lá cọ chủ yếu được phụ nữ Tày thực hiện vào thời gian rảnh rỗi. Nón sau khi được làm sẽ được bán tại phiên chợ thứ Năm hàng tuần tại xã Bản Liền với giá từ 80.000 đồng đến 120.000 đồng mỗi chiếc. Hội Phụ nữ xã đã vận động chị em phụ nữ duy trì nghề, trước là để tăng thu nhập, sau là hướng tới khôi phục nghề truyền thống. 

Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 10

Để bảo tồn nghề làm "chúp cọ", các nghệ nhân đã tới tận trường học để truyền dạy cho học sinh.

Trong ảnh: Nghệ nhân làm nón Vàng Thị Niêu đang dạy học sinh THCS của các xã Tà Chải, Bản Phố, Tả Van Chư, Bảo Nhai, Bản Cái, Cốc Ly (huyện Bắc Hà) làm nón lá cọ.

Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 11

Theo truyền thống, khi các cô gái Tày về nhà chồng thì ngoài lễ vật cưới hỏi còn có thêm chiếc nón lá cọ. Chiếc nón thể hiện sự khéo léo của người con gái và ngụ ý ước mong cuộc sống hạnh phúc đến khi "đầu bạc răng long". Những năm gần đây, du lịch cộng đồng ở xã Bản Liền được đánh thức tiềm năng và đang trên đà phát triển. Chính vì vậy, nón lá cọ không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân địa phương mà dần trở thành sản phẩm làm quà lưu niệm mang giá trị bản sắc văn hóa đối với du khách. Đây sẽ là điều kiện thuận lợi để sản phẩm nón lá cọ của người Tày ở Bản Liền có cơ hội được quảng bá rộng rãi hơn, đồng thời tiếp thêm động lực để những hội viên phụ nữ nơi đây kiên trì gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

[Ảnh] Những nữ an ninh cơ sở giữ bình yên thôn, bản

[Ảnh] Những nữ an ninh cơ sở giữ bình yên thôn, bản

Từ ngày 1/7/2024, tại các thôn, bản, tổ dân phố trên cả nước được thành lập lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Tại Lào Cai, cùng với lực lượng chính là nam giới còn có nhiều phụ nữ tham gia lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự tại cơ sở, trở thành “cánh tay nối dài” của Công an xã, góp phần giữ bình yên cho mỗi thôn, bản.

[Ảnh] Mùa hoa sim ở Làng Nủ

[Ảnh] Mùa hoa sim ở Làng Nủ

Khu tái định cư Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên) nằm yên bình giữa những triền đồi tím biếc, đang bước vào mùa hoa sim rực rỡ nhất trong năm. Khung cảnh ấy không chỉ làm say lòng người mà còn mở ra những tiềm năng mới, giúp người dân xây dựng cuộc sống ổn định và phát triển kinh tế bền vững.

{Ảnh] Những góc nhỏ níu chân du khách

{Ảnh] Những góc nhỏ níu chân du khách

Sa Pa hút khách không chỉ bởi khí hậu mát lành quanh năm, mà còn bởi vẻ đẹp chạm đến cảm xúc. Nơi đây có những nếp nhà sàn mộc mạc, ẩn mình giữa vườn cây, hoa lá được chăm chút tỉ mỉ. Không gian nghỉ dưỡng mang đậm bản sắc địa phương, dung dị mà đầy thi vị. Trong nhịp sống chậm rãi ấy, du khách như được trút bỏ mọi bộn bề, lắng nghe chính mình giữa thiên nhiên xanh biếc. 

[Ảnh] Đồng bào các dân tộc vùng cao Bát Xát giữ nghề đan lát

[Ảnh] Đồng bào các dân tộc vùng cao Bát Xát giữ nghề đan lát

Huyện Bát Xát có 23 nhóm, ngành dân tộc với bản sắc văn hóa phong phú. Trải qua nhiều thế hệ, các dân tộc trên vùng cao Bát Xát đã sáng tạo và lưu giữ nhiều nghề thủ công truyền thống, trong đó có nghề đan lát. Từ đôi bàn tay khéo léo và sự chăm chỉ, cần mẫn, các nghệ nhân ở thôn, bản đã sáng tạo nhiều sản phẩm thủ công đan lát phục vụ đời sống hằng ngày và nhu cầu của cộng đồng.

[Ảnh] Mùa hoa atiso tím biếc giữa núi rừng Sa Pa

[Ảnh] Mùa hoa atiso tím biếc giữa núi rừng Sa Pa

Khi cái nắng hè dịu nhẹ len lỏi qua những tầng mây trắng bồng bềnh, thị xã Sa Pa "khoác" lên mình tấm áo tím biếc của mùa hoa atiso. Loài hoa dược liệu đặc trưng này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn tô điểm cho bức tranh thiên nhiên nơi đây thêm phần quyến rũ.

[Ảnh] Cuộc họp trong đêm và lời hứa giúp người dân có cuộc sống tốt hơn

[Ảnh] Cuộc họp trong đêm và lời hứa giúp người dân có cuộc sống tốt hơn

Mặc dù không nằm trên hướng tuyến dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi qua, huyện Bát Xát vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các khu tái định cư phục vụ cho việc di chuyển các khu công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nằm trong hành lang tuyến dự án trọng điểm này. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo sự thành công của dự án, đồng thời ổn định đời sống cho người dân bị ảnh hưởng.

[Ảnh] Mỗi ngày - nghìn tấn phôi thép ra lò

[Ảnh] Mỗi ngày - nghìn tấn phôi thép ra lò

Sau thời gian dài dừng hoạt động, đến nay Nhà máy Gang thép Lào Cai đang vận hành ổn định, mỗi ngày cho ra lò khoảng 1.200 tấn phôi thép, đảm bảo việc làm, thu nhập cho hơn 1.000 lao động.

Dưới đây là một số hình ảnh sản xuất tại Nhà máy Gang thép Lào Cai.

[Ảnh] Ngược dốc đếm cây giải phóng mặt bằng dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

[Ảnh] Ngược dốc đếm cây giải phóng mặt bằng dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Những ngày qua, xã Tân An (huyện Văn Bàn) đã huy động đội ngũ cán bộ, công chức xã phối hợp với các tổ giải phóng mặt bằng của huyện gấp rút thống kê, đo đếm đất đai, nhà cửa, tài sản của người dân trong khu vực bị ảnh hưởng bởi dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

[Ảnh] Trẻ em Bảo Yên hăng say luyện tập bóng đá

[Ảnh] Trẻ em Bảo Yên hăng say luyện tập bóng đá

Những năm qua, Bảo Yên là một trong những địa phương có phong trào luyện tập và thi đấu bóng đá phát triển mạnh trên địa bàn tỉnh, đặc biệt ở lứa tuổi học sinh. Sức hút từ bóng đá giúp các em học sinh hạn chế thời gian tiếp cận với ti vi, điện thoại và những trò chơi thiếu lành mạnh, đồng thời nâng cao sức khỏe, thoải mái tinh thần sau thời gian dài học tập căng thẳng.

[Ảnh] Ngát thơm hương sen giữa lòng thành phố

[Ảnh] Ngát thơm hương sen giữa lòng thành phố

Ít ai biết rằng, giữa thành phố Lào Cai nhộn nhịp lại có một đầm sen xanh mát, tĩnh lặng và nên thơ đến vậy. Khi những bông sen đầu mùa bắt đầu hé nở, cả không gian như được phủ lên sắc áo mới - nhẹ nhàng, trong trẻo và đầy sức sống.

[Ảnh] Tuyến đường Trịnh Tường - Phìn Hồ - Y Tý xuống cấp nghiêm trọng, người dân đi lại khó khăn

[Ảnh] Tuyến đường Trịnh Tường - Phìn Hồ - Y Tý xuống cấp nghiêm trọng, người dân đi lại khó khăn

Hơn 2 tháng trở lại đây, tuyến đường Trịnh Tường - Phìn Hồ - Y Tý (huyện Bát Xát) xuống cấp nghiêm trọng khiến việc đi lại của người dân và du khách gặp khó khăn. Nguyên nhân chính là do nhiều xe ô tô trọng tải lớn chở vật liệu xây dựng lên Y Tý “cày nát” đoạn đường.

[Ảnh] Niềm vui mùa vải chín sớm

[Ảnh] Niềm vui mùa vải chín sớm

Cuối tháng 5, những chùm vải sai trĩu cành bắt đầu ửng đỏ như "thắp lửa" trên các mảnh vườn nằm xen bên những nếp nhà, triền đồi thoai thoải. Người dân xã Thái Niên (huyện Bảo Thắng) bước vào mùa thu hoạch vải chín sớm với niềm vui rạng rỡ. Vải năm nay không chỉ được mùa mà còn được giá, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều gia đình.

[Ảnh] Ấn tượng những "bóng hồng" trên sân đấu

[Ảnh] Ấn tượng những "bóng hồng" trên sân đấu

Tham gia Giải Pickleball tỉnh Lào Cai mở rộng lần I - tranh Cúp Đức Việt land năm 2025 đã diễn ra sôi động và hấp dẫn. Trong đó, hình ảnh các tay vợt nữ tươi tắn, khỏe khoắn, thi đấu đầy tự tin và nỗ lực góp phần tạo nên sức hút đặc biệt cho giải đấu.

[Ảnh] Ngát xanh đồi trúc A Lù

[Ảnh] Ngát xanh đồi trúc A Lù

Từ lâu, những thôn, bản của người Mông và Hà Nhì ở vùng cao A Lù (huyện Bát Xát), những đồi trúc được vun trồng, chăm sóc mà xanh ngát, vươn cao. Đồi trúc không chỉ điểm tô cho bản, làng thêm xanh, bao bọc, chở che những mái nhà của đồng bào trước nắng, mưa mà còn cung cấp nguyên liệu thân thiện, phục vụ hoạt động sinh hoạt hằng ngày của những cư dân chốn này.

fb yt zl tw