Giữ nghề làm "chúp cọ"

Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 1
LCĐT - Nón lá cọ (tiếng Tày là chúp cọ) là vật dụng quen thuộc, nét văn hoá độc đáo của người Tày xã Bản Liền, huyện Bắc Hà. Giữa những đổi thay của cuộc sống, những người phụ nữ Bản Liền vẫn cần mẫn giữ cho chiếc nón truyền thống của dân tộc mình vẹn nguyên giá trị.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 2
Không biết tự bao giờ cây cọ đã gắn bó với đời sống đồng bào Tày xã Bản Liền. Chỉ biết cọ tồn tại như một lẽ tự nhiên, lá dùng để lợp mái cho những nếp nhà người Tày và được phụ nữ nơi đây khéo léo đan thành những chiếc nón che mưa, che nắng. Theo kinh nghiệm, lá cọ được chọn để làm nón phải là lá bánh tẻ, có tán lá to vừa đủ, sau đó được mang phơi héo để dễ tạo hình.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 3
Khác với nón của người Kinh được ghép từ những mảnh lá nhỏ (từ cây nón) đã được phơi và làm cho trắng muốt, nón lá của người Tày ở Bản Liền được làm từ 2 tàu lá cọ nguyên bản. Người làm nón phải khéo léo bẻ cuống sao cho 2 chiếc lá ráp khít vào nhau rồi khâu lại.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 4
Tre được chọn để làm nón cũng phải là những cây bánh tẻ mọc được 1 năm, có đốt dài khoảng 60 cm trở lên để đạt độ dẻo nhất định, dễ tạo hình.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 5
Tre sau khi được chẻ nhỏ thành thanh, người làm nón sẽ khéo léo uốn thành các hình tròn với kích cỡ khác nhau, sau đó buộc cố định bằng sợi giang. 
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 6
Mỗi chiếc nón gồm hai phần: Phần ngoài được xếp theo hình chóp gồm 2 tàu lá cọ ghép vào nhau, phần bên trong là những thanh tre được uốn tròn nhiều kích cỡ khác nhau để tạo khung.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 7
Phần lá cọ thừa được khéo léo cắt gọn cho vừa với độ dài của nón.
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 8
Mặc dù không quá cầu kỳ và tinh xảo nhưng để tạo ra một chiếc nón vẫn cần rất nhiều công đoạn. Công đoạn quan trọng cuối cùng làm nên chiếc nón là lợp và khâu nón. Chỉ khâu nón là những sợi cước nhỏ trong suốt. Khi khâu đòi hỏi người làm phải tinh mắt sao cho các mũi kim bám sát khung, khâu đều nhau. 
Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 9

Việc làm nón lá cọ chủ yếu được phụ nữ Tày thực hiện vào thời gian rảnh rỗi. Nón sau khi được làm sẽ được bán tại phiên chợ thứ Năm hàng tuần tại xã Bản Liền với giá từ 80.000 đồng đến 120.000 đồng mỗi chiếc. Hội Phụ nữ xã đã vận động chị em phụ nữ duy trì nghề, trước là để tăng thu nhập, sau là hướng tới khôi phục nghề truyền thống. 

Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 10

Để bảo tồn nghề làm "chúp cọ", các nghệ nhân đã tới tận trường học để truyền dạy cho học sinh.

Trong ảnh: Nghệ nhân làm nón Vàng Thị Niêu đang dạy học sinh THCS của các xã Tà Chải, Bản Phố, Tả Van Chư, Bảo Nhai, Bản Cái, Cốc Ly (huyện Bắc Hà) làm nón lá cọ.

Giữ nghề làm "chúp cọ" ảnh 11

Theo truyền thống, khi các cô gái Tày về nhà chồng thì ngoài lễ vật cưới hỏi còn có thêm chiếc nón lá cọ. Chiếc nón thể hiện sự khéo léo của người con gái và ngụ ý ước mong cuộc sống hạnh phúc đến khi "đầu bạc răng long". Những năm gần đây, du lịch cộng đồng ở xã Bản Liền được đánh thức tiềm năng và đang trên đà phát triển. Chính vì vậy, nón lá cọ không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân địa phương mà dần trở thành sản phẩm làm quà lưu niệm mang giá trị bản sắc văn hóa đối với du khách. Đây sẽ là điều kiện thuận lợi để sản phẩm nón lá cọ của người Tày ở Bản Liền có cơ hội được quảng bá rộng rãi hơn, đồng thời tiếp thêm động lực để những hội viên phụ nữ nơi đây kiên trì gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Hồi sinh dưới chân núi Ky Quan San

Hồi sinh dưới chân núi Ky Quan San

Gần một năm sau trận lũ quét, sạt lở đất gây nhiều thiệt hại, vượt qua nhiều khó khăn, đồng bào các dân tộc dưới chân núi Ky Quan San (xã Dền Sáng) đã cùng nhau khôi phục sản xuất, hồi sinh những triền ruộng bậc thang.

Khẩn trương thi công kéo dây tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên

Khẩn trương thi công kéo dây tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên

Theo kế hoạch, chỉ còn chưa đầy một tháng nữa, Dự án Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên phải hoàn thành. Tại hai gói thầu số 1 và số 2 đi qua địa bàn tỉnh Lào Cai, các nhà thầu đang tiến hành đồng thời vừa lắp dựng cột vừa thi công kéo dây để đảm bảo tiến độ.

[Ảnh] Để có một kỳ thi an toàn

[Ảnh] Để có một kỳ thi an toàn

Các lực lượng công an, bảo vệ trật tự an ninh cơ sở, bảo vệ các nhà trường... luôn đóng vai trò nòng cốt trong việc đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn giao thông cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Các lực lượng luôn túc trực tại điểm thi, trên từng tuyến đường để hỗ trợ tối đa cho thí sinh, phụ huynh và cán bộ coi thi.

[Ảnh] “Áo xanh” đội nắng, dầm mưa tiếp sức mùa thi

[Ảnh] “Áo xanh” đội nắng, dầm mưa tiếp sức mùa thi

Tiếp sức mùa thi từ lâu đã là hình ảnh đẹp của các đoàn viên, thanh niên tình nguyện. Tại 27 điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 trên địa bàn tỉnh Lào Cai, điều dễ nhận thấy là sự năng nổ, nhiệt tình của các tình nguyện viên trong việc trợ giúp thí sinh vượt “vũ môn”. Dù nắng hay mưa, trong những ngày diễn ra kỳ thi, những bóng áo xanh vẫn túc trực ngoài điểm thi để chở “ước mơ hồng” cho hơn 9.100 sĩ tử.

[Ảnh] Thí sinh Lào Cai hào hứng dự thi môn thứ hai

[Ảnh] Thí sinh Lào Cai hào hứng dự thi môn thứ hai

Chiều nay (26/6), các thí sinh bước vào dự thi môn Toán - môn thứ hai của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Đây là môn thi bắt buộc đối với thí sinh thi theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và thí sinh thi theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006.

[Ảnh] Phụ nữ vùng cao giữ nghề truyền thống

[Ảnh] Phụ nữ vùng cao giữ nghề truyền thống

Những tri thức dân gian làm nghề truyền thống của các dân tộc vùng cao Lào Cai đã có từ ngàn đời nay. Trong nhịp sống hiện đại, những tri thức ấy vẫn được đồng bào gìn giữ và lưu truyền, tạo nên nét đẹp độc đáo của mỗi dân tộc. 

[Ảnh] Những nữ an ninh cơ sở giữ bình yên thôn, bản

[Ảnh] Những nữ an ninh cơ sở giữ bình yên thôn, bản

Từ ngày 1/7/2024, tại các thôn, bản, tổ dân phố trên cả nước được thành lập lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Tại Lào Cai, cùng với lực lượng chính là nam giới còn có nhiều phụ nữ tham gia lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự tại cơ sở, trở thành “cánh tay nối dài” của Công an xã, góp phần giữ bình yên cho mỗi thôn, bản.

[Ảnh] Mùa hoa sim ở Làng Nủ

[Ảnh] Mùa hoa sim ở Làng Nủ

Khu tái định cư Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên) nằm yên bình giữa những triền đồi tím biếc, đang bước vào mùa hoa sim rực rỡ nhất trong năm. Khung cảnh ấy không chỉ làm say lòng người mà còn mở ra những tiềm năng mới, giúp người dân xây dựng cuộc sống ổn định và phát triển kinh tế bền vững.

{Ảnh] Những góc nhỏ níu chân du khách

{Ảnh] Những góc nhỏ níu chân du khách

Sa Pa hút khách không chỉ bởi khí hậu mát lành quanh năm, mà còn bởi vẻ đẹp chạm đến cảm xúc. Nơi đây có những nếp nhà sàn mộc mạc, ẩn mình giữa vườn cây, hoa lá được chăm chút tỉ mỉ. Không gian nghỉ dưỡng mang đậm bản sắc địa phương, dung dị mà đầy thi vị. Trong nhịp sống chậm rãi ấy, du khách như được trút bỏ mọi bộn bề, lắng nghe chính mình giữa thiên nhiên xanh biếc. 

[Ảnh] Đồng bào các dân tộc vùng cao Bát Xát giữ nghề đan lát

[Ảnh] Đồng bào các dân tộc vùng cao Bát Xát giữ nghề đan lát

Huyện Bát Xát có 23 nhóm, ngành dân tộc với bản sắc văn hóa phong phú. Trải qua nhiều thế hệ, các dân tộc trên vùng cao Bát Xát đã sáng tạo và lưu giữ nhiều nghề thủ công truyền thống, trong đó có nghề đan lát. Từ đôi bàn tay khéo léo và sự chăm chỉ, cần mẫn, các nghệ nhân ở thôn, bản đã sáng tạo nhiều sản phẩm thủ công đan lát phục vụ đời sống hằng ngày và nhu cầu của cộng đồng.

[Ảnh] Mùa hoa atiso tím biếc giữa núi rừng Sa Pa

[Ảnh] Mùa hoa atiso tím biếc giữa núi rừng Sa Pa

Khi cái nắng hè dịu nhẹ len lỏi qua những tầng mây trắng bồng bềnh, thị xã Sa Pa "khoác" lên mình tấm áo tím biếc của mùa hoa atiso. Loài hoa dược liệu đặc trưng này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn tô điểm cho bức tranh thiên nhiên nơi đây thêm phần quyến rũ.

fb yt zl tw