Giải “bài toán” xử lý chất thải chăn nuôi - Bài 1: Chất thải chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường

LCĐT - Những năm gần đây, vấn đề xử lý chất thải trong chăn nuôi ngày càng được các địa phương chú trọng, nhưng mới chỉ thực hiện được ở những cơ sở chăn nuôi quy mô lớn, quy mô trang trại. Với những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nhất là ở những xã vùng cao, việc xử lý chất thải chăn nuôi vẫn là bài toán khó.

Gia đình anh Sùng A Sèng, thôn Cùng Lũng, xã Dìn Chin (Mường Khương) nuôi 3 con bò và 2 con lợn thịt, chuồng nuôi được làm gần gian bếp. Ngồi trong bếp nhìn qua khe tường là chất thải của bò, lợn chất đống, mùi hôi tỏa khắp không gian. Anh Sèng cho biết: Không chỉ gia đình tôi, nhiều hộ trong thôn thường xuyên phải chịu mùi hôi thối của chất thải gia súc.

Nhiều hộ làm chuông nuôi nhốt gia súc gần nhà.
Nhiều hộ làm chuông nuôi nhốt gia súc gần nhà.

Xã Dìn Chin có 1.500 con đại gia súc. Trên địa bàn xã có 288 hộ chăn nuôi (chiếm 45% số hộ chăn nuôi) có chuồng trại kiên cố, tuy nhiên chuồng trại chủ yếu được làm gần nhà và hầu hết không có biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi. Còn 55% hộ chăn nuôi không có chuồng trại kiên cố và không có biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi.

Huyện Si Ma Cai có hơn 43 nghìn con gia súc, gần 200 nghìn con gia cầm. Do tập quán của đồng bào Mông, hiện phần lớn các hộ vẫn duy trì chăn nuôi theo phương thức quảng canh, quy mô nhỏ lẻ. Còn nhiều hộ chưa chú trọng hoặc chưa có điều kiện xây dựng chuồng trại kiên cố, chưa quan tâm đến việc xử chất thải chăn nuôi. Phần lớn hộ chăn nuôi vẫn duy trì tập quán phơi phân gia súc ngay trước sân nhà, đường đi để gùi lên nương bón cho cây trồng hoặc gom phân thành đống và không có biện pháp xử lý. Hình thức chăn nuôi này làm mất vệ sinh môi trường, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng, lãng phí chất thải, đồng thời gây khó khăn cho việc kiểm soát, phòng, chống dịch bệnh.

Tại xã Cán Cấu (Si Ma Cai), những năm gần đây, chăn nuôi là thế mạnh trong phát triển nông nghiệp của xã. Xã hiện có gần 16 nghìn con gia súc, gia cầm, được nuôi rải rác tại tất cả các thôn. Số lượng vật nuôi lớn khiến tình trạng ô nhiễm môi trường do chăn nuôi xảy ra ở hầu hết các thôn với nhiều mức độ. Hầu hết các hộ xây dựng chuồng trại sát nhà để tiện quản lý và chăm sóc dẫn đến ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Đã có một số hộ chăn nuôi xây dựng hầm khí sinh học biogas để xử lý chất thải, nước thải chăn nuôi và thu khí sinh học làm chất đốt, nhưng do số lượng gia súc, gia cầm nhỏ lẻ và không duy trì đều nên mô hình không hiệu quả. Cũng có nhiều hộ thu gom phân vào hố, tuy nhiên lại không ủ men vi sinh nên mùi hôi vẫn chưa được khắc phục.

Nguyên nhân chính dẫn đến việc bỏ ngỏ xử lý chất thải chăn nuôi ở vùng cao là do tập quán chăn nuôi lạc hậu (thả rông) chưa thể thay đổi, mặt khác, những hộ muốn chăn nuôi hợp vệ sinh lại khó khăn vì thiếu đất xây dựng chuồng trại.

Còn tại các địa phương vùng thấp, đô thị, việc xử lý chất thải chăn nuôi tuy tốt hơn vùng cao nhưng cũng chưa thực sự triệt để. Thống kê của ngành nông nghiệp, trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 343/93.977 hộ chăn nuôi quy mô trang trại khép kín xử lý chất thải chăn nuôi, chiếm 0,36% tổng số hộ chăn nuôi; 66.636 hộ (70,9%) hộ có chuồng trại đảm bảo vệ sinh môi trường; 10.561 hộ (chiếm 11,2%) hộ thực hiện các biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi bằng biogas và đệm lót sinh học. Những con số này cho thấy vẫn còn nhiều hộ chăn nuôi không có biện pháp xử lý chất thải, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của người dân, gây khó khăn trong công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là công tác phòng, chống dịch bệnh động vật.

Nguyên nhân được lý giải do chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô nhỏ, phân tán còn chiếm tỷ lệ cao (hơn 80% hộ chăn nuôi toàn tỉnh); cơ sở vật chất, trình độ kỹ thuật chăn nuôi nông hộ còn nhiều hạn chế, nhất là kiến thức về phòng, chống dịch bệnh của một số hộ chăn nuôi chưa cao; nhiều trang trại quy mô chăn nuôi vượt quá công suất hầm khí biogas; hệ thống thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi chưa phù hợp, dẫn đến quá tải, chất thải được thu gom vào hệ thống xử lý nhưng không lưu đủ thời gian để phân hủy đã thải ra môi trường gây ô nhiễm…

Hiện toàn tỉnh có hơn 466 nghìn con gia súc, hơn 5 triệu con gia cầm, lượng phân thải hằng ngày khoảng 3.697 tấn, lượng nước tiểu khoảng 2.283 tấn, chưa kể hàng nghìn tấn nước thải sau tắm và rửa chuồng trại. Nếu không được xử lý tốt, đây sẽ là nguồn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Ông Phạm Bá Uyên, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cho biết: Việc xử lý chất thải chăn nuôi là một trong những khâu quan trọng để đạt mục tiêu kép vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường. Chất thải được xử lý đúng cách và khoa học góp phần bảo đảm vệ sinh môi trường khu vực chăn nuôi, hạn chế mầm bệnh trong không khí, giúp giảm rủi ro dịch bệnh. Ngược lại, chất thải không được xử lý hoặc xử lý không đúng cách là tác nhân hủy hoại môi trường, làm cho nhiều loại mầm bệnh phát sinh, gây thiệt hại lớn đến kinh tế, ô nhiễm môi trường sống và ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người dân.

Bài cuối: Đi tìm lời giải

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Xuân Thượng: Hành trình vượt nghèo và những đổi thay bền vững

Xuân Thượng: Hành trình vượt nghèo và những đổi thay bền vững

Từng là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo khá cao nhưng với quyết tâm và sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, xã Xuân Thượng (huyện Bảo Yên) đã có những bước chuyển mình ngoạn mục. Từ con số 214 hộ nghèo vào năm 2021, chiếm hơn 21% tổng số hộ, đến nay xã chỉ còn 34 hộ nghèo, tương đương 3,36%. Tỷ lệ giảm nghèo bình quân đạt 17,77% mỗi năm là kết quả ấn tượng, minh chứng rõ nét cho sự bền bỉ và kiên trì trong công tác giảm nghèo tại địa phương.

Bắc Hà mùa quả ngọt

Bắc Hà mùa quả ngọt

Mùa này, mận chín rải rác khắp các xã, từ vùng thấp đến vùng cao. Trong những vườn mận, vườn đào, tiếng nói cười rộn ràng, nông dân đang hối hả, nhanh tay thu hoạch quả chín. Những quả đào hồng rực, quả mận tím đỏ lúc lỉu trong tán lá xanh mướt... mới thấy sự trù phú mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất này. Từ trung tâm thị trấn Bắc Hà đến các xã Na Hối, Bản Phố, Thải Giàng Phố… đều đã bắt đầu vào vụ thu hoạch mận. Năm nay được mùa nên cây mận nào cũng sai quả.

Dự báo GDP của Việt Nam trong quý II/2025 khoảng 6%

Dự báo GDP của Việt Nam trong quý II/2025 khoảng 6%

Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam ở mức 6% trong năm 2025 và 6,3% năm 2026. Riêng quý II và quý III/2025, tăng trưởng GDP dự kiến đạt lần lượt 6,1% và 5,8%.

“Tránh" thuế bằng giao dịch tiền mặt - cần hiểu đúng để không gặp rủi ro pháp lý

“Tránh" thuế bằng giao dịch tiền mặt - cần hiểu đúng để không gặp rủi ro pháp lý

Theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng thuộc nhóm cung cấp hàng hóa dịch vụ trực tiếp tới người tiêu dùng như cửa hàng tạp hóa, quán ăn, nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Nâng cao chất lượng và tính bền vững của các chương trình mục tiêu quốc gia

Nâng cao chất lượng và tính bền vững của các chương trình mục tiêu quốc gia

Tại hội nghị tổng kết thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021 - 2025 diễn ra chiều 9/6, các đại biểu đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm, cách làm hay trong triển khai hiệu quả các chương trình tại địa phương, trong đó nhấn mạnh phải phát huy tốt vai trò chủ thể của người dân và huy động sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai: Sau 10 năm vận hành vẫn thiếu đường gom dân sinh

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai: Sau 10 năm vận hành vẫn thiếu đường gom dân sinh

Sau hơn một thập niên đưa vào vận hành, tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai vẫn còn những “khoảng trống” về hạ tầng, đặc biệt là hệ thống đường gom dân sinh. Vì thiếu đường gom dân sinh nên nhiều hộ dân sống ven tuyến đường đoạn qua tỉnh Lào Cai hằng ngày đang phải bất đắc dĩ vượt qua các lối mở tạm, đi chung với xe tải, xe container chạy tốc độ cao. Những kiến nghị kéo dài nhiều năm của người dân và chính quyền địa phương vẫn chưa nhận được hồi đáp thỏa đáng từ phía chủ đầu tư. 

Đất đồi cho quả ngọt

Đất đồi cho quả ngọt

Trên những triền đất đồi dốc trước kia chỉ trồng ngô, sắn, đậu tương…, nhiều hộ dân vùng cao huyện Bát Xát đã đưa cây lê VH6 - giống cây ăn quả ôn đới hợp khí hậu, hợp thổ nhưỡng về trồng. Sự mạnh dạn chuyển đổi đã “đánh thức” tiềm năng đất đồi, mở ra hướng phát triển kinh tế hiệu quả, từng bước hình thành vùng sản xuất hàng hóa và cho những mùa quả ngọt.

Tạo thuận lợi thông quan nông sản qua cửa khẩu

Tạo thuận lợi thông quan nông sản qua cửa khẩu

Hiện nay trên cả nước có nhiều loại nông sản chủ lực đang và sắp bước vào mùa thu hoạch rộ, như: vải thiều, sầu riêng, nhãn, xoài, thanh long… Do đó, các cấp ngành, địa phương cần triển khai nhiều giải pháp kịp thời và hiệu quả để tránh tình trạng “được mùa mất giá”, mất cân đối cung cầu, ùn ứ hàng hóa tại cửa khẩu biên giới.

fb yt zl tw