LCĐT - Ngày 30/3/2018, Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch 130 về thực hiện Nghị quyết số 21 Hội nghị lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “công tác dân số trong tình hình mới”. Trong đó đặt mục tiêu chung là giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về dân số như quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với kinh tế - xã hội, góp phần phát triển tỉnh Lào Cai nhanh và bền vững.
 |
| Thành phố Lào Cai ngày càng phát triển, với nhiều cư dân từ địa phương khác đến cư trú. Ảnh: Mạnh Dũng |
Thực hiện Kế hoạch 130, các cấp, các ngành trong tỉnh đã có nhiều chương trình, đề án, kế hoạch, nghị quyết nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, hành động, mới đây nhất là Nghị quyết số 11 ngày 16/7/2021 của HĐND tỉnh khóa XVI về quy định diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Đây là văn bản quan trọng, có tác động sâu sắc tới tình hình dân cư, thu hút dân số, tạo điều kiện cho tiến trình đô thị hóa và được người dân quan tâm bởi nó gắn chặt với quyền, lợi ích chính đáng của những người đang có nhu cầu đăng ký hộ khẩu thường trú lâu dài tại nơi mình ở.
Dân số và phát triển là 2 thành tố riêng biệt nhưng có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại. Trong khi phát triển là xu hướng, mục tiêu, dân số lại là đối tượng và cũng là động lực quan trọng của phát triển. Nhiều năm trước đây, Đảng và Nhà nước thực hiện chính sách dân số theo hướng giảm mức gia tăng dân số tự nhiên để tránh áp lực cho nền kinh tế. Nghị quyết số 21 Hội nghị lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII là bước đột phá khi chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa gia đình sang chiến lược dân số và phát triển.
 |
| Hàng nghìn người sinh sống và làm việc tại Lào Cai từ nhiều năm nhưng chưa từng được đăng ký hộ khẩu thường trú. |
Tại Lào Cai, chính sách dân số và phát triển đã có kết quả khá tích cực trong những năm qua, góp phần quan trọng vào tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nâng cao đời sống mọi mặt của người dân. Về quy mô, dân số Lào Cai tăng trung bình hơn 10 nghìn người/năm trong suốt 20 năm qua, năm 1999, toàn tỉnh có 509.927 người, năm 2010 tăng lên 626.798 người, tới cuối năm 2020 là 746.355 người. Về cơ cấu, tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động (15 - 64 tuổi) khá cao, hiện khoảng 65%, đây là “tỷ lệ vàng” đối với yêu cầu phát triển kinh tế. Trong khi đó, chất lượng dân số cũng được cải thiện nhiều mặt, cụ thể như tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, thể thấp còi giảm nhanh; tuổi thọ trung bình của người dân tăng từ 67,9 lên 69,3 tuổi như hiện nay; tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 98%.
Bất cập trong vấn đề dân số ở Lào Cai là quy mô nhỏ, mật độ thưa với 115 người/km2 (năm 2019), thấp hơn mức trung bình của khu vực Trung du, miền núi phía Bắc (132 người/km2) và chỉ bằng 40% mức trung bình của cả nước (290 người/km2). Tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên, sinh thô còn cao ở một số huyện, vùng, “tỷ lệ dân số vàng” nhưng chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, tầm vóc, thể lực và sức bền của người dân chậm được cải thiện, tuổi thọ trung bình thấp hơn mức trung bình của cả nước. Con số thống kê năm 2019 là 23,5% dân số của tỉnh sống tại khu vực đô thị, số còn lại sinh sống tại khu vực nông thôn, ước tính con số này hiện là gần 30%, chưa tương xứng với yêu cầu phát triển. Tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng hạ tầng, chính sách xã hội ở các đô thị, khu công nghiệp chưa đáp ứng tốt nhu cầu của người lao động, nhất là từ nơi khác đến.
Thực hiện Nghị quyết số 21 của Trung ương Đảng, Kế hoạch số 130 của Tỉnh ủy, ngày 3/4/2020, UBND tỉnh có Kế hoạch số 118 về Chương trình hành động giai đoạn 2020 - 2025 của tỉnh Lào Cai trong thực hiện chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030. Trong đó xác định quy mô dân số của tỉnh đến năm 2025 là 812.000 người,
| Nghị quyết số 11 của HĐND tỉnh khóa XVI về Quy định điều kiện diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn tỉnh Lào Cai: Điều 1. Quy định về điều kiện diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn tỉnh Lào Cai là 8 m2 sàn/người. Điều 2. Trách nhiệm và hiệu lực thi hành 1. UBND tỉnh chịu trách nhiệm triển khai thực hiện nghị quyết. 2. Thường trực HĐND, các ban HĐND, các tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND tỉnh giám sát việc thực hiện nghị quyết. Nghị quyết này đã được HĐND tỉnh Lào Cai khóa XVI, kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 16/7/2021 và có hiệu lực từ ngày 1/8/2021 |
| Nhiều người có cơ hội trở thành công dân chính thức Luật Cư trú năm 2020 có hiệu lực và HĐND tỉnh mới ban hành nghị quyết liên quan, có hiệu lực từ ngày 1/8/2021 mở ra cơ hội đăng ký hộ khẩu thường trú cho nhiều người. Phóng viên Báo Lào Cai đã tiếp nhận một số ý kiến của người trong cuộc về nội dung này: *Nhiều khó khăn khi chưa có hộ khẩu thường trú Anh Đỗ Hữu Hiếu, tạm trú tại tổ 4, phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai
Quê ở tỉnh Phú Thọ, tôi tới Lào Cai làm công nhân, vợ buôn bán nhỏ nên thu nhập không mấy dư dả trong khi phải nuôi 2 con nhỏ, chỉ đủ điều kiện thuê 1 phòng trọ với diện tích khoảng 22 m2. Nếu quy định diện tích nơi ở là 8 m2/người thì gia đình tôi không đủ điều kiện để đăng ký hộ khẩu thường trú tại địa phương. Trong khi bản thân và gia đình có nhiều năm sinh sống tại thành phố Lào Cai, rất muốn được đăng ký hộ khẩu thường trú để hưởng các quyền lợi như cho con vào học trường mẫu giáo, tiểu học thuộc nhóm công lập để bớt áp lực chi phí học hành và các lợi ích khác nữa. *Tôi muốn đăng ký hộ khẩu thường trú tại nơi ở Chị Ngô Thị Bền, tạm trú tại phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai
Tôi quê ở huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, vợ chồng tôi đến lập nghiệp, sinh sống tại thành phố Lào Cai từ năm 2009, điều kiện kinh tế còn khó khăn nên chỉ có thể thuê căn phòng trọ diện tích khoảng 15 - 17 m2 vừa để ở, vừa bán hàng. Suốt những năm qua, không có hộ khẩu thường trú nên gia đình tôi thiệt nhiều thứ lắm, giá điện lúc nào cũng bắt đầu từ 3.500 đồng/số, giá nước sinh hoạt chịu giá dịch vụ 11 nghìn đồng/m3. Việc học hành của con cái khó khăn, nhất là xin học trường công lập thuộc bậc học mầm non. Vợ chồng tôi có 3 con thì phải gửi 2 cháu về quê học. Chúng tôi sẽ tìm hiểu quy định mới, nếu thấy đủ điều kiện đăng ký nhập khẩu tại nơi ở chắc chắn sẽ thực hiện để đỡ thiệt thòi, nhất là khi dịch Covid-19 gây rất nhiều khó khăn. *Nhiều người sẽ không đủ điều kiện để nhập khẩu Bà Lương Kim Lập, phường Bắc Lệnh, thành phố Lào Cai
Hiện tại, tôi có 10 phòng cho khách thuê trọ, đa phần là hộ độc thân, gia đình trẻ. Quy định của Luật Cư trú và của HĐND tỉnh về điều kiện nơi ở trọ đạt tối thiểu 8 m2/người mới được đăng ký hộ khẩu thường trú sẽ là khó khăn cho một số khách hàng của tôi. Bởi, hầu hết phòng trọ khoảng 12 đến 16 m2, nếu là gia đình trẻ gồm 2 vợ chồng và 1 đứa con sẽ không đủ điều kiện nhập khẩu tại nơi ở. Nhiều năm cho thuê trọ nên tôi biết, không phải gia đình nào cũng có điều kiện thuê cả căn hộ, chỗ ở rộng rãi, thậm chí 4 đến 5 người nhưng chỉ ở trong phòng hơn chục m2. *Thuận lợi cho công tác quản lý dân cư Ông Doãn Văn Thắng, Tổ trưởng dân phố 13A, phường Bình Minh, thành phố Lào Cai
Khu dân cư của chúng tôi đang có hơn 200 phòng trọ, diện tích trung bình khoảng 12 m2 trở lên cho mỗi phòng. Việc ban hành quy định mới về điều kiện đăng ký hộ khẩu thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn trên địa bàn tỉnh Lào Cai nhận được sự ủng hộ cao của nhiều người thuê, mượn nhà ở và tạo điều kiện cho chúng tôi quản lý nhân khẩu, hộ khẩu. Trên thực tế, khi người dân thuê nhà lâu dài trên địa bàn, trở thành công dân chính thức tại địa phương thì việc quản lý sẽ dễ hơn nhiều, ngoài ra còn góp phần đảm bảo an ninh, trật tự, người dân nếu có hộ khẩu thường trú cũng đóng góp nhiều hơn cho địa phương. *Chưa bao giờ dám nghĩ việc được nhập khẩu Bà Phạm Thị Huề, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai
Tôi quê ở huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, đến nay là hơn 12 năm vợ chồng tôi sinh sống, làm ăn ở thành phố Lào Cai, riêng tạm trú tại tổ 26, phường Kim Tân đến nay đã được 8 năm, thuê chỗ cố định này để ở và bán hàng ăn được 5 năm rồi nhưng chưa bao giờ dám nghĩ tới mình có thể được nhập khẩu tại nơi ở. Mới đây, gia đình tôi có thêm con gái và 2 cháu ngoại lên ở cùng, tất cả là 5 người. Nếu diện tích quy định 8 m2/người, chúng tôi vẫn đảm bảo có thừa nên sẽ xem xét để đăng ký hộ khẩu thường trú vì gắn chặt với quyền, lợi ích hợp pháp của mình. *Người dân được hưởng lợi từ Luật Cư trú năm 2020 Ông Lê Tiến Mạnh, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về Trật tự xã hội - Công an tỉnh
Luật Cư trú năm 2020 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021 là đạo luật bảo đảm tốt hơn nữa quyền tự do cư trú của công dân. Như quy định diện tích bình quân chỗ ở tối thiểu để được đăng ký thường trú tại chỗ ở thuê hợp pháp, mượn, ở nhờ là sự nới lỏng rõ ràng nhất về quy định đối với quản lý hộ khẩu của công dân, đặc biệt là tỉnh Lào Cai đã có quy định mức thực hiện tối thiểu theo Luật Cư trú mới nhất. Đối với cơ quan Công an Lào Cai, thực hiện Luật Cư trú năm 2020, thẩm quyền giải quyết thường trú còn được giao cho cơ quan công an cấp xã tại thành phố Lào Cai và thị xã Sa Pa, thay vì cấp huyện như trước đây. Thời gian thực hiện thủ tục đăng ký hộ khẩu thường trú cũng được rút ngắn từ 15 ngày xuống còn 7 ngày. |
