Công nghệ đánh thức di sản ở bảo tàng

Không gian bảo tàng đang thay đổi mạnh mẽ nhờ sự hỗ trợ của công nghệ số. Từ những phòng trưng bày tĩnh, nay bảo tàng đã trở thành không gian tương tác sống động, đưa di sản đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Từ bảo tàng thực đến bảo tàng số

Trong những năm gần đây, quá trình chuyển đổi số trong ngành văn hóa đã có bước tiến rõ rệt, đặc biệt ở lĩnh vực bảo tàng và trưng bày. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp bảo tàng đổi mới phương thức giới thiệu hiện vật mà còn mở rộng khả năng tiếp cận, đưa di sản đến gần công chúng hơn và phát huy giá trị một cách sinh động, hiệu quả.

bao-tang-1.jpg
Không gian trưng bày, triển lãm nghệ thuật “Vũ khúc Thiền môn” tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, sống động bằng công nghệ số, mang đến một không gian Phật giáo trầm mặc nhưng đầy sức sống.

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ vào trưng bày. Phần lớn các giải pháp số tại đây tập trung phát huy giá trị sưu tầm thông qua hệ thống trưng bày 3D, số hóa một số bảo vật quốc gia và nhiều chương trình ứng dụng khác.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hoan - Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia, những ứng dụng này giúp công chúng có cách tiếp cận mới, dễ hiểu và hấp dẫn hơn. Có những khách đánh giá rằng, xem trưng bày ảo thấy chi tiết và đầy đủ thông tin hơn tham quan thực. Chẳng hạn, trống đồng Ngọc Lũ đặt trong tủ kính thì khó cảm thụ hết giá trị, nhưng trên trưng bày ảo 3D, khách có thể quan sát hoa văn và tự tương tác với nội dung mong muốn.

Cùng xu thế này, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cũng tạo dấu ấn với việc ra mắt ứng dụng thuyết minh đa phương tiện iMuseum VFA, hỗ trợ 9 ngôn ngữ, giúp xóa bỏ rào cản ngôn ngữ cho du khách.

TS Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, chia sẻ: “Các triển lãm số tạo trải nghiệm mới, được công chúng đón nhận tích cực. Đặc biệt, ứng dụng iMuseum với nội dung ngắn gọn, dễ hiểu giúp khách tham quan tiếp cận thông tin một cách thuận tiện. Những sản phẩm trưng bày công nghệ được đánh giá cao và phát huy hiệu quả rõ rệt”.

Không chỉ hai đơn vị trên, nhiều bảo tàng trong nước cũng đã triển khai các phòng trưng bày trực tuyến, tour ảo 360 độ. Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam có tour tham quan trực tuyến; Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh tái hiện 5 nhà tù lớn trong một container mô phỏng; Văn Miếu - Quốc Tử Giám áp dụng hệ thống thuyết minh tự động, mã QR cho 40 hạng mục di tích… Tất cả đều nhằm mục tiêu đem đến trải nghiệm mới, kéo bảo tàng lại gần công chúng trong kỷ nguyên số.

Là đường dẫn mở chiều sâu di sản

Sự phát triển vượt bậc của công nghệ không chỉ thay đổi phương thức giới thiệu mà còn làm mới nhận thức về di sản văn hóa. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Công nghệ phục vụ mục đích gì trong trưng bày?

bao-tang-2.jpg
Các em học sinh tìm hiểu di tích cách mạng Nhà và Hầm D67 bằng công nghệ.

Theo PGS.TS Bùi Minh Trí - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn minh châu Á, công nghệ không đơn thuần là thiết bị trình chiếu. “Điều quan trọng là công nghệ giúp kể câu chuyện của hiện vật bằng ngôn ngữ hiện đại, hấp dẫn, gần gũi. Thành công của một không gian trưng bày không nằm ở mức độ hiện đại của thiết bị, mà ở sự kết hợp hài hòa giữa nền tảng khoa học, tư duy sáng tạo nghệ thuật và công nghệ phù hợp” - ông Trí nhấn mạnh.

TS Phạm Quốc Quân - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, nhận định: “Công nghệ là xu thế tất yếu, nhưng điều cốt lõi vẫn là nghiên cứu. Mỗi cổ vật, di vật phải được tìm hiểu kỹ để câu chuyện của nó được kể lại chân thực và sâu sắc. Chỉ khi có nền tảng này, công nghệ mới thực sự chắp cánh cho di sản”.

Hiện nay, các bảo tàng đang lưu giữ một khối lượng lớn hiện vật phản ánh lịch sử, văn hóa dân tộc. Nhưng nhiều hiện vật vẫn chưa “sống” trong đời sống đương đại. Công nghệ, nếu được ứng dụng đúng cách, sẽ giúp hiện vật bước ra khỏi tủ kính, trở thành một phần của trải nghiệm tương tác hiện đại, tạo sự gắn kết giữa quá khứ và hiện tại.

Sự thay đổi trong cách tiếp cận của công chúng, đặc biệt là giới trẻ, đòi hỏi bảo tàng phải trở nên năng động hơn. Điều này không chỉ giúp bảo tàng trở thành điểm đến hấp dẫn mà còn mở ra cơ hội cho công nghiệp văn hóa. Khi công nghệ kết hợp với sáng tạo nội dung, bảo tàng không còn là “không gian tĩnh” mà trở thành “không gian sống”, nơi di sản được kể lại bằng câu chuyện hiện đại, dễ tiếp cận.

Công nghệ chắp cánh cho bảo tàng, nhưng điều làm nên sức sống của bảo tàng vẫn là giá trị nguyên bản của hiện vật. Khi công nghệ trở thành cầu nối chứ không thay thế, bảo tàng sẽ thực sự phát huy vai trò là nơi lưu giữ ký ức quá khứ, đồng thời kiến tạo không gian văn hóa cho tương lai.

daidoanket.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Tân Hợp lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”

Tân Hợp lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”

Phong trào “Bình dân học vụ số” ở xã Tân Hợp, tỉnh Lào Cai đã và đang lan tỏa rộng khắp, thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở. Đây là bước đi ý nghĩa, mở ra cơ hội tiếp cận tri thức số cho người dân khu vực nông thôn, để không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình phát triển.

Xây dựng nguồn nhân lực cho kỷ nguyên số

Xây dựng nguồn nhân lực cho kỷ nguyên số

Thời gian qua, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và cộng đồng. Cùng với đó, từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút, đãi ngộ nhân lực chất lượng cao, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số hiện đại.

Đẩy mạnh kết nối hạ tầng công nghệ thông tin trọng yếu

Đẩy mạnh kết nối hạ tầng công nghệ thông tin trọng yếu

Tại Lào Cai, việc đầu tư đồng bộ, hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin đang được đẩy mạnh, không chỉ bảo đảm vận hành chính quyền số hiệu quả mà còn tạo bước đệm vững chắc để phát triển kinh tế số, xã hội số. Đặc biệt, sau sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh đã và đang khẩn trương chuẩn hóa, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, sẵn sàng cho giai đoạn phát triển số toàn diện.

Định hình tương lai thanh toán số

Định hình tương lai thanh toán số

Chuyển đổi số và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt đang trở thành trụ cột của nền kinh tế số. Mục tiêu quốc gia 80% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng vào năm 2025, mỗi giao dịch được thực hiện bằng 1 “chạm” làm thay đổi thói quen tiêu dùng, bước chuyển để nền kinh tế hướng tới minh bạch, hiện đại, bền vững.

Thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy kinh tế số

Thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy kinh tế số

Trong hành trình xây dựng đô thị du lịch thông minh, văn minh và hiện đại, phường Sa Pa đang đặt trọng tâm vào phát triển các dịch vụ số, trong đó có thanh toán không dùng tiền mặt. Đây không chỉ là xu thế tất yếu của xã hội hiện đại mà còn là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng phục vụ du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Sinh viên Việt Nam thành tâm điểm chiến lược AI của các tập đoàn công nghệ

Sinh viên Việt Nam thành tâm điểm chiến lược AI của các tập đoàn công nghệ

Các “ông lớn” công nghệ như Google, OpenAI và Microsoft đang tăng tốc triển khai công cụ trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, tập trung vào nhóm sinh viên và người trẻ. Cùng lúc, các nền tảng AI nội địa cũng nổi lên, tạo nên cuộc cạnh tranh sôi động trong nỗ lực phổ cập AI đến mọi tầng lớp người dùng.

Tọa đàm “Chuyển đổi số và ứng dụng AI” trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai

Tọa đàm “Chuyển đổi số và ứng dụng AI” trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai

Chiều 10/10, tại Trường Chính trị tỉnh, Đảng ủy Các cơ quan Đảng tỉnh, Trường Chính trị tỉnh, Học viện Công nghệ và Bưu chính Viễn thông phối hợp tổ chức Tọa đàm khoa học cấp tỉnh với chủ đề: "Chuyển đổi số và ứng dụng AI - Đột phá chiến lược nâng cao hiệu quả hoạt động trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai".

"Đòn bẩy" chiến lược đưa Lào Cai thành cực tăng trưởng

"Đòn bẩy" chiến lược đưa Lào Cai thành cực tăng trưởng

Với tư duy lãnh đạo đổi mới, tỉnh Lào Cai đã và đang triển khai hàng loạt quyết sách, lấy Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị làm kim chỉ nam. Từ thể chế, hạ tầng đến con người, mọi yếu tố đang được Lào Cai chủ động thực hiện, tạo nền tảng vững chắc để bứt phá phát triển năng động, thành cực tăng trưởng mới nơi biên cương Tổ quốc.

Phát huy hiệu quả hoạt động Tổ công nghệ số cộng đồng ở Đông Cuông

Phát huy hiệu quả hoạt động Tổ công nghệ số cộng đồng ở Đông Cuông

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được triển khai sâu rộng đến từng địa phương, việc phát huy vai trò của Tổ công nghệ số cộng đồng đã trở thành yếu tố quan trọng giúp người dân nông thôn tiếp cận công nghệ. Tại xã Đông Cuông, mô hình này đang được triển khai hiệu quả, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số cơ sở gắn với xây dựng nông thôn mới.

Chuyển đổi số – động lực mới trong xây dựng nông thôn mới

Chuyển đổi số – động lực mới trong xây dựng nông thôn mới

Chuyển đổi số đang trở thành một trong những yếu tố then chốt trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại Lào Cai. Trên cả ba trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, nhiều giải pháp đã và đang được triển khai đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, thay đổi phương thức sản xuất và cải thiện đời sống của người dân nông thôn, miền núi.

Số hóa để phát triển bền vững

Số hóa để phát triển bền vững

Tại Lào Cai, cộng đồng doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN), việc chủ động tiếp cận và ứng dụng công nghệ số không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh, cải thiện hiệu suất lao động mà còn là chìa khóa mở rộng thị trường trong kỷ nguyên số.

Lào Cai hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia

Lào Cai hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia

Hưởng ứng Ngày hội đổi mới sáng tạo Quốc gia (1/10) và Ngày Chuyển đổi số quốc gia (10/10), tỉnh Lào Cai sẽ tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng nhằm khẳng định cam kết mạnh mẽ của tỉnh Lào Cai trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, coi đây là động lực chiến lược để tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh quốc gia.

fb yt zl tw