Năm 2017 là năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn sự đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh tình hình tội phạm còn diễn biến phức tạp; các tranh chấp hôn nhân gia đình, tranh chấp dân sự tăng đáng kể so với cùng kỳ năm trước..., Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái đặc biệt quan tâm chú trọng giáo dục đạo đức, chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên; tập trung đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng giải quyết các loại án; tăng cường đổi mới công tác hành chính tư pháp, đáp ứng ngày càng tốt hơn trong việc phục vụ nhu cầu của nhân dân, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn thành phố.
Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2017, Tòa đã thụ lý 411 vụ, việc, tăng 111 vụ, việc so với cùng kỳ năm 2016; tỷ lệ số vụ, việc được giải quyết đạt trên 76%. Trong đó, án hình sự đã thụ lý 50 vụ/ 80 bị cáo; các loại án dân sự, hôn nhân gia đình và kinh doanh thương mại thụ lý trên 340 vụ. Trong số các vụ, việc đã thụ lý giải quyết, có 31 vụ bị kháng cáo, kháng nghị.
Kết quả kháng cáo, kháng nghị đã hủy án 1 vụ; sửa án do lỗi chủ quan của hội đồng xét xử 6 vụ; sửa án do phát sinh tình tiết mới 2 vụ; giữ nguyên án sơ thẩm 10 vụ; chưa có kết quả phúc thẩm 12 vụ. Số vụ án tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2016, công tác xét xử án hình sự được Tòa chỉ đạo quán triệt và thực hiện nghiêm túc theo Chỉ thị số 48 của Bộ Chính trị. Các vụ án hình sự được xem xét thụ lý đúng hạn luật định, không kết án oan, không bỏ lọt tội phạm.
Đẩy mạnh việc tranh tụng tại phiên tòa, lấy kết quả tranh tụng làm cơ sở xem xét xác định tội danh, bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với mức độ, tính chất, hành vi và nhân thân của người phạm tội. 100% các bản án, quyết định bảo đảm có hiệu lực pháp luật được đưa ra thi hành án. Tòa đã phân công cán bộ trực tiếp theo dõi, quản lý công tác thi hành án dân sự; chủ động phối hợp với đơn vị, chính quyền địa phương theo dõi, giám sát giáo dục người bị phạt tù nhưng được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ; thực hiện đầy đủ, kịp thời 100% các ủy thác thi hành án.
Năm 2017, đơn vị đã chủ động phối hợp với các cơ quan tố tụng, Đảng ủy, chính quyền phường Yên Ninh đưa ra xét xử lưu động 5 vụ án hình sự điển hình cho các nhóm tội phạm về ma túy và chiếm đoạt tài sản, thu hút đông đảo quần chúng nhân dân tham dự phiên tòa. Công tác xét xử lưu động đã góp phần tích cực tuyên truyền, giáo dục, phổ biến và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, hiểu biết pháp luật sâu rộng tới người dân; có tác dụng và hiệu quả thiết thực trong công tác đấu tranh phòng ngừa và ngăn chặn tội phạm trên địa bàn dân cư.
Thực tế, qua công tác giải quyết, xét xử các vụ án hình sự cho thấy, tình hình tội phạm trên địa bàn còn diễn biến phức tạp, chủ yếu tập trung vào các loại tội phạm về ma túy và xâm phạm sở hữu. Án dân sự thụ lý 53 vụ, tăng 16 vụ so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu là tranh chấp dân sự về đất đai, hợp đồng vay tài sản.
Đây là các tranh chấp hết sức phức tạp, phát sinh nhiều khó khăn trong việc thu thập, đánh giá chứng cứ; đương sự không hợp tác, gây nhiều khó khăn khi Tòa triệu tập hoặc tiến hành thẩm định, định giá tài sản tranh chấp. Do đó, tỷ lệ giải quyết đối với loại án này đạt không cao, trên 62%.
Nhìn vào các loại án mà Tòa thụ lý giải quyết từ đầu năm đến nay, không khỏi giật mình khi mà số vụ hôn nhân và gia đình chiếm số lượng nhiều nhất với 280 vụ Tòa thụ lý trong 6 tháng, tăng 81 vụ so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tỷ lệ số vụ giải quyết đạt trên 79%. Đối với loại án này, năm 2016, Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái thụ lý 402 vụ án hôn nhân và gia đình, giải quyết 346 vụ với các hình thức giải quyết: đình chỉ 54 vụ, công nhận thỏa thuận của các đương sự và hòa giải thành là 241 vụ, xét xử 51 vụ.
Có một thực tế xảy ra là tình trạng ly hôn ở thành phố đang có xu hướng trẻ hóa, độ tuổi ly hôn chủ yếu từ 25-35, trong đó có gần 50% là ly hôn khi mới kết hôn trong khoảng 5 năm. Có nhiều cặp mới lấy nhau được một năm đã đưa nhau ra tòa đòi ly hôn. Mặc dù đều được vận động và trực tiếp hòa giải song tỷ lệ hòa giải thành thường rất thấp, chỉ chiếm khoảng 5%.
Tích cực, chủ động cùng các cơ quan thực thi pháp luật đẩy mạnh các giải pháp phòng ngừa tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, bảo đảm ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái đang tập trung đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng giải quyết án, đặc biệt là rà soát, xem xét lại tất cả các vụ án tạm đình chỉ, bảo đảm không kết án oan, không bỏ lọt tội phạm; đồng thời, hạn chế thấp nhất tình trạng án hủy, sửa do lỗi chủ quan của hội đồng xét xử; tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan trong việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính bảo đảm đúng quy định, giữ gìn sự tôn nghiêm của pháp luật.
Minh Thúy
