Cho trâu “ăn tết” tháng Bảy

Từ xưa, người Tày sinh sống bằng nghề cấy lúa nước, cũng coi con trâu là “đầu cơ nghiệp”. Nhà nào cũng có ít nhất 1 con trâu. Những nhà không có, phải dựa vào nhà có trâu, lúc làm mùa đến chăn thuê rồi mượn 1 con để cày, bừa ruộng nhà mình cho kịp thời vụ. Rằm tháng Bảy, người Tày trong làng đều cùng nhau làm một bữa tết cho trâu theo các hộ có trâu. Thời điểm cho trâu “ăn” tết vào đúng sáng ngày rằm.

Để chuẩn bị cho bữa tết này, từ chiều 14/7 âm lịch, đàn trâu từ bãi chăn thả về chuồng, người chăn dắt phải tắm sạch từng con, không được mang theo bùn bẩn vào nơi buộc ngủ qua đêm.

Sáng sớm, cho mỗi con ăn một nắm cơm nếp trộn với riềng, muối, rắc vào một ít rượu, rồi bà chủ cùng người chăn hằng ngày thả dắt trâu đi ăn cỏ ở những nơi có cỏ tốt quanh bản. Đến tầm 9 giờ cho trâu đi tắm, uống nước rồi đưa trâu về chuồng.

z4624663636872_0949d515f308a841867d5b193dea3eff.jpg

Trong chuồng, người ở nhà đã chuẩn bị sẵn cho mỗi con một bó cỏ tươi, một nắm cơm nếp trộn muối riềng, rượu, 2 chiếc bánh tết tháng Bảy của người Tày và một mâm lễ cúng (gồm gà luộc, cá nướng, rau luộc, bánh, rượu, trầu cau, kim ngân vàng bạc, hoa quả) bày trước cửa chuồng trâu để cúng hồn con trâu và thiên thần, thổ địa khuôn viên gia đình.

Trên nhà sàn, các mâm cúng tổ tiên cũng bày sẵn. Khi lễ vật đã đầy đủ, ông chủ nhà cúng lễ rằm tháng Bảy mời tổ tiên xong thì xuống dưới sàn trước mâm lễ cúng hồn trâu, bái lạy, xướng lời cúng thiên thần, thổ địa, thổ công, sau đấy xướng lời cúng đàn trâu, tiếp đến là xướng lời mời tên từng con trâu chính, các con trâu dự bị đến hưởng tết với chủ nhà.

Nội dung lời cúng đại ý rằng: Vụ làm lúa mùa năm nay, nhờ công sức của con trâu, ruộng nhà ta đã cấy xong các loại lúa. Lúa đang tươi tốt, phát triển nhanh. Chủ nhà chúng tôi hôm nay làm lễ cúng mời khoăn (hồn vía) các con trâu đến ăn tết, gọi là trả công vất vả làm mùa. Mong hồn vía các con trâu, các thiên thần, thổ công phù hộ cho đàn trâu nhà ta con nào cũng khỏe…

z4624663819146_f6dcd5437fc9961dec7999a6bc965be2.jpg

Cúng xong, bà chủ và người chăn trâu hằng ngày mang nắm cơm trộn muối, riềng, rượu, chặt thịt gà, bẻ cá nướng kẹp vào bón cho từng con trâu. Tiếp theo, bón bánh ngọt, cho uống nước muối, rồi cho mỗi con trâu một bó cỏ, cho ăn thóc, ngô hạt. Xong việc, cho đàn trâu nghỉ tại chuồng, chờ đến chiều thả trâu ra suối uống nước.

z4624664027629_98b76b158642019d8cb376116c522b99.jpg

Cho trâu ăn tết là công việc ít nơi làm, nhưng người Tày vùng Nghĩa Đô (huyện Bảo Yên) xưa nhà nào có trâu, nuôi trâu, coi việc này là rất hệ trọng, vì con trâu là con vật to khỏe, đứng đầu trong các vật nuôi của người nông dân, giúp nhà nông các công việc chính như làm đất để cấy lúa, trồng hoa màu, kéo các vật to, nặng sức người không làm nổi, thồ các đồ vật nặng, biểu hiện sự giàu có của gia chủ. Hộ nào có từ 5 con trâu trở lên là diện nhà khá giả.

Con trâu làm việc quanh năm, toàn ăn cỏ, người chăn thả cho ăn mới được ăn. Chính vì lẽ đó, người Tày xưa mới tổ chức một bữa tết cho trâu vào rằm tháng Bảy sau khi làm xong vụ lúa mùa. Bữa tết này nhằm nhắc nhở mọi nhà phải coi trọng, không được khai thác quá sức đàn trâu, để con trâu luôn là “đầu cơ nghiệp” của nhà nông.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Hành trình rạng rỡ Hoa hậu Việt Nam 2024

Hành trình rạng rỡ Hoa hậu Việt Nam 2024

Từ sân khấu nổi lần đầu tiên trên sông Hương, chuỗi truyền hình thực tế đầu tiên, đến loạt danh hiệu đại sứ mới, Hoa hậu Việt Nam 2024 đã tạo nên một hành trình đậm tính thời đại. Bên cạnh mục tiêu tôn vinh nhan sắc, cuộc thi còn góp phần định nghĩa lại vai trò của hoa hậu trong xã hội hôm nay.

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng ở Tam Đường: Dấu mốc trưởng thành và bản sắc văn hóa

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng ở Tam Đường: Dấu mốc trưởng thành và bản sắc văn hóa

Trong đời sống cộng đồng người Dao đầu bằng tại Tam Đường, tỉnh Lai Châu, lễ Tủ Cải là nghi lễ đánh dấu bước trưởng thành của người con trai. Người Dao nơi đây quan niệm rằng, để được cộng đồng công nhận và sau này khi mất đi có thể trở về với tổ tiên, mỗi người con trai nhất định phải trải qua nghi lễ này.

Việt Nam ngày càng hút các đoàn làm phim ngoại

Việt Nam ngày càng hút các đoàn làm phim ngoại

Đà Nẵng - thành phố biển sôi động của miền Trung; Ninh Bình - vùng đất sở hữu nhiều di sản văn hóa và thiên nhiên tươi đẹp hay Phú Yên nơi “Hoa vàng trên cỏ xanh”… đang ngày càng khẳng định sức hút đặc biệt đối với các đoàn làm phim trong và ngoài nước.

Thanh niên bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Thanh niên bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam Nguyễn Tường Lâm nhấn mạnh, thanh niên chính là cầu nối đưa văn hóa truyền thống vào đời sống hiện đại, đồng thời là lực lượng góp phần lan tỏa bản sắc Việt Nam ra thế giới.

Hạnh phúc của gia đình nhiều thế hệ

Ngày Gia đình Việt Nam (28/6): Hạnh phúc của gia đình nhiều thế hệ

Giữa nhịp sống hiện đại, việc nhiều thế hệ cùng chung sống dưới một mái nhà không còn phổ biến như trước. Tuy nhiên, vẫn có những gia đình lựa chọn giữ gìn nếp sống truyền thống ấy, không chỉ vì thuận tiện trong sinh hoạt mà còn bởi giá trị tinh thần to lớn và vì sự yêu thương, sẻ chia, gắn bó giữa các thế hệ.

Hà Trúc Linh trở thành tân Hoa hậu Việt Nam 2024

Hà Trúc Linh trở thành tân Hoa hậu Việt Nam 2024

Trong đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2024 diễn ra tại thành phố Huế, cô gái Phú Yên Hà Trúc Linh đã chính thức đăng quang ngôi vị Hoa hậu Việt Nam 2024, kế nhiệm ngôi vị đầy vinh quang và thành công của Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy.

fb yt zl tw