Biện pháp nào để ngăn chặn mức sinh thấp?

Chia sẻ tại hội thảo quốc tế tham vấn chính sách, giải pháp ngăn chặn xu hướng mức sinh thấp, do Bộ Y tế tổ chức tại Hà Nội ngày 28-8 vừa qua, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết nếu mức sinh ở nước ta giảm thấp và kéo dài sẽ tác động trực tiếp, sâu sắc tới quy mô dân số, cơ cấu dân số và để lại nhiều hệ lụy như: Thiếu hụt lực lượng lao động, già hóa dân số nhanh và suy giảm quy mô dân số…, tác động lớn đến sự phát triển bền vững của đất nước.

Mức sinh giảm thấp nhất trong lịch sử

Việt Nam bước vào thời kỳ dân số vàng từ năm 2007 tạo cơ hội cho nền kinh tế bứt phá, phát triển nhanh. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt... Tuy nhiên, bên cạnh những lợi thế, Việt Nam đang phải đối mặt với thách thức mới nảy sinh: Việc duy trì mức sinh thay thế vững chắc trên phạm vi toàn quốc chưa thực sự bền vững, mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng, đối tượng, xuất hiện xu hướng mức sinh thấp.

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam đang phải đối mặt với mức sinh giảm thấp.
Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam đang phải đối mặt với mức sinh giảm thấp.

Theo báo cáo của Cục Dân số (Bộ Y tế), mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế, tổng tỷ suất sinh năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ. Đây là mức giảm thấp nhất từ trước tới nay và được dự báo sẽ tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo. Xu hướng mức sinh thấp và xuống rất thấp tập trung ở một số đô thị, nơi có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển.

Theo vùng kinh tế - xã hội, hiện có 2/6 vùng là Đông Nam bộ, Đồng bằng sông Cửu Long có mức sinh thấp dưới mức sinh thay thế. Theo các tỉnh, thành phố, đã có tới 21/63 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp, chiếm khoảng 39,37% dân số cả nước; hầu hết là những tỉnh nằm ở vùng kinh tế trọng điểm khu vực phía Nam, đô thị hóa cao, tăng trưởng kinh tế nhanh.

Mức sinh khu vực thành thị luôn thấp hơn mức 2 con/phụ nữ và gần như thay đổi không đáng kể trong gần hai thập kỷ qua (xoay quanh mức 1,7 - 1,8 con/phụ nữ). Mức sinh khu vực nông thôn giảm khá nhanh từ 2,57 con/phụ nữ (1999) xuống 2,2 con/phụ nữ (2019) và giảm xuống còn 2,07 con/phụ nữ (2023).

Cần có chính sách để bảo đảm mức sinh thay thế.
Cần có chính sách để bảo đảm mức sinh thay thế.

Bên cạnh đó, học vấn, điều kiện sống ngày càng được cải thiện khiến nhiều người có tâm lý muốn hưởng thụ, dành thời gian, tiền bạc cho các thú vui cá nhân mà không muốn sinh con. Theo ông Phạm Vũ Hoàng, nếu mức sinh cứ giảm với tốc độ như hiện nay mà không có các giải pháp để giảm bớt thì đến giai đoạn 2054 -2059, dân số Việt Nam sẽ tăng trưởng âm và giảm ngày càng nhanh.

Nhanh chóng có giải pháp hạn chế xu hướng mức sinh thấp

Nghị quyết số 21-NQ/TW, Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, nhấn mạnh: “Dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết vừa lâu dài; là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân; tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển”.

Để thực hiện nhiệm vụ này, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, Việt Nam cần nghiên cứu, đề xuất các chính sách cụ thể ứng phó, ngăn chặn xu hướng giảm sinh nhằm bảo đảm vững chắc mức sinh thay thế của quốc gia. Cùng với đó, các địa phương trên cả nước cần tiếp tục triển khai có hiệu quả các chủ trương, chính sách, giải pháp của Đảng, Nhà nước về công tác dân số, nhất là giải pháp duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc theo Chương trình Điều chỉnh mức sinh phù hợp với các vùng, đối tượng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Quan điểm, kinh nghiệm thực thi các chính sách ứng phó với mức sinh thấp của các nước trên thế giới và khu vực châu Á - Thái Bình Dương là những bài học thực tế quý báu đối với Việt Nam trong quá trình xây dựng chính sách.

Theo qdnd.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Lần đầu tiên điều trị thành công bệnh ung thư máu bằng liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T

Lần đầu tiên điều trị thành công bệnh ung thư máu bằng liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T

Với sự phối hợp của các chuyên gia đến từ Đài Loan, Bệnh viện Truyền máu - Huyết học Thành phố Hồ Chí Minh lần đầu tiên điều trị thành công trường hợp mắc bệnh ung thư máu bằng liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T. Đây là phương pháp điều trị ung thư mới và khó nhất hiện nay.

Đẩy nhanh triển khai các dự án điện, vận hành sớm 3-6 tháng

Đẩy nhanh triển khai các dự án điện, vận hành sớm 3-6 tháng

Tối 15/9, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 484/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về rà soát tình hình triển khai Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 15/4/2025 về phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII và giải pháp bảo đảm cung cấp điện trong thời gian tới.

Công văn số 59-CV/BCĐ: Tiếp tục rà soát, sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy bảo đảm không trùng dẫm

Công văn số 59-CV/BCĐ: Tiếp tục rà soát, sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy bảo đảm không trùng dẫm

Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả (gọi tắt là Ban Chỉ đạo) đã ban hành Công văn số 59-CV/BCĐ (ngày 12/9/2025) về việc sắp xếp đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước và đầu mối bên trong các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị.

Vận hành Tổng đài 112 tiếp nhận thông tin khẩn cấp trên toàn quốc

Vận hành Tổng đài 112 tiếp nhận thông tin khẩn cấp trên toàn quốc

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định số 2023/QĐ-TTg ngày 15/9/2025 về sử dụng số điện thoại 112 tiếp nhận nội dung thông tin về sự cố, thiên tai, thảm họa, những nguy cơ xảy ra, yêu cầu trợ giúp của tổ chức, cá nhân trong phạm vi toàn quốc và Quyết định số 2024/QĐ-TTg ban hành Quy chế về việc sử dụng số điện thoại này.

Chính phủ: Sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ 2026, miễn phí năm 2030

Chính phủ: Sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ 2026, miễn phí năm 2030

Chính phủ vừa ban hành chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, xác định 8 nhiệm vụ trọng tâm nhằm đột phá phát triển giáo dục. Trong đó, đáng chú ý là mục tiêu cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026 - 2027 và miễn phí hoàn toàn cho học sinh vào năm 2030.

Mong ước ở Ngòi Ngù

Mong ước ở Ngòi Ngù

Ngòi Ngù là một trong những thôn xa và khó khăn nhất của xã Bảo Ái. Chính những khó khăn về đất sản xuất, thiếu việc làm, điện yếu đang là trở ngại trong phát triển kinh tế - xã hội của thôn.

fb yt zl tw