Không còn dừng lại ở những vùng xung đột, việc lôi kéo trẻ em tham gia các hoạt động tội phạm đang xuất hiện ở cả những quốc gia có hệ thống pháp luật chặt chẽ. Dưới vỏ bọc yêu thương như người thân trong gia đình hoặc những lời hứa về vật chất, các băng nhóm đã dẫn dụ nhiều trẻ em vào con đường phạm pháp.
Tại Mexico, nơi băng đảng ma túy đã hoành hành suốt nhiều thập kỷ, trẻ em bị thu hút bởi hình ảnh về một cuộc sống hào nhoáng do các băng đảng tô vẽ. Cô gái tên Sol, từng gia nhập băng đảng khi mới bán hoa trên vỉa hè, cho biết: “Chúng nói rằng trẻ em học nhanh hơn người lớn. Vì vậy, khi thuê một đứa trẻ, chúng dễ dàng huấn luyện thành người bán ma túy”.
Theo bà Dulce Fuentes Leal, Giám đốc Tổ chức Reinserta, các băng nhóm giờ đây lợi dụng cả công nghệ để tiếp cận trẻ nhỏ, từ trò chơi điện tử như Free Fire cho tới mạng xã hội và ứng dụng nhắn tin mã hóa như Telegram hay Snapchat. Tại Thụy Điển, cảnh sát cho biết các “nhiệm vụ” tội phạm được đăng công khai trên diễn đàn như một dạng chợ việc làm ngầm, nhắm tới thanh thiếu niên dưới 15 tuổi.
Thực trạng này đã buộc nhiều quốc gia phải vào cuộc với những biện pháp mạnh mẽ. Tại Thụy Điển, chính phủ đã triển khai chiến lược toàn diện nhằm giành lại quyền kiểm soát từ các băng đảng. Thủ tướng Ulf Kristersson tuyên bố sửa đổi luật hình sự và mở rộng các chương trình phòng ngừa từ gốc. Hơn 60 trường học ở các thành phố lớn như Stockholm, Malmö, Gothenburg được lắp đặt hệ thống giám sát, có nhân viên xã hội túc trực và triển khai chiến dịch “Không ai bị bỏ lại phía sau” để giáo dục học sinh về hậu quả của bạo lực và kỹ năng tự bảo vệ.
Còn tại Mexico, Tổng thống Andrés Manuel López Obrador đã phát động chiến lược “Ôm chứ không bắn”, tập trung vào giải quyết gốc rễ xã hội như nghèo đói và thất học. Chương trình “Thanh niên xây dựng tương lai” giúp hơn 2 triệu thanh niên có việc làm hoặc học nghề, thay vì gia nhập băng nhóm. Mexico cũng hợp tác với các tổ chức như UNICEF và Save the Children để ngăn chặn chiêu dụ xuyên biên giới.
Câu chuyện của Sol - hiện đang học để trở thành luật sư chuyên về trẻ vị thành niên - là một minh chứng cho những nỗ lực hồi sinh cuộc đời bị tổn thương. Cô mong muốn trở thành cố vấn giúp đỡ những em nhỏ khác tránh khỏi con đường mà cô từng đi qua.
