Băng giá và sương muối: Một hiện tượng cực đoan nguy hiểm

Về mùa đông tại các vùng cao và núi cao tỉnh Lào Cai hầu như năm nào cũng xảy ra băng giá, sương muối. Đây là một hiện tượng thời tiết cực đoan rất nguy hại cho cây trồng, vật nuôi các loại.

Băng giá, sương muối thường xuất hiện từ cuối tháng 11 cho đến nửa đầu tháng 2 năm sau. Nhưng nhiều nhất là vào tháng 12 và tháng 1. Tuy nhiên ở các vùng núi cao trên 2000m, thuộc khu vực phía Đông dãy núi Hoàng Liên Sơn, có năm rét sâu và kéo dài đến cuối tháng 2, đầu tháng 3 vẫn còn có băng giá hoặc sương muối xảy ra.

Băng giá là hiện tượng trong một đêm giá lạnh trên những vũng nước, hoặc chậu đựng nước để ngoài trời hình thành một lớp váng băng nổi trên mặt gọi là băng giá. Khác với sương muối là hiện tượng những tinh thể băng nhỏ bám vào mái nhà, cành cây, ngọn cỏ, đường đi, trông rất giống với các hạt muối ăn thường dùng.

Về nguyên nhân hình thành, băng giá xảy ra khi nhiệt độ mặt đất xuống đến 0 độ C, trong khi đó nhiệt độ không khí còn trên 0 độ C; còn sương muối là vật phẩm ngưng hoa nên nhiệt độ không những hạ xuống 0 độ C, mà còn phải hạ xuống tới điểm sương. Vì thế, khi băng giá xuất hiện thì sương muối có thể xuất hiện hay không, ngược lại khi sương muối xảy ra thì đều xuất hiện băng giá mặt đất. Băng giá, sương muối hình thành là do không khí lạnh mạnh từ phía Bắc tràn xuống miền Bắc nước ta, mức độ lạnh đi của không khí có liên quan đến biến trình ngày của nhiệt độ và sự lạnh đi do bức xạ của mặt đệm vào ban đêm. Do đó băng giá, sương muối thường hình thành vào khoảng nửa đêm về sáng, lúc đó mặt đất bị nguội lạnh đi nhiều nhất, hơi nước ở trong lớp không khí sát đất tiếp xúc với bề mặt lạnh bị lạnh đi nhanh chóng sẽ ngưng tụ rồi kết tinh lại. Điều kiện thuận lợi để cho băng giá, sương muối hình thành là ban đêm bầu trời phải từ ít đến quang mây, gió nhẹ hoặc lặng gió dẫn đến bức xạ nhiệt mặt đất lớn. Trong ngày băng giá, sương muối thường xảy ra vào khoảng sau đêm và tồn tại đến 7-8 giờ sáng ngày hôm sau, những khu vực cao hơn tồn tại đến 8-9 giờ. Khi mặt trời lên cao mới tan hết, ở một số đỉnh núi cao đôi khi băng giá, sương muối hình thành ngay từ chập tối.

Tại các xã vùng cao huyện Bắc Hà, Mường Khương, Bát Xát, thị xã Sa Pa vào các tháng chính đông tần xuất có băng giá, sương muối xảy ra chiếm tỷ lệ lớn. Đặc biệt tại Sa Pa thì năm nào cũng xuất hiện băng giá, sương muối tùy theo mức độ nặng nhẹ. Trung bình cứ 8-10 năm băng giá, sương muối xảy ra với cường độ mạnh và kéo theo mưa tuyết xuất hiện. Tóm lại tại Lào Cai băng giá, sương muối tăng dần từ Tây sang Đông, từ vùng thấp lên vùng cao, nơi nào có băng giá và sương muối nhiều cũng là nơi số ngày các đợt băng giá, sương muối kéo dài và ngược lại.

Băng giá, sương muối rất nguy hiểm đối với cây trồng và vật nuôi. Thường mỗi khi xuất hiện và kéo dài thì cây trồng, hoa màu bị hư hại rất nặng do nhiệt độ xuống quá thấp. Đặc biệt đối với các loại cây non, do lượng nước chứa trong cây nhiều nên khi các tinh thể băng bám vào thân cây, làm cho nước trong cây cũng bị băng kết lại khiến các mao mạch, tế bào trong cây bị vỡ, sự vận chuyển chất dinh dưỡng và nước của cây không còn dẫn đến cây bị chết. Tuy nhiên, mức độ tác hại của chúng còn phụ thuộc vào khả năng chịu rét của từng loại cây trồng. Vào mức độ giá rét, thời gian kéo dài của từng đợt băng giá, sương muối xảy ra. Đối với vật nuôi chúng thường gây ra bệnh sưng cước chân ở trâu, bò; bệnh tụ huyết trùng và rù trên gà, vịt…

Để hạn chế mọi thiệt hại do băng giá, sương muối gây ra, theo phương pháp cổ truyền của người dân vùng thường có băng giá, sương muối là vào mùa đông đối với cây trồng cần tích cực bón các loại phân như lân, kaly, tro bếp để tăng độ cứng cáp cho cây. Từ đó cây trồng có sức chống chọi lại với lạnh rét sâu, ngừng bón các loại phân có chứa hàm lượng nito nhiều. Biện pháp hữu hiệu nhất là dùng tấm ni lông phủ kín cây non các loại, không chăn thả vật nuôi ngoài trời khi băng giá, sương muối chưa tan hết.

laocai.gov.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh

Miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 217/2025/QH15 về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Dự báo thời tiết đêm nay và ngày mai (6/7): Đêm có mưa vài nơi, ngày trời nắng.

Dự báo thời tiết đêm nay và ngày mai (6/7): Đêm có mưa vài nơi, ngày trời nắng.

Theo dự báo của Đài Khí tượng - Thủy văn tỉnh Lào Cai, đêm nay và ngày mai, do chịu ảnh hưởng của rìa Bắc dải hội tụ nhiệt đới có trục khoảng 18-21 độ vĩ Bắc kết hợp với hội tụ gió trên cao hoạt động yếu, nên thời tiết các địa phương trong tỉnh mây thay đổi, đêm có mưa rào và dông vài nơi, ngày trời nắng. Vùng đồi núi cao đêm về sáng trời rét.

Lần đầu tiên Việt Nam có vaccine não mô cầu thế hệ mới không giới hạn độ tuổi tiêm

Lần đầu tiên Việt Nam có vaccine não mô cầu thế hệ mới không giới hạn độ tuổi tiêm

Ngày 4/7, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, 230 trung tâm VNVC trên toàn quốc đã triển khai tiêm vaccine não mô cầu thế hệ mới MenACYW. Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam, vaccine phòng não mô cầu được chỉ định tiêm cho người lớn từ 56 tuổi trở lên.

Bước tiến chiến lược trong chính sách an sinh giáo dục

Bước tiến chiến lược trong chính sách an sinh giáo dục

Hai Nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi và miễn, hỗ trợ học phí cho người học trong hệ thống giáo dục quốc dân, đã đánh dấu một bước tiến có ý nghĩa chiến lược trong chính sách an sinh giáo dục nước ta.

fb yt zl tw