Mùa con ong đi lấy mật

LCĐT - Theo lẽ thường, mùa nào cũng thế, cứ có hoa là ong sẽ đi lấy mật. Thế nhưng, vì sao người ta vẫn thường mặc định một cột mốc vô hình rằng: Tháng Ba - mùa con ong đi lấy mật?

Niềm vui mùa mật ngọt.
Niềm vui mùa mật ngọt.

Đấy là một câu trong bài hát “Tháng Ba Tây Nguyên” của nhạc sỹ Văn Thắng, phổ thơ Thân Như Thơ. Đối với vùng cao Tây Bắc, có thể bài hát này không quá nổi tiếng nhưng câu hát “Tháng Ba - mùa con ong đi lấy mật” gần như đã trở thành mặc định không chỉ với người nuôi ong, mà còn với tất cả nông dân quanh năm ngóng đợi mùa màng. Với nông dân, con ong là bạn. Ong cần mẫn lấy mật, vô tình thụ phấn cho cây trồng, góp công tạo nên mùa màng bội thu. Ong là thiên địch, giúp người dân tiêu diệt nhiều loại sâu hại. Vào mùa xuân, khi tiết trời ấm dần lên, trăm hoa đua nở, rộ nhất là vào độ tháng Ba. Vậy quả thực, nói tháng Ba là mùa để ong đi lấy mật là quan điểm không mấy ai phủ nhận.

Đầu tháng Ba, nắng ấm gọi cây cối thức giấc sau một mùa đông dài, trên khắp các triền đồi, hoa rừng chen nhau nở, khắp các vườn vải, vườn nhãn, hoa cũng vào mùa. Chúng tôi ghé trại ong của anh Cao Văn Chiến - một trong những người nuôi ong quy mô lớn nhất nhì xã Xuân Quang (Bảo Thắng) nói riêng và trong tỉnh nói chung. Anh Chiến khẳng định chắc nịch với chúng tôi: Mùa nào ong cũng đi lấy mật, cứ hoa nở là ong sẽ đi lấy mật. Thế nhưng, mùa này ong lấy được nhiều mật nhất và mật ong mùa này cũng là ngon nhất, nên ai cũng cho rằng, tháng Ba là mùa ong đi lấy mật. Từ tháng Ba đến tháng Sáu, ong cho quay mật khoảng 8 đợt, sau đó cho ong nghỉ, hạn chế khai thác để tách đàn, nhân giống. Nhà nông coi ong là bạn, còn ong coi chúng ta là “ngân hàng” để trữ mật, ong sẽ gắn bó khi chúng ta đảm bảo chúng luôn đủ mật để nuôi ong non vào mùa chúng không lấy được mật. Để đảm bảo được điều đó, người nuôi ong phải giữ đủ lượng mật cho ong khi ong cần. Tuy nhiên, để có được năng suất mật lớn, người nuôi ong sẽ di chuyển đàn ong đến nơi có nguồn hoa mới để chúng có thể tiếp tục khai thác mật quanh năm. Nếu không có mật để nuôi ong non, ong sẽ bay đi.

Anh Chiến mặc bộ đồ bảo hộ màu trắng và cẩn thận lý giải tập tính của ong, bản chất ong là mù màu, nếu mặc đồ màu trắng, ong sẽ ít đốt, những người mặc đồ màu đen hoặc tối màu dễ bị ong tấn công. Anh cũng không quên dặn chúng tôi đi lại nhẹ nhàng, bởi ong sẽ tấn công tập trung một mục tiêu khi chúng cảm thấy bị đe dọa, nếu thực hiện mọi thao tác nhẹ nhàng, kể cả việc lấy mật, rất ít trường hợp bị ong đốt.

Anh Chiến hiện làm chủ 5 trại nuôi ong với tổng gần 1.000 đàn ong cả nội lẫn ngoại. Mỗi mùa, anh tìm nơi hợp lý để đặt đõ ong, sao cho chúng có thể kiếm được nhiều mật nhất có thể. Con đường để chinh phục con ong của anh Chiến cũng trải qua không ít gian nan. Với hơn 20 năm làm nghề nuôi ong, anh Chiến “hiểu con ong như hiểu chính mình” để từ đó có thể từng giữ được ong, tách đàn, nuôi ong lấy mật và bán giống, bán vật tư nghề ong. Tâm huyết với nghề, sản phẩm mật ong của anh Chiến và một số hộ ở xã Xuân Quang đã được xây dựng thương hiệu, trở thành một trong những sản phẩm OCOP của tỉnh.

Anh Phạm Thanh Tình kiểm tra đàn ong của gia đình.
Anh Phạm Thanh Tình kiểm tra đàn ong của gia đình.

Tại Lào Cai, nuôi ong không phải nghề mới, nhưng người nuôi ong quy mô trong tỉnh thì chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay. Anh Phạm Thanh Tình, xã Bảo Hà (Bảo Yên) kế thừa nghề nuôi ong từ bố - cựu chiến binh Phạm Thanh Xuân, người khai sinh thương hiệu mật ong Thanh Xuân nổi tiếng của Lào Cai. Anh Tình làm quen với ong từ nhỏ, dành cả tuổi thanh xuân để cùng đàn ong rong ruổi khắp mọi miền đất nước. Cuối tháng Hai, anh chất những đõ ong của mình lên chiếc xe tải cỡ lớn, di chuyển lên huyện Bắc Hà để tìm chỗ dựng trại cho ong đi lấy mật. Sau khi tìm được vị trí đặt ong, những con ong “trinh sát” sẽ bắt đầu làm nhiệm vụ, đi tìm nguồn hoa và “nghiên cứu” địa hình. Mùa này, đàn ong của anh Tình sẽ lấy mật hoa rừng, sau khi khai thác xong sẽ được chuyển sang vùng hoa nhãn để khai thác mật nhãn. Mỗi mùa hoa, ong cho một loại mật riêng. Anh Tình là người khá dí dỏm và hơi nghệ sỹ. Anh nói nửa đùa nửa thật: Ngày nào ong không đốt là nhớ lắm, thấy khó chịu, phải lục tục đi mở nắp đàn ong, trêu cho đốt “đủ liều”, nó không đốt lại thấy lo. Ong mà làm sao thì chẳng biết “chơi” với ai!

Trên những chuyến chuyển ong đến vùng hoa mới, người nuôi ong ăn cùng ong, ngủ cùng ong, bầu bạn cùng ong. Thế nên, chia sẻ của anh Tình là dễ hiểu, bởi nếu đàn ong có dấu hiệu lạ, người nuôi ong lại lo lắng, mất ăn mất ngủ. Ví như ngày “xấu trời”, ong lấy mật ở những cây hoa có phun thuốc bảo vệ thực vật khiến ong bị chết hoặc gặp năm thời tiết thất thường, nguồn hoa ít, ong không lấy đủ mật… Những nỗi lo của người nuôi ong cũng cứ quẩn quanh như thế, chỉ mong mưa gió thuận hòa, con ong cần mẫn lấy mật, cây trái đậu quả sum suê.

Khí hậu ở miền Bắc chia 4 mùa rõ rệt và mùa xuân là mùa cây cối đâm chồi nảy lộc, hoa lá tốt tươi, thời tiết ấm áp và cũng là mùa ong đi gom mật ngọt. Để gọi đàn ong về thụ phấn cho hoa, những nông trại trồng cây ăn quả cũng chủ động không phun thuốc bảo vệ thực vật vào mùa hoa nở, góp phần bảo vệ đàn ong cũng như tăng hiệu quả thụ phấn của khu vườn. Mỗi mùa hoa tàn, khi đàn ong rời đi, chủ những đàn ong để lại cho chủ vườn những chai mật ngon để tỏ lòng cảm kích, rồi chủ vườn, chủ ong lại hẹn gặp lại vào mùa hoa của những tháng Ba sau. Tháng Ba năm đó, nếu thời tiết thuận lợi, ong gom được nhiều mật ngọt cho người nuôi ong cũng là những dấu hiệu lạc quan cho những nhà nông trông đợi mùa màng bội thu vào mùa hè, mùa thu sắp tới. Thế rồi, cứ sang xuân hoa nở, người ta lại ngân lên câu hát: “Tháng Ba - mùa con ong đi lấy mật”, rồi con ong, nông dân lại cùng nhau cần mẫn gom mật ngọt cho đời…

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Niềm vui ở thôn người Dao

Niềm vui ở thôn người Dao

Cách đây khoảng 10 năm, thôn Vĩ Kẽm, xã Trịnh Tường (trước đây là xã Cốc Mỳ) từng được nhiều người biết đến là điểm sáng trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng với cây chuối, thảo quả. Tuy nhiên, do hai loại cây này giờ đây không còn phù hợp, đồng bào Dao tuyển đã mạnh dạn chuyển đổi sang cấy lúa Séng cù, trồng quế, khoai môn, góp phần nâng cao thu nhập.

Sân chơi khơi dậy khát vọng khởi nghiệp thanh niên nông thôn

Sân chơi khơi dậy khát vọng khởi nghiệp thanh niên nông thôn

Cuộc thi ‘Dự án khởi nghiệp Thanh niên nông thôn’ năm 2025 là sân chơi đặc biệt do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức nhằm khuyến khích thanh niên nông thôn phát huy tinh thần khởi nghiệp, lập nghiệp, góp phần xây dựng nền kinh tế nông nghiệp hiện đại và bền vững.

Giải bài toán “được mùa, rớt giá”

Giải bài toán “được mùa, rớt giá”

Xã Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai đang bước vào chính vụ thu hoạch lê VH6 - giống lê ôn đới được coi là đặc sản vùng cao. Năm nay, sản lượng tăng mạnh nhưng giá bán giảm, đặt ra thách thức lớn trong việc tìm đầu ra ổn định cho người trồng và chính quyền địa phương.

Nâng cao giá trị từ cây lúa: Đưa các giống mới, chất lượng cao vào sản xuất

Nâng cao giá trị từ cây lúa: Đưa các giống mới, chất lượng cao vào sản xuất

Thời gian qua, để nâng cao giá trị sản xuất lúa, Hà Nội đẩy mạnh phát triển vùng trồng tập trung theo hướng an toàn VietGAP, hữu cơ. Cùng với đó, các địa phương đẩy mạnh đưa các giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất sản phẩm an toàn, có khả năng cạnh tranh trên thị trường và xuất khẩu.

Dự án 'Gạo Mặt Trăng' phát triển giống lúa sinh trưởng trong môi trường vi trọng lực

Dự án 'Gạo Mặt Trăng' phát triển giống lúa sinh trưởng trong môi trường vi trọng lực

Trong bước tiến mới hướng đến du hành không gian bền vững, các nhà khoa học thuộc dự án Moon-Rice đang phát triển giống lúa siêu nhỏ, giàu protein, có khả năng sinh trưởng trong môi trường vi trọng lực. Đây là nỗ lực hợp tác giữa Cơ quan Vũ trụ Italy và ba trường đại học nước này nhằm tạo ra nguồn lương thực tươi giàu dưỡng chất cho các phi hành gia.

Toàn tỉnh thành lập mới 71 hợp tác xã

Lào Cai: Toàn tỉnh thành lập mới 71 hợp tác xã

Từ đầu năm đến nay, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Lào Cai đã tư vấn, hỗ trợ thành lập mới 71 hợp tác xã (HTX) (trong đó tỉnh Lào Cai (cũ) hỗ trợ thành lập 14 HTX; tỉnh Yên Bái (cũ) hỗ trợ thành lập 57 HTX), nâng tổng số hợp tác xã toàn tỉnh lên trên 1.400 với khoảng 41.600 thành viên; 3 liên hiệp HTX, trên 8.400 tổ hợp tác với gần 64 nghìn thành viên.

Mô hình nuôi sâu canxi ở Xuân Quang

Mô hình nuôi sâu canxi ở Xuân Quang

Mô hình nuôi sâu canxi đang trở thành điểm nhấn tại xã Xuân Quang khi vừa giúp giảm chi phí chăn nuôi, vừa xử lý chất thải hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường, mở ra hướng đi mới cho phát triển nông nghiệp bền vững.

"Sơn ngư" trên đỉnh Dền Sáng

"Sơn ngư" trên đỉnh Dền Sáng

CÁ TẦM NẶNG HƠN 50KG NGỠ CHỈ LÀ CHUYỆN HOANG ĐƯỜNG NHƯNG LẠI CÓ THẬT Ở MỘT TRANG TRẠI NUÔI CÁ NƯỚC LẠNH TRÊN ĐỈNH DỀN SÁNG. 6 CON CÁ TẦM, MỖI CON NẶNG HƠN 50KG ĐANG ĐƯỢC NUÔI DƯỠNG TẠI ĐÂY, NGOÀI RA CÒN VÀI TRĂM CON NẶNG TỪ 10KG TRỞ LÊN. CHỦ TRẠI CÁ LÀ LÃO NÔNG U70 CÓ NIỀM ĐAM MÊ VỚI CÁ NƯỚC LẠNH, ÔNG GỌI CHÚNG LÀ “SƠN NGƯ” KHỔNG LỒ.

Hình ảnh người dân xã Tân Lĩnh đan rọ tôm.

Đan rọ tôm - Nghề của “người miền núi làm việc miền xuôi”

Nơi núi non trùng điệp ôm ấp những bản làng yên bình, có một nghề thủ công đã tồn tại suốt hơn ba thập niên, đó là nghề đan rọ tôm. Tại vùng đất trước kia gọi là Phan Thanh - một xã của huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái cũ, nay thuộc xã Tân Lĩnh, tỉnh Lào Cai, nghề truyền thống này giúp hơn trăm hộ dân có nguồn thu nhập ổn định.

fb yt zl tw