Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, lực lượng sẵn sàng hiến máu tình nguyện (HMTN) ở mỗi quốc gia cần phải bảo đảm khoảng 0,4% dân số. Tuy nhiên tỷ lệ này ở Việt Nam hiện vẫn còn rất thấp và với Yên Bái, năm nay mới là năm thứ tư triển khai hoạt động này nên tỷ lệ người tham gia lại càng thấp. Nguyên nhân lượng người tham gia chưa nhiều vì đây là một hoạt động mới và khó. Do đó địa phương cần tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân theo phương châm “mưa dầm thấm lâu” để từng bước làm chuyển đổi nhận thức và biến thành hành động của cộng đồng.
Bên cạnh vấn đề lượng người tham gia HMTN chưa nhiều thì số người lấy được máu cũng chưa cao do có nhiều trường hợp mắc các chứng bệnh như: huyết áp cao, máu nhiễm mỡ, đang bị viêm gan hoặc thể lực không bảo đảm để cho máu… Yên Bái hiện vẫn đang tổ chức các hoạt động HMTN theo hoạt động sự kiện là chính (khoảng 4 lần/năm). Vì thế, số người hiến máu tập trung đông theo thời điểm nhất định mà Bệnh viện Đa khoa tỉnh chỉ có thể lấy và quản lí được khoảng 100 đơn vị máu/đợt.
Với việc tổ chức theo đợt và khả năng lấy máu, bảo quản chỉ ở mức độ nhất định nên lượng máu hiến tình nguyện hiện nay mới chỉ đạt 10% nhu cầu thực tế tại bệnh viện. Đơn cử như năm 2010, bệnh viện sử dụng trên 1.280 đơn vị máu nhưng chỉ có 134 đơn vị máu hiến tình nguyện, 90 đơn vị mua từ Viện Huyết học Trung ương, số còn lại là do gia đình bệnh nhân vận động anh em, họ hàng và cộng đồng cung cấp.
Trước thực trạng trên, Ban chỉ đạo vận động HMTN tập trung đưa ra những giải pháp để triển khai hoạt động HMTN đạt hiệu quả cao nhất. Một trong số các giải pháp khả thi đó là xây dựng lực lượng thường trực sẵn sàng HMTN. Giải pháp này dựa trên cơ sở lực lượng sẵn sàng HMTN nhưng chia thành đợt theo tháng để các bệnh viện luôn có lượng máu dự trữ và nó cũng phù hợp với điều kiện phương tiện, khung thời gian cho phép bảo quản máu.
Để thực hiện tốt giải pháp này, Ban chỉ đạo vận động HMTN đưa ra biện pháp mở rộng các ban, ngành thành viên, trong đó chú ý đến khối các tổ chức đoàn thể, các địa phương gần trung tâm tỉnh lị nhằm thông qua đó tập hợp ngày càng đông đảo số người HMTN; chú trọng xây dựng các mô hình để nhân rộng, trong đó đi sâu vào xây dựng song song hai câu lạc bộ (CLB) trong mỗi ngành, đơn vị là câu lạc bộ vận động HMTN và CLB HMTN. CLB vận động HMTN tập trung vào nhiệm vụ vận động xây dựng lực lượng hiến máu còn CLB HMTN tập trung vào nhiệm vụ sẵn sàng hiến máu.
Trước mắt, Ban chỉ đạo vận động HMTN yêu cầu các cơ quan thông tin đại chúng, các cấp, các ngành đặc biệt coi trọng công tác tuyên truyền và tuyên truyền thường xuyên để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi công dân trong hoạt động này; chỉ đạo các ngành, đơn vị, tổ chức đoàn thể có đông cán bộ công nhân viên chức, đoàn viên độ tuổi còn trẻ tiến hành thành lập song song hai CLB nói trên, đó là Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Sở Giáo dục & Đào tạo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Y tế, Liên đoàn Lao động tỉnh, Tỉnh Đoàn thanh niên…
Mỗi CLB HMTN tối đa từ 50 đến 60 người trở lên, tối thiểu là 25 đến 30 người, có xác định cụ thể nhóm máu trong thẻ hội viên. Sau đó, Ban chỉ đạo vận động HMTN sẽ tiếp tục rà soát các ngành, đơn vị, địa phương khác để tiếp tục mở rộng số lượng CLB. Với giải pháp này, chắc chắn trong một tháng có thể lấy và bảo quản được thường xuyên 100 đơn vị máu. Lượng máu này tương đương với nhu cầu điều trị của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, sẽ giúp cho nhiều người được cứu sống nhờ có lực lượng đông đảo, nhiệt huyết, sẵn sàng HMTN.
Bên cạnh hình thức xây dựng CLB, những cơ quan đơn vị nào chưa xây dựng được CLB cần chủ động xây dựng lực lượng sẵn sàng HMTN ngay tại đơn vị mình, tổ chức xác định rõ nhóm máu của từng người để khi trong cơ quan, đơn vị có tình huống cần sử dụng máu thì những người trong cơ quan sẽ là lực lượng trước tiên HMTN.
Hoàng Nhâm
