Năm 2020, chị Lù Thị Tỷ ở thôn Sán Chá đã tiên phong chuyển đổi 0,5 ha đất nương kém hiệu quả sang trồng cây ổi nữ hoàng. Chị Tỷ về Học viện Nông nghiệp Việt Nam (Hà Nội) chọn mua cây giống và học hỏi kinh nghiệm. Cây ổi thích nghi khá tốt với khí hậu, thổ nhưỡng địa phương nên chỉ sau 2 năm đã cho thu hoạch, giúp gia đình chị thu lãi 10 triệu đồng trong vụ đầu tiên.
Tuy nhiên, qua vụ thu hoạch đầu, mặc dù cây ổi khá sai quả nhưng do chưa có kinh nghiệm chăm sóc nên bị sâu nhiều, quả nhỏ và chỉ bán được cho người dân trong xã, chị Tỷ đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm. Từ những vụ sau, chị chú trọng hơn khâu chăm sóc từ lúc ra hoa, mạnh dạn tỉa bớt quả non theo đúng kỹ thuật; áp dụng phương pháp bọc quả bằng túi xốp thưa và túi ni-lông nhằm hạn chế sâu bệnh hại. Năm 2024, vườn ổi giúp gia đình chị có thu nhập hơn 50 triệu đồng.
Không dừng lại ở đó, tháng 3/2024, chị Tỷ mạnh dạn làm mô hình du lịch trải nghiệm vườn ổi mùa quả chín nhằm tăng thu nhập cho gia đình. Chị Tỷ chia sẻ: “Bản thân tôi rất phấn khởi khi có nguồn thu nhập ổn định và cao hơn so với trồng lúa nương trước đây. Tôi sẽ tiếp tục nhân rộng và phát triển mô hình theo hướng du lịch trải nghiệm để ngày càng thu hút khách tham quan”.
Câu chuyện của chị Giàng Thị Liên ở thôn Thào Chư Phìn cũng là minh chứng rõ nét cho tinh thần dám nghĩ, dám làm của phụ nữ xã Thào Chư Phìn. Chị Liên đã chuyển đổi diện tích khu đất nương ven sông Chảy của gia đình sang trồng 300 cây chanh tứ quý. Chị cho biết ban đầu khi xây dựng mô hình đã rất băn khoăn vì trong xã chưa có ai trồng loại cây này để đến học tập và trao đổi kinh nghiệm.
Tuy nhiên, với đức tính cần cù, chịu khó, chị Liên tích cực tìm hiểu kỹ thuật trồng, chăm sóc chanh tứ quý hiệu quả, đạt năng suất cao. Sau 4 năm trồng, cây phát triển tốt, cao 1,5 - 2 m, phân tán rộng và sai quả. Mỗi năm cho thu hoạch khoảng 3 tấn quả, với giá bán bình quân 20.000 đồng/kg đem lại nguồn thu cao gấp hàng chục lần so với trồng ngô trước đây. Nhờ tích cực quảng bá trên mạng xã hội, sản phẩm quả chanh của gia đình chị Liên được nhiều thương lái trong và ngoài huyện đến thu mua.
Không những vậy, tháng 3/2024, chị Giàng Thị Liên còn mạnh dạn trồng thử nghiệm thêm 2 sào dưa hấu. Đất cằn và khí hậu lạnh vùng cao không làm khó chị. Chị áp dụng kỹ thuật tạo luống, phủ màng ni-lông, chăm sóc cây dưa hấu theo hướng hữu cơ. Sau 3 tháng, vườn dưa hấu đã cho thu hoạch, gia đình chị thu được hơn 1 tấn quả và có một số thương lái tìm đến thu mua.
Trong suốt quá trình khởi nghiệp, phát triển các mô hình trồng cây ăn quả, chị Liên luôn nhận được sự ủng hộ, chia sẻ từ chồng. Anh Sùng Seo Sang - chồng chị Liên chia sẻ: “Sau thành công của việc trồng cây chanh tứ quý, tôi rất ủng hộ quyết định trồng thêm cây dưa hấu của vợ. Năm tới, chúng tôi dự định mở rộng diện tích trồng các loại cây ăn quả và học hỏi thêm kỹ thuật để năng suất đạt cao hơn”.
Ngoài các mô hình trồng trọt, phụ nữ xã Thào Chư Phìn còn mạnh dạn phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm và kết hợp phát triển nông nghiệp với du lịch. Điển hình là chị Vàng Thị Sín ở thôn Sán Chá nuôi bò và dê mang lại thu nhập hơn 50 triệu đồng/năm; chị Ly Thị Súng ở thôn Hô Sáo Chải với mô hình chăn nuôi lợn đen bản địa và trâu sinh sản giúp gia đình có thu nhập hơn 40 triệu đồng/năm; chị Ly Thị Vàng ở thôn Thào Chư Phìn trồng hoa phát triển du lịch cộng đồng giúp gia đình có thu nhập 30 triệu đồng/vụ... Nhiều chị em khác với đôi bàn tay khéo léo còn phát triển các nghề thủ công truyền thống như thêu, dệt thổ cẩm, vừa góp phần bảo tồn văn hóa vừa tăng thu nhập cho gia đình. Toàn xã hiện có 10 mô hình may, thêu do phụ nữ làm chủ, tạo việc làm cho 25 chị em. Các sản phẩm không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân địa phương mà còn xuất bán ra nhiều thị trường trong nước và thế giới.
Trên địa bàn xã Thào Chư Phìn hiện có 20 mô hình phụ nữ làm chủ kinh tế có nguồn thu lãi từ 40 triệu đồng/năm trở lên. Chị Thào Thị Sáo, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Thào Chư Phìn cho biết: “Thời gian qua, Hội Phụ nữ xã chủ động triển khai các hoạt động truyền thông cộng đồng, đặc biệt là nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, góp phần làm thay đổi tư duy phái yếu, không chỉ làm tròn vai trò chăm lo, vun vén gia đình mà còn giúp chị em tự tin khởi nghiệp trên mảnh đất quê hương”.
Hội Phụ nữ xã Thào Chư Phìn đã tích cực phối hợp với chính quyền địa phương trong hoạt động tư vấn, dạy nghề, hướng nghiệp cho hội viên phụ nữ. Đồng thời, Hội Phụ nữ xã tổ chức lồng ghép sinh hoạt chi hội với việc chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm của các hội viên trong sản xuất, kinh doanh; tổ chức các buổi tham quan, học tập kinh nghiệm mô hình kinh tế do phụ nữ làm chủ trong và ngoài xã. Cùng với đó, để hỗ trợ chị em tiếp cận các nguồn vốn phát triển sản xuất, kinh doanh, Hội Phụ nữ xã Thào Chư Phìn nhận ủy thác từ Ngân hàng Chính sách xã hội, hỗ trợ hơn 105 hội viên phụ nữ vay vốn với số tiền hơn 8 tỷ đồng.
Thời gian tới, Hội Phụ nữ xã Thào Chư Phìn tiếp tục tuyên truyền, vận động phụ nữ trong xã mạnh dạn đầu tư phát triển mô hình kinh tế từ lợi thế, tiềm năng nông nghiệp của địa phương; thúc đẩy phong trào phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình, giảm nghèo bền vững.