Trước kia, tình trạng tảo hôn, bạo lực gia đình và sự thiếu vắng tiếng nói của phụ nữ trong các quyết sách cộng đồng là những “vết sẹo” âm ỉ trong đời sống xã hội ở xã Púng Luông. Những năm gần đây, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã được triển khai mạnh mẽ tại địa phương không chỉ mang theo nguồn lực vật chất, mà còn mang đến tri thức, sự tự tin cho phụ nữ, để gieo mầm hạnh phúc trong mỗi mái ấm gia đình.
0:00 / 0:00
0:00
Chị Sùng Thị Mẩy, 35 tuổi, người dân tộc Mông ở thôn Dế Xu Phình là một “nhân vật thay đổi” điển hình. Trước đây, mỗi khi có cán bộ xã về họp, chị Mẩy luôn ngồi ở góc khuất, tay đan len, mặt cúi gằm. “Chồng tôi bảo, tôi nói không ai nghe. Phụ nữ nói ra chỉ toàn chuyện nhỏ” - chị Mẩy nói giọng vẫn còn chút ngượng nghịu của người ít giao tiếp. Thế nhưng, từ khi Dự án 8 triển khai, tổ truyền thông cộng đồng của thôn được thành lập, chị Mẩy được vận động tham gia. Những buổi tập huấn đầu tiên về “Xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới” đã mở ra chân trời hoàn toàn khác cho chị Mẩy và nhiều chị em khác.
Chị Mẩy cho biết: “Các cán bộ dự án và cán bộ Hội Phụ nữ xã đã dạy chúng tôi, bình đẳng không chỉ việc nương rẫy mới là việc của đàn ông, mà việc nhà, chăm con cũng là trách nhiệm chung. Họ dựng tiểu phẩm, có cả đàn ông, phụ nữ tham gia”…
Thông qua các buổi truyền thông sinh động, sử dụng clip, trò chơi tương tác và thảo luận nhóm - những phương pháp hoàn toàn mới mẻ với người dân vùng cao - Dự án 8 đã tháo gỡ từng nút thắt trong nếp nghĩ, cách làm của người dân Púng Luông.
Theo báo cáo sơ bộ từ Hội LHPN xã Púng Luông, sau các chiến dịch truyền thông, xã đã thành lập, ra mắt và vận hành 4 mô hình “Địa chỉ tin cậy” tại cộng đồng; tổ chức 2 chiến dịch truyền thông về xóa bỏ định kiến giới và khuôn mẫu giới, các hủ tục, tổng số 8 buổi với 1.563 lượt người tham gia.
Điển hình, đã tổ chức, phối hợp tổ chức 12 lớp tập huấn, trong đó có 8 lớp tập huấn nâng cao năng lực, hướng dẫn vận hành và quản lý tổ truyền thông cộng đồng; 2 lớp về mô hình “Địa chỉ tin cậy”, cho các trưởng thôn, chi hội trưởng phụ nữ, người có uy tín trong cộng đồng, thành viên các mô hình “Địa chỉ tin cậy” tại cộng đồng, thành viên tổ truyền thông trên địa bàn xã, với hơn 850 người tham gia.
Ngoài ra, đã tổ chức chương trình giao lưu trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm công tác truyền thông về bình đẳng giới, thu hút 168 chị em là thành viên của các chi hội phụ nữ tham gia biểu diễn văn nghệ, tọa đàm chia sẻ về mô hình tổ truyền thông cộng đồng và triển khai các nội dung về bình đẳng giới, giao lưu tìm hiểu kiến thức bình đẳng giới...
Qua đánh giá, trên 60% người tham gia đã nhận diện được các biểu hiện của định kiến giới và cho thấy sự thay đổi tích cực trong hành vi. Hình ảnh người chồng giúp vợ làm việc nhà giờ đây không còn là chuyện lạ ở Púng Luông.
Một trong những vấn đề cấp thiết nhất mà Dự án 8 tập trung giải quyết chính là tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Trong những ngôi trường, Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” đã trở thành “pháo đài” bảo vệ trẻ em.
Cô giáo Lương Thị Hồng Hạnh - Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTBT TH và THCS xã Púng Luông chia sẻ: “Trước đây, cứ học hết THCS là nhiều em gái phải nghỉ học để lấy chồng. Bây giờ, các em được trang bị kiến thức ngay tại câu lạc bộ. Trong các buổi sinh hoạt, các em được đối thoại trực tiếp, được xem các mô hình và tiểu phẩm về tác hại của việc kết hôn sớm đối với sức khỏe sinh sản, sự học hành và cơ hội phát triển. Chính các em, những “thủ lĩnh” tuổi vị thành niên, đã trở thành những tuyên truyền viên kiên quyết nói “không” với hủ tục”.
Ông Phạm Tiến Lâm - Chủ tịch UBND xã Púng Luông khẳng định: “Ở Púng Luông, các nội dung thuộc Dự án 8 đã được triển khai sâu rộng đến tận thôn bản, giúp phụ nữ và trẻ em địa phương được tiếp cận thêm nhiều kiến thức về bình đẳng giới, bảo vệ quyền trẻ em. Đây là những hoạt động có ý nghĩa và là nền móng hình thành nên cộng đồng bình đẳng, tiến bộ”…
Được biết, trong các nội dung thuộc Dự án 8, Hội LHPN xã đã phối hợp với Hội LHPN tỉnh tổ chức 2 lớp tập huấn lồng ghép cho cán bộ thôn bản, thu hút 100 người tham gia; tổ chức 4 hội nghị đối thoại chính sách cấp xã về bình đẳng giới, một số vấn đề xã hội liên quan đến phụ nữ và trẻ tại 4 thôn: Púng Luông, La Pán Tẩn, Nậm Khắt, Dế Xu Phình, ghi nhận 22 ý kiến của các cán bộ, hội viên, Nhân dân; các ý kiến đã được Đảng ủy, UBND xã, Hội Phụ nữ xã trả lời tại buổi tiếp xúc; tổ chức hội nghị tuyên truyền phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 587 người…
Trong những căn nhà trên đỉnh Púng Luông, cuộc sống của phụ nữ và trẻ em gái đã không còn như trước. Dự án 8 đã khép lại sự im lặng và áp đặt, mở ra sự bình đẳng và phát triển cho phụ nữ, trẻ em trên mảnh đất vùng cao còn nhiều gian khó.
Trước đây, ở thôn Trại Phung (xã Bảo Ái), những quan niệm cũ về vai trò của phụ nữ, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và bạo lực gia đình vẫn tồn tại. Sự ra đời của Tổ truyền thông cộng đồng trong khuôn khổ Dự án 8 đã giúp người dân nơi đây thay đổi nhận thức, xây dựng cuộc sống bình đẳng, hạnh phúc hơn.
Thôn Xéo Tả 1, xã Hợp Thành là thôn đặc biệt khó khăn, nơi 100% người dân là đồng bào dân tộc Dao. Từ một vùng quê xa xôi, nghèo khó, từng chịu ảnh hưởng của nhiều hủ tục, nay Xéo Tả 1 đã có nhiều đổi thay tích cực. Những chuyển biến ấy có được, nhờ việc tham gia Dự án 8 cùng các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới được triển khai trong nhiều năm qua.
Các nội dung thuộc Dự án 8 đã được triển khai sâu rộng đến các thôn, bản tại Púng Luông, giúp phụ nữ và trẻ em địa phương được tiếp cận nhiều kiến thức về bình đẳng giới, bảo vệ quyền trẻ em.
Bình đẳng giới và bảo vệ quyền lợi của phụ nữ, trẻ em không chỉ là thước đo tiến bộ xã hội, mà còn là yếu tố then chốt để phát triển bền vững. Tuy nhiên, ở nhiều vùng dân tộc thiểu số và miền núi, phụ nữ và trẻ em vẫn đang đối mặt với những rào cản nghiêm trọng về nhận thức, cơ hội và điều kiện sống.
Thời gian qua, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia được triển khai tại xã Bảo Ái (tỉnh Lào Cai) đã góp phần đổi mới nhận thức phụ nữ và trẻ em trên địa bàn giúp họ chủ động, tự tin vươn lên trong cuộc sống.
Hưởng ứng Dự án 8, các hội viên, phụ nữ vùng cao tỉnh Lào Cai đã sôi nổi tham gia các hoạt động, góp phần nâng cao năng lực, thay đổi nhận thức, xóa bỏ định kiến giới, phát huy vai trò và vị thế của phụ nữ.
Những năm gần đây, cùng với các chương trình mục tiêu quốc gia, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã trở thành điểm tựa quan trọng giúp phụ nữ xã Dương Quỳ phát huy tiềm năng, khẳng định vai trò trong gia đình và xã hội. Nhiều chị em nay đã chủ động tham gia phát triển kinh tế, xây dựng các mô hình sản xuất, nâng cao thu nhập và từng bước khẳng định quyền năng kinh tế của mình.
Trong xã hội hiện đại, việc giáo dục giới tính không chỉ là câu chuyện của nhà trường mà còn là trách nhiệm chung của gia đình và toàn xã hội. Đặc biệt, với trẻ em gái - đối tượng dễ bị tổn thương - việc trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ là “lá chắn” giúp các em tránh khỏi những nguy cơ xâm hại, mang thai sớm hay mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Ngày 11/10 hằng năm được Liên hợp quốc chọn là Ngày Quốc tế Trẻ em gái. Đây là dịp đặc biệt nhằm tôn vinh vai trò, tiềm năng và quyền lợi của trẻ em gái trên toàn thế giới. Đồng thời cũng là thời điểm để cộng đồng cùng nhìn lại những thách thức mà trẻ em gái đang phải đối mặt và chung tay hành động vì một môi trường an toàn, công bằng, nơi các em được phát triển toàn diện và bình đẳng.
Để thay đổi nếp nghĩ, cách làm của người dân cũng như xóa bỏ định kiến về giới, tập tục, thói quen có hại cho phụ nữ, trẻ em, thời gian qua, Tổ Truyền thông cộng đồng thôn Khe Cá, xã Lương Thịnh đã tổ chức các hoạt động truyền thông, tạo điều kiện cho phụ nữ trong thôn khẳng định vai trò của mình trong gia đình và xã hội.
Thời gian qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Phong Dụ Thượng đã và đang tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực, tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức của người dân về bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ trong gia đình, xã hội.
Trong khoảng hai năm trở lại đây, Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" được triển khai tại Khánh Hòa đã mang lại cơ hội phát triển, thể hiện mình cho phụ nữ, giúp cải thiện điều kiện học tập, lao động của phụ nữ và trẻ em.
Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” là 1 trong 4 mô hình cốt lõi của Dự án 8 và là mô hình dành riêng cho trẻ em, với mục đích trang bị kiến thức, kỹ năng để phòng ngừa, ứng phó với bạo lực, xâm hại, các vấn đề liên quan đến trẻ em… Tại Lào Cai, mô hình được triển khai rộng khắp các địa phương thụ hưởng dự án và phát huy hiệu quả tích cực.
Thực hiện Dự án 8 về “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, thời gian qua, xã Đông Cuông đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, sáng tạo, mang lại hiệu quả rõ nét.
Thực hiện Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, thời gian qua, Hội Phụ nữ xã Nậm Có đã triển khai nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực và phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế địa phương.
Thực hiện Dự án 8 về “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em”, đến nay, toàn tỉnh đã thành lập được 821 tổ truyền thông cộng đồng với gần 7.500 thành viên tham gia.
Luật Bình đẳng giới được Quốc hội khoá XI thông qua ngày 29/1/2006. Trong đó, quy định rõ về các nguyên tắc cơ bản và quy định chính sách của Nhà nước về bình đẳng giới.
Nhà cửa khang trang, gọn gàng; sân vườn xanh tươi, tràn ngập sắc hoa; đường làng, ngõ xóm sạch sẽ… Đó là hình ảnh dễ dàng bắt gặp khi bạn đặt chân đến các thôn, bản của xã Gia Phú, tỉnh Lào Cai. Sự đổi thay ấy có được chính là nhờ hiệu quả từ mô hình "Nhà sạch, vườn đẹp" mà Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã và đang quan tâm tuyên truyền duy trì và nhân rộng.
Ngay từ khi bắt tay triển khai Dự án 8 về “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em”, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Yên Thành đã xác định, truyền thông cơ sở, thay đổi nhận thức cho chị em ở thôn bản là khâu quan trọng hàng đầu, là nền tảng để mọi hoạt động khác đi vào chiều sâu.
Bình đẳng giới là chìa khóa quan trọng để xây dựng xã hội công bằng, văn minh và phát triển bền vững. Đây cũng là mục tiêu xuyên suốt trong nhiều chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt được cụ thể hóa trong Dự án 8.