Trước kia, tình trạng tảo hôn, bạo lực gia đình và sự thiếu vắng tiếng nói của phụ nữ trong các quyết sách cộng đồng là những “vết sẹo” âm ỉ trong đời sống xã hội ở xã Púng Luông. Những năm gần đây, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã được triển khai mạnh mẽ tại địa phương không chỉ mang theo nguồn lực vật chất, mà còn mang đến tri thức, sự tự tin cho phụ nữ, để gieo mầm hạnh phúc trong mỗi mái ấm gia đình.
0:00 / 0:00
0:00
Chị Sùng Thị Mẩy, 35 tuổi, người dân tộc Mông ở thôn Dế Xu Phình là một “nhân vật thay đổi” điển hình. Trước đây, mỗi khi có cán bộ xã về họp, chị Mẩy luôn ngồi ở góc khuất, tay đan len, mặt cúi gằm. “Chồng tôi bảo, tôi nói không ai nghe. Phụ nữ nói ra chỉ toàn chuyện nhỏ” - chị Mẩy nói giọng vẫn còn chút ngượng nghịu của người ít giao tiếp. Thế nhưng, từ khi Dự án 8 triển khai, tổ truyền thông cộng đồng của thôn được thành lập, chị Mẩy được vận động tham gia. Những buổi tập huấn đầu tiên về “Xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới” đã mở ra chân trời hoàn toàn khác cho chị Mẩy và nhiều chị em khác.
Chị Mẩy cho biết: “Các cán bộ dự án và cán bộ Hội Phụ nữ xã đã dạy chúng tôi, bình đẳng không chỉ việc nương rẫy mới là việc của đàn ông, mà việc nhà, chăm con cũng là trách nhiệm chung. Họ dựng tiểu phẩm, có cả đàn ông, phụ nữ tham gia”…
Thông qua các buổi truyền thông sinh động, sử dụng clip, trò chơi tương tác và thảo luận nhóm - những phương pháp hoàn toàn mới mẻ với người dân vùng cao - Dự án 8 đã tháo gỡ từng nút thắt trong nếp nghĩ, cách làm của người dân Púng Luông.
Theo báo cáo sơ bộ từ Hội LHPN xã Púng Luông, sau các chiến dịch truyền thông, xã đã thành lập, ra mắt và vận hành 4 mô hình “Địa chỉ tin cậy” tại cộng đồng; tổ chức 2 chiến dịch truyền thông về xóa bỏ định kiến giới và khuôn mẫu giới, các hủ tục, tổng số 8 buổi với 1.563 lượt người tham gia.
Điển hình, đã tổ chức, phối hợp tổ chức 12 lớp tập huấn, trong đó có 8 lớp tập huấn nâng cao năng lực, hướng dẫn vận hành và quản lý tổ truyền thông cộng đồng; 2 lớp về mô hình “Địa chỉ tin cậy”, cho các trưởng thôn, chi hội trưởng phụ nữ, người có uy tín trong cộng đồng, thành viên các mô hình “Địa chỉ tin cậy” tại cộng đồng, thành viên tổ truyền thông trên địa bàn xã, với hơn 850 người tham gia.
Ngoài ra, đã tổ chức chương trình giao lưu trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm công tác truyền thông về bình đẳng giới, thu hút 168 chị em là thành viên của các chi hội phụ nữ tham gia biểu diễn văn nghệ, tọa đàm chia sẻ về mô hình tổ truyền thông cộng đồng và triển khai các nội dung về bình đẳng giới, giao lưu tìm hiểu kiến thức bình đẳng giới...
Qua đánh giá, trên 60% người tham gia đã nhận diện được các biểu hiện của định kiến giới và cho thấy sự thay đổi tích cực trong hành vi. Hình ảnh người chồng giúp vợ làm việc nhà giờ đây không còn là chuyện lạ ở Púng Luông.
Một trong những vấn đề cấp thiết nhất mà Dự án 8 tập trung giải quyết chính là tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Trong những ngôi trường, Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” đã trở thành “pháo đài” bảo vệ trẻ em.
Cô giáo Lương Thị Hồng Hạnh - Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTBT TH và THCS xã Púng Luông chia sẻ: “Trước đây, cứ học hết THCS là nhiều em gái phải nghỉ học để lấy chồng. Bây giờ, các em được trang bị kiến thức ngay tại câu lạc bộ. Trong các buổi sinh hoạt, các em được đối thoại trực tiếp, được xem các mô hình và tiểu phẩm về tác hại của việc kết hôn sớm đối với sức khỏe sinh sản, sự học hành và cơ hội phát triển. Chính các em, những “thủ lĩnh” tuổi vị thành niên, đã trở thành những tuyên truyền viên kiên quyết nói “không” với hủ tục”.
Ông Phạm Tiến Lâm - Chủ tịch UBND xã Púng Luông khẳng định: “Ở Púng Luông, các nội dung thuộc Dự án 8 đã được triển khai sâu rộng đến tận thôn bản, giúp phụ nữ và trẻ em địa phương được tiếp cận thêm nhiều kiến thức về bình đẳng giới, bảo vệ quyền trẻ em. Đây là những hoạt động có ý nghĩa và là nền móng hình thành nên cộng đồng bình đẳng, tiến bộ”…
Được biết, trong các nội dung thuộc Dự án 8, Hội LHPN xã đã phối hợp với Hội LHPN tỉnh tổ chức 2 lớp tập huấn lồng ghép cho cán bộ thôn bản, thu hút 100 người tham gia; tổ chức 4 hội nghị đối thoại chính sách cấp xã về bình đẳng giới, một số vấn đề xã hội liên quan đến phụ nữ và trẻ tại 4 thôn: Púng Luông, La Pán Tẩn, Nậm Khắt, Dế Xu Phình, ghi nhận 22 ý kiến của các cán bộ, hội viên, Nhân dân; các ý kiến đã được Đảng ủy, UBND xã, Hội Phụ nữ xã trả lời tại buổi tiếp xúc; tổ chức hội nghị tuyên truyền phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 587 người…
Trong những căn nhà trên đỉnh Púng Luông, cuộc sống của phụ nữ và trẻ em gái đã không còn như trước. Dự án 8 đã khép lại sự im lặng và áp đặt, mở ra sự bình đẳng và phát triển cho phụ nữ, trẻ em trên mảnh đất vùng cao còn nhiều gian khó.
Nhiều năm trước, phụ nữ Tân Hợp là người gánh vác việc đồng áng, quán xuyến nhà cửa, song tiếng nói của họ lại thường bị khuyết vắng trong các cuộc họp thôn, trong những quyết định lớn của gia đình. Ở đây, định kiến giới không phải là những câu nói lớn lao, mà là thói quen và mặc định: đàn ông lo việc ngoài, đàn bà lo việc bếp núc…
Ngày 6/12, Hội Phụ nữ xã Bảo Thắng tham mưu UBND xã tổ chức chương trình Giao lưu các câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”, thuộc khuôn khổ Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” năm 2025.
Những ngày này, tại các thôn, bản của đồng bào Tày tại xã Văn Bàn dưới chân núi Gia Lan, phụ nữ người Tày rộn ràng vào mùa may thêu thổ cẩm. Với đôi tay khéo léo và tình yêu nghề truyền thống, phụ nữ Tày nơi đây đã tạo ra nhiều sản phẩm thổ cẩm đẹp phục vụ nhu cầu của thị trường.
Dự án 8 với trọng tâm là “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã được xã Tân Hợp triển khai mạnh mẽ.
Xã Cốc San có 3 thôn được thụ hưởng Dự án 8 "Thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em", gồm Láo Vàng Chải, Ky Công Hồ, Tả Tòng Sành. Từ những địa bàn xa xôi, nghèo khó, lạc hậu, giờ đây, những đổi thay đã đến với cộng đồng các dân tộc thiểu số ở nơi này.
Không chỉ chu toàn việc gia đình, chăm sóc con, phụ nữ dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh còn tự tin phát triển kinh tế, góp phần nâng cao vị thế của bản thân trong gia đình và xã hội.
Ngày 28/11, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh phối hợp với 7 trường học trên địa bàn tỉnh tổ chức tổng kết chiến dịch truyền thông “Em thấy, em muốn, em sẽ” về bình đẳng giới và tăng trưởng sạch.
Trong 2 ngày (27 - 28/11), Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức Hội thi “Các mô hình sáng tạo và hiệu quả trong xóa bỏ định kiến giới cho thành viên tổ truyền thông cộng đồng các xã, phường biên cương năm 2025”.
Trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) THCS Nậm Khắt hiện duy trì 4 câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”, với 40 học sinh dân tộc thiểu số tham gia dưới sự hướng dẫn của 4 giáo viên.
Thực hiện Dự án 8, thời gian qua, Hội Phụ nữ xã Lao Chải đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, giúp tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân, xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ, trẻ em địa phương.
Dự án 8 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tập trung vào việc thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em trên địa bàn 78 xã, phường của tỉnh Lào Cai. Trong giai đoạn 2021 - 2025, Dự án 8 đã đạt được nhiều kết quả thiết thực, khẳng định sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp, ngành và sự đồng thuận của cộng đồng.
Tại Trường Tiểu học và THCS Khai Trung, xã Tân Lĩnh mô hình Câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi được thành lập từ năm học 2023 - 2024 đã trở thành điểm nhấn tiêu biểu trong hoạt động giáo dục kỹ năng sống và nâng cao nhận thức cho học sinh.
Vừa qua, tại Nhà Văn hóa thôn Xéo Tả 1, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Hợp Thành tổ chức Chiến dịch truyền thông về “Phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống” năm 2025. Chiến dịch truyền thông có sự tham gia của bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng ban công tác Mặt trận, các tổ chức đoàn thể và đông đảo người dân trên địa bàn.
Văn hóa truyền thống là kho tàng vô giá, là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của mỗi dân tộc. Bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa không có nghĩa là bảo thủ, mà đã có sự chọn lọc, tiếp thu những yếu tố tiến bộ, trong đó có bình đẳng giới.
Triển khai Dự án 8 - “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, người uy tín trong cộng đồng vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã và đang phát huy vai trò quan trọng.
Tiếng nói của trẻ em trong sáng, hồn nhiên và cũng chứa đựng nhiều ước mơ, khát vọng. Khi người lớn lắng nghe điều trẻ em muốn nói, không chỉ thể hiện tình yêu thương mà còn là cách chúng ta "gieo mầm" cho tương lai.
Là địa bàn vùng cao có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong những năm qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Y Tý đã nỗ lực triển khai nhiều hoạt động để từng bước xóa bỏ hủ tục, nỗ lực vì mục tiêu bình đẳng giới.
