Số liệu thống kê của cơ quan chức năng, trên thế giới, chỉ 40% trẻ em được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và 23 quốc gia có tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trên 60%. Mặc dù, sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ, nhưng ở Việt Nam chỉ có 24,3% bà mẹ cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ.
Để thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ, cán bộ y tế cần được trang bị đầy đủ kiến thức về dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời, trong đó, có nuôi con bằng sữa mẹ, ăn bổ sung hợp lý để tăng cường tư vấn cho bà mẹ.
Đối với tỉnh Yên Bái, trẻ mới sinh được bú sữa mẹ hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu chỉ chiếm tỷ lệ khá khiêm tốn, đây là một vấn đề đáng quan tâm đối với con người trong xã hội phát triển hiện nay, đặc biệt là sự thiếu hiểu biết của bà mẹ khi sinh.
Hơn thế, đa số các bà mẹ khi sinh nở cũng chưa hiểu biết nhiều về nguồn dinh dưỡng vô cùng quý đối với trẻ 6 tháng đầu, cũng như cho rằng hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại sữa hỗ trợ, nhưng trên thực tế thì các sản phẩm này được biết đến bởi mức độ quảng bá sản phẩm.
Đơn cử, người phụ nữ khi sinh chỉ có một chút ít sữa non, trong khi bên ngoài bày bán thì có rất nhiều sản phẩm sữa non nhưng lại được ưa chuộng.
Theo các chuyên gia y tế, một đứa trẻ mới sinh ra, dạ dày của chúng chỉ bằng hòn sỏi, hoặc ngón tay cái của người lớn, 3 ngày thì bằng quả bóng bàn và từ 1 tuần đến trên 10 ngày thì bằng quả trứng.
Như vậy, đứa trẻ mới sinh ra có thể nhịn được từ 2 - 3 ngày, gia đình sản phụ lại không hiểu thấy trẻ mới sinh khóc và luôn có biểu hiện há miệng đòi ăn do môi trường sống thay đổi. Trong khi mẹ lại chưa có sữa và họ dùng sữa ngoài để thay thế nên hầu hết các trẻ đều bị chớ hoặc bị đi ngoài.
Trước thực tế đó, với mục tiêu cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em, Yên Bái đã triển khai đồng loạt các giải pháp, trong đó, có can thiệp dinh dưỡng sớm trong 1.000 ngày đầu đời và đặc biệt là nuôi con bằng sữa mẹ là một trong những giải pháp quan trọng nhất và hiệu quả để cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi, tình trạng bệnh tật và tử vong ở trẻ em. Yên Bái có 90.000 trẻ em dưới 5 tuổi, trong đó, có trên 7.000 trẻ dưới 6 tháng tuổi cần được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ.
Để thực hiện tốt nuôi con bằng sữa mẹ, hoàn toàn trong 6 tháng đầu cần nâng cao kiến thức và thực hành của bà mẹ đang nuôi con dưới 2 tuổi, những thành viên gia đình về vai trò và tầm quan trọng của sữa mẹ.
Khi có kiến thức những thành viên gia đình sẽ động viên, khuyến khích, giúp đỡ và ủng hộ bà mẹ thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ, cũng như cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu góp phần giảm nhanh và bền vững tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em. Hiện nay, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi ở Yên Bái bị suy dinh dưỡng còn cao với thể nhẹ cân dưới 17,0% và thấp còi dưới 27%.
Việc nuôi con bằng sữa mẹ là rất quan trọng đối với trẻ, thế nhưng vì nhiều lý do: các bà mẹ do phải đi làm sớm nên đã cho trẻ ăn thêm bột, bà mẹ giữ dáng, ăn kiêng, do ít sữa… nên nhiều trẻ sơ sinh bị hệ lụy ít nhiều, như: Trẻ sơ sinh ăn bổ sung trước 6 tháng đầu sẽ không nhận được những chất kháng thể ban đầu có trong sữa mẹ, dẫn đến trẻ bị nhiễm nhiều loại bệnh hô hấp, tiêu chảy, dị ứng và có nguy cơ cao suy dinh dưỡng và tử vong. Trẻ không được sử dụng hoàn toàn bằng sữa mẹ trước 6 tháng tuổi khi lớn lên sẽ bị ảnh hưởng đến chiều cao, cân nặng và có thể dẫn đến một số bệnh mãn tính khác như: tim, mạch, tiểu đường, béo phì...
Việc nuôi con bằng sữa mẹ rất đơn giản, vì nó là truyền thống của người Việt Nam, nuôi con bằng sữa mẹ mang lại hiệu quả cao trong giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em. Nuôi con bằng sữa mẹ không đúng, ảnh hưởng đến suy dinh dưỡng trẻ em dẫn tới bệnh tật, trẻ bị bệnh tật thì dễ suy dinh dưỡng.
Vì vậy, cần đẩy mạnh công tác truyền thông về nuôi con bằng sữa mẹ cho người mẹ đang nuôi con bú, bà mẹ mang thai bằng nhiều hình thức từ thành phố tới huyện, thị, xã, phường đến xóm làng, thôn bản. Cùng với đó, ngành y tế Yên Bái đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực hưởng ứng với mục tiêu cải thiện các hoạt động nuôi con bằng sữa mẹ để tăng cường sức khỏe của bà mẹ và trẻ em, đồng thời mang lại nhiều lợi ích cho gia đình và xã hội.
Trần Minh
