Người bán kêu than trời
Ngay trước mùa cao điểm mua sắm cuối năm 2025, TikTok Shop thông báo áp dụng thêm loại phí mới: phí xử lý đơn hàng. Cụ thể, từ ngày 27/10/2025, TikTok Shop chính thức thu phí xử lý đơn hàng 3.000 đồng cho mỗi đơn giao thành công.
Theo thông báo, phí dùng để nâng cấp kho vận, phát triển tính năng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ người bán và cải thiện trải nghiệm người tiêu dùng. Ngay sau khi chính sách mới được công bố, làn sóng phản ứng mạnh mẽ đã lan rộng trong cộng đồng người bán, nhất là nhóm tiểu thương, hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
Đây là lần tăng phí thứ hai chỉ trong 3 tháng, sau khi TikTok Shop điều chỉnh chính sách trợ giá vận chuyển (SPF) hồi tháng 7/2025, khiến chi phí vận hành của người bán tăng đáng kể.
Trước đây, người bán chỉ chi 3 - 4% giá trị đơn hàng cho phí nền tảng, nhưng nay với các loại phí mới (gồm phí giao dịch 5%, phí xử lý đơn 3.000 đồng và chi phí vận chuyển, quảng cáo, khuyến mãi), tỷ lệ tổng chi phí hiện có thể chiếm tới 17% doanh thu mỗi đơn hàng.
“Kinh doanh trên sàn thương mại điện tử ngày càng khó khăn, lợi nhuận ngày càng giảm sâu” - chị Nguyễn Thị Nhung, một người bán hàng trên nền tảng tiktok shop chia sẻ.
Nhiều người bán hàng online cho rằng, việc tăng giá để bù phí gần như bất khả thi, vì sẽ mất khách hàng và bị giảm cơ hội tham gia các chương trình khuyến mãi trên sàn.
Không chỉ TikTok Shop, cả Shopee và Lazada cũng đã điều chỉnh tăng phí trong năm 2025. Shopee áp dụng phí hạ tầng 3.000 đồng/đơn từ tháng 7/2025, còn Lazada bổ sung phí dịch vụ và quảng bá ở một số danh mục hàng hóa.
Cuộc chơi ngày càng khắt khe
Theo Metric.vn, trong 3 quý đầu năm 2025, gần 3 triệu sản phẩm được bán ra trên 4 sàn thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam. Riêng quý III, doanh thu đạt 103,6 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 22% so với cùng kỳ 2024, thể hiện rõ đà phục hồi mạnh mẽ của thị trường mua sắm trực tuyến.
Song song với đó cũng có điểm đáng chú ý, số lượng cửa hàng rời sàn giảm mạnh, trong khi số lượng quay lại kinh doanh tăng. Trong quý III, 28.500 shop đã trở lại hoạt động, nâng tổng số lên 566.400 cửa hàng, tăng đáng kể so với 537.900 shop của cuối tháng 6. Trước đó, hồi tháng 6/2025, Metric.vn ghi nhận hơn 55.000 shop rời sàn so với đầu năm 2025.
Việc nhiều cửa hàng quay lại hoạt động cho thấy tín hiệu tích cực của thị trường khi niềm tin kinh doanh dần phục hồi.
Bên cạnh các ngành hàng chủ lực như thời trang, làm đẹp, hàng tiêu dùng nhanh... nhóm sản phẩm công nghệ là điểm sáng nổi bật trong quý III/2025.
Nhiều người bán hàng cũng như giới chuyên gia kỳ vọng, quý IV sẽ là mùa cao điểm với các chiến dịch siêu khuyến mãi (11/11, 12/12) và mùa lễ hội cuối năm, góp phần duy trì sức mua và tạo đà tăng trưởng cho toàn ngành. Vậy nhưng cú tăng phí của một số sàn có thể ảnh hưởng đến doanh số.
Tiến sĩ Khúc Đại Long (Khoa Marketing, Trường Đại học Thương mại) phân tích, tăng phí là điều khó tránh, nhưng các sàn cần minh bạch về lý do, cấu trúc phí và có cơ chế tham vấn cộng đồng người bán trước khi áp dụng. Điều này không chỉ giúp đảm bảo cân bằng lợi ích giữa sàn và người bán, mà còn tăng niềm tin của người tiêu dùng.
Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, việc các sàn thương mại điện tử thay đổi và thêm các loại phí là một động thái mang tính chọn lọc tự nhiên khi mà sân chơi thương mại điện tử hướng đến phát triển chất. Các loại phí dịch vụ tăng mạnh đặt ra thách thức và thời cơ cho doanh nghiệp, người bán trên sân chơi online. Mà ở đó, các biểu phí được ví như một bộ lọc tự nhiên. Những người bán hàng thiếu nền tảng, làm ăn chộp giật sẽ nhanh chóng bị đào thải. Gian hàng thiếu năng lực vận hành, không có chiến lược rõ ràng, thiếu cam kết lâu dài dần bị loại bỏ... Bên cạnh đó, là quá trình sàng lọc về sản phẩm. Hàng nhái, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc sẽ không còn đất sống...
Hiện tại cơ quan quản lý đang thể hiện quyết tâm hoàn thiện khung pháp lý, thúc đẩy phát triển và quản lý hiệu quả hoạt động thương mại điện tử trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện. Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thị trường thương mại điện tử không chỉ thu hút mạnh mẽ nhà đầu tư nước ngoài mà còn giúp doanh nghiệp Việt, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tận dụng các nền tảng số để mở rộng kênh phân phối, tiếp cận thị trường toàn cầu. Các nền tảng thương mại điện tử phải công khai minh bạch các thông tin như: Chủ sở hữu và người bán; hàng hóa, dịch vụ cung cấp; quyền, nghĩa vụ của các bên; chính sách giao hàng, thanh toán; cơ chế tiếp nhận và xử lý khiếu nại, phản ánh...
