Nhiều cách làm hay trong giữ gìn, bảo tồn trang phục, lễ hội tại Lào Cai

Với 25 nhóm, ngành dân tộc cùng 41 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và 2 di sản đại diện nhân loại, Lào Cai là một trong những địa phương có truyền thống văn hóa độc đáo, giàu bản sắc, cũng như sở hữu nhiều di sản văn hóa hàng đầu cả nước.

Công tác bảo tồn, gìn giữ văn hóa đang được địa phương đẩy mạnh, gắn với nhiều lĩnh vực, ở nhiều môi trường khác nhau. Những cách làm hay, sáng tạo trong việc giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số tại Lào Cai đã mang lại những kết quả tích cực.

Mục tiêu kép

Bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch đang được coi là hướng đi bền vững, giúp Lào Cai hiện thực hóa “ mục tiêu kép”, vừa gìn giữ nét đẹp truyền thống các dân tộc, vừa mang đến trải nghiệm mới lạ cho du khách, thúc đẩy du lịch phát triển, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo.

Học sinh trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Lào Cai hưởng ứng Tuần lễ trang phục truyền thống các dân tộc tỉnh Lào Cai.
Học sinh trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Lào Cai hưởng ứng Tuần lễ trang phục truyền thống các dân tộc tỉnh Lào Cai.

Tranh thủ những lúc nông nhàn, bà Giàng Thị Chỉnh, thôn Hòa Sử Pán 1, xã Mường Hoa, thị xã Sa Pa, cùng những người phụ nữ Mông ở trong thôn may, thêu trang phục truyền thống. Trang phục được làm hoàn toàn thủ công và qua nhiều công đoạn, từ trồng lanh, se sợi, dệt, tạo hoa văn, đến nhuộm màu và tạo hình bằng sáp ong. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ từ bàn tay của người phụ nữ. Bà Chỉnh cho biết, ở Mường Hoa, nghề may, thêu truyền thống được phụ nữ nâng niu và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Các trang phục truyền thống của người Mông ở Sa Pa đang được địa phương lựa chọn trở thành những sản phẩm đặc trưng của địa phương, góp phần phát triển du lịch.

Trong dịp lễ 30/4-1/5 vừa qua, chị Caryln, một du khách người Anh đặc biệt ấn tượng với bức tường thổ cẩm xuất hiện trong Lễ hội Ẩm thực Mường Hoa - một trong những hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội mùa Hè của Sa Pa năm 2024. "Họa tiết thực sự rất đẹp. Mọi người giới thiệu các hoa văn này đều được vẽ bằng sáp ong, tôi nhất định sẽ tìm hiểu cách người dân tạo ra các họa tiết đó", chị Caryln nói.

Ông Tần A Lềnh, Chủ tịch UBND xã Mường Hoa cho biết, địa phương coi việc giữ gìn bản sắc vắn hóa dân tộc vừa là trách nhiệm, vừa là một trong những giải pháp để thu hút khách du lịch đến với địa phương. Do đó, xã đã có những chính sách khuyến khích và tạo điệu kiện cho người dân mở các lớp thêu thổ cẩm để giữ gìn nghề may, thêu truyền thống.

Cùng với nghề thủ công truyền thống, thông qua các lễ hội, giá trị văn hóa của cộng đồng các dân tộc tại Lào Cai được phát huy, có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành biểu tượng của tinh thần đoàn kết các dân tộc.

Lễ hội đua ngựa huyện Bắc Hà được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2021, là một mảnh ghép quan trọng trong hoạt động văn hóa du lịch tại Lào Cai. Lễ hội diễn ra vào thời điểm giữa tháng 6 hằng năm, thu hút hàng vạn du khách thập phương đến tham quan, trải nghiệm. Những chú ngựa đến từ nhiều địa bàn vùng cao ở Lào Cai và Hà Giang gắn chặt với cuộc sống lao động, sản xuất, vận chuyển hàng hóa thường nhật của người vùng cao khi trở thành những chiến mã, đã mang đến cho du khách nhiều cung bậc cảm xúc.

Đại diện lãnh đạo UBND huyện Bắc Hà cho biết, địa phương đã xây dựng Đề án để bảo tồn và phát triển đàn ngựa, đồng thời duy trì giải đua ngựa truyền thống trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo với thương hiệu riêng có, nhằm thu hút du khách đến với Bắc Hà và nhớ về Bắc Hà nhiều hơn.

Nhiều cách làm hay

Trong xã hội hiện đại, nhiều nét đẹp văn hóa đặc trưng của đồng bào các dân tộc đang đứng trước nguy cơ bị mai một. Để hạn chế tình trạng này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Giàng Thị Dung cho biết, địa phương đã tích cực, chủ động bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc bằng nhiều giải pháp và bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt..

Điền hình, từ năm 2021 – 2023, tỉnh Lào Cai đã tổ chức hơn 30 lớp trao truyền kỹ năng, kỹ thuật cách thức tạo ra y phục, hoa văn truyền thống của các dân tộc trên địa bàn tỉnh bằng phương pháp trao truyền, bảo tồn sống trong cộng đồng, lấy nghệ nhân của cộng đồng truyền dạy lại cho người dân tại địa phương; xây dựng được 6 mô hình bảo tồn mẫu hoa văn, trang sức, trang phục dân tộc.

Đặc biệt, Lào Cai đang dành nhiều nguồn lực để phục dựng lại nhiều lễ hội, với sự cố vấn của nhiều nghệ nhân, những chuyên gia trong lĩnh vực nghệ thuật, đặc biệt là sự tham gia của đông đảo người dân thuộc các dân tộc của địa phương. Đến nay, tỉnh đã khôi phục được toàn bộ hệ thống lễ hội ở các dân tộc ít người với gần 50 nghi lễ, lễ hội; kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của tất cả nhóm, ngành dân tộc ở 500 làng, bản...

Từ đây, các lễ hội, vốn là biểu tượng văn hóa tâm linh gói gọn trong một tộc người hay một địa bàn, đã trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước như: Lễ hội Đền Thượng ở thành phố Lào Cai; Lễ hội đền Bảo Hà (huyện Bảo Yên); Lễ hội "Gầu tào" ở xã Pha Long (Mường Khương); Lễ hội "Roóng poọc" của người Giáy ở xã Tả Van (Sa Pa); Lễ hội Khu Già Già (Bát Xát)...

Bên cạnh đó, tại nhiều thôn bản vùng cao, các địa phương đã bố trí kinh phí hỗ trợ thành lập đội văn nghệ nhằm truyền bá các loại hình âm nhạc, diễn xướng, hòa tấu nhạc cụ dân gian. Các đội văn nghệ duy trì tập luyện thường xuyên và sinh hoạt lồng ghép các hoạt động một tháng/lần. Theo Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Bảo Thắng, thời gian qua, huyện đã lồng ghép các nguồn vốn trong các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ phục dựng các đội văn nghệ, động viên nhân dân góp sức bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa.

Việc bảo tồn giá trị văn hóa không chỉ dừng lại ở cơ sở, nhiều trường học ở Lào Cai đã khéo léo lồng ghép các nội dung này vào hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh thêm yêu và tự hào về văn hóa dân tộc mình.

Điển hình như Câu lạc bộ thêu tay của Trường Phổ thông dân tộc nội trú Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông huyện Bát Xát, được thành lập từ năm học 2017-2018. Trong gần 6 năm, Câu lạc bộ đã thực hiện nhiều sản phẩm, góp phần giữ gìn và tạo bản sắc riêng cho nhà trường như: biển lớp, các bộ thư pháp song ngữ, khẩu hiệu trong lớp học..., đều được thành viên Câu lạc bộ thêu tay hoàn toàn trên nền vải thổ cẩm.

Thầy Lê Huy Phú, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, Câu lạc bộ có một số sản phẩm đã đạt giải cao tại các cuộc thi sáng tạo trong ngành Giáo dục và Đào tạo; trở thành sân chơi bổ ích, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tạo nên bản sắc riêng của nhà trường. Đặc biệt, năm 2023, tấm tranh thêu thổ cẩm “Trường học vùng cao”, sản phẩm đặc biệt của Trường Phổ thông dân tộc nội trú Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao bằng Xác lập kỷ lục Việt Nam cho tấm tranh thêu thổ cẩm lớn nhất do các nữ sinh Trung học phổ thông thực hiện.

Mới đây nhất, vào trung tuần tháng 4/2024, Lào Cai lần đầu tiên phát động Tuần lễ trang phục truyền thống các dân tộc tỉnh Lào Cai, thể hiện quyết tâm khơi dậy niềm tự hào của nhân dân đối với trang phục truyền thống. Tuần lễ đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên và các tầng lớp nhân dân.

baotintuc.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Khai mạc Hội nghị tập huấn về nội dung, phương thức lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ qua 40 năm đổi mới

Khai mạc Hội nghị tập huấn về nội dung, phương thức lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ qua 40 năm đổi mới

Sáng 08/9,  tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (Hà Nội), Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức khai mạc Hội nghị tập huấn với chủ đề “Nội dung, phương thức lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ qua 40 năm đổi mới: Tình hình, bài học và định hướng phát triển”.

Doanh thu gần 552 tỷ đồng, "Mưa đỏ" chính thức trở thành phim ăn khách nhất mọi thời đại rạp chiếu Việt Nam

Doanh thu gần 552 tỷ đồng, "Mưa đỏ" chính thức trở thành phim ăn khách nhất mọi thời đại rạp chiếu Việt Nam

Chính thức ra mắt vào ngày 22-8-2025, ngay từ những suất chiếu đầu tiên, "Mưa đỏ" đã được dự báo sẽ lọt vào Top 5 phim ăn khách nhất mọi thời đại rạp chiếu Việt Nam. Tuy nhiên, sau 17 ngày công chiếu, tính đến 17h ngày 7-9, "Mưa đỏ" đã vươn lên vị trí số 1 với doanh thu gần 552 tỷ đồng.

Khám phá sách tương tác về 13 kỳ Đại hội Đảng: "Chạm" vào quá khứ để kết nối tương lai

Khám phá sách tương tác về 13 kỳ Đại hội Đảng: "Chạm" vào quá khứ để kết nối tương lai

Tại Triển lãm "95 năm Cờ Đảng soi đường", lần đầu tiên, biên niên sử về các kỳ Đại hội Đảng được trình bày dưới dạng sách tương tác. Qua những điểm chạm, hình ảnh sinh động trên sách, công chúng được đến gần hơn với lịch sử. Mỗi lần "chạm" vào quá khứ, hồi tưởng những chặng đường đã qua cũng là một lần kết nối với tương lai.

Về Thượng Bằng La xem múa Dậm Thuông

Về Thượng Bằng La xem múa Dậm Thuông

Ẩn mình giữa núi non trùng điệp, xã Thượng Bằng La đang lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc của người Tày. Trong di sản văn hóa phong phú ấy, điệu múa Dậm Thuông nổi bật như bản giao hưởng âm vang, thể hiện tâm hồn và bản sắc của cộng đồng.

Lễ hội Khao quân đền Trung Đô năm 2025

Lễ hội Khao quân đền Trung Đô năm 2025

Sáng 06/9, tại khu di tích đền Trung Đô, UBND xã Bảo Nhai, tỉnh Lào Cai đã tổ chức Lễ hội Khao quân – sự kiện văn hóa tâm linh đặc sắc nhằm tưởng nhớ công lao của các vị tướng trong công cuộc bảo vệ biên cương Tổ quốc.

INFORGAPHIC: Chuỗi sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch những tháng cuối năm 2025

INFORGAPHIC: Chuỗi sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch những tháng cuối năm 2025

UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, lễ hội gắn với du lịch và thể thao trong những tháng cuối năm 2025. Đây là chuỗi sự kiện quan trọng nhằm tạo không khí vui tươi, phấn khởi trong Nhân dân; đồng thời quảng bá hình ảnh Lào Cai là điểm đến an toàn, thân thiện và giàu bản sắc.

Rộn ràng không khí Lễ Vu lan

Rộn ràng không khí Lễ Vu lan

Trong không gian linh thiêng của mùa Vu lan, các ngôi chùa khắp cả nước rộn ràng tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, từ nghi lễ bông hồng cài áo, thả hoa đăng đến thuyết giảng Phật pháp. Không chỉ là dịp tri ân công ơn cha mẹ, Vu lan năm nay còn lan tỏa thông điệp từ bi, hiếu hạnh, góp phần làm đẹp thêm đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.

Thế hệ trẻ ngày càng quan tâm và muốn tìm về lịch sử

Thế hệ trẻ ngày càng quan tâm và muốn tìm về lịch sử

Nếu như trước đây, không ít bạn trẻ từng cho rằng lịch sử là khô khan và khó nhớ, thì hôm nay, Triển lãm "95 năm Cờ Đảng soi đường" đã biến lịch sử từ những trang sách tưởng chừng khô khan thành trải nghiệm đầy cảm xúc, khơi dậy trong giới trẻ niềm tự hào và trách nhiệm tiếp bước cha ông.

Triển lãm thành tựu đất nước: Cơ hội để các tỉnh, thành phố quảng bá hình ảnh, tiềm năng

Triển lãm thành tựu đất nước: Cơ hội để các tỉnh, thành phố quảng bá hình ảnh, tiềm năng

Triển lãm thành tựu đất nước với chủ đề "80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc", diễn ra từ ngày 28/8 tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), quy tụ 230 gian hàng, quy mô gần 260.000m2, trưng bày nhiều sản phẩm, hình ảnh, giới thiệu thành tựu của 34 tỉnh, thành phố, 28 bộ, ngành, các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu.

Tưng bừng Lễ hội đền Nghĩa Đô năm 2025

Tưng bừng Lễ hội đền Nghĩa Đô năm 2025

Ngày 05/9 (tức ngày 14/7 âm lịch), xã Nghĩa Đô tưng bừng tổ chức Lễ hội đền Nghĩa Đô năm 2025 và công bố danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; chứng nhận đăng ký nhãn hiệu "Làng du lịch cộng đồng Nghĩa Đô".

Tác phẩm sơn mài khổ lớn "Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập" xác lập kỷ lục Guinness thế giới

Tác phẩm sơn mài khổ lớn "Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập" xác lập kỷ lục Guinness thế giới

Ngày 4/9, Tổ chức Kỷ lục Guinness thế giới (Guinness World Records) đã chính thức ghi nhận tác phẩm sơn mài khổ lớn "Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập" của họa sĩ Chu Nhật Quang là bức tranh sơn mài liền khổ (không ghép) lớn nhất thế giới. Tác phẩm hiện trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội) tại Triển lãm "Mùa xuân độc lập".

Chạm vào di sản, kết nối tương lai

Chạm vào di sản, kết nối tương lai

Giữa nhịp sống hối hả, những làng nghề, nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh không chỉ là ký ức lưu giữ trong từng nếp nhà, mà đã vươn mình trở thành “di sản sống”, nơi du khách được chạm, ngắm, lắng nghe và sáng tạo cùng tinh hoa của vùng đất.

fb yt zl tw