Nhà máy gang thép Lào Cai đứng trước nguy cơ dừng sản xuất

LCĐT - Là niềm tự hào của ngành công nghiệp luyện kim, cũng là cơ sở sản xuất công nghiệp nặng lớn hàng đầu tỉnh Lào Cai, nhưng vừa qua, Công ty TNHH MTV Khoáng sản và Luyện kim Việt - Trung (VTM) đã có báo cáo khẩn cấp về nguy cơ dừng sản xuất Nhà máy gang thép Lào Cai gửi UBND tỉnh.

Trong “Báo cáo khẩn cấp” của VTM nêu rõ: Trong 6 tháng đầu năm 2021, VTM gặp nhiều khó khăn do thời hạn khai thác nguyên liệu tại mỏ quặng sắt Quý Xa (Văn Bàn) đã hết nhưng chưa được cấp lại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nguyên liệu chính dùng cho sản xuất. Hiện tại, nguyên liệu đầu vào cho Nhà máy gang thép Lào Cai chủ yếu là quặng tồn kho, vét bãi có phẩm cấp kém, khiến chi phí sản xuất tăng cao.

“Báo cáo khẩn” cũng đề cập tới khó khăn từ Thông báo số 19 ngày 25/3/2021 của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Chính phủ trong việc cấp phép tại mỏ Quý Xa, VTM phải đáp ứng 2 điều kiện là hoàn thiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước theo quy định của Luật Khoáng sản và Đề án tái cơ cấu VTM được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Dù không nhắc tới việc thực hiện nghĩa vụ tài chính nhưng VTM cũng nêu Đề án tái cơ cấu đơn vị đã được trình cấp có thẩm quyền xem xét với nội dung chính là tái cấu trúc, tổ chức lại sản xuất, kinh doanh. VTM đảm bảo sản xuất có lãi từ năm 2021 để đến hết năm 2025 xóa lỗ lũy kế (hiện lỗ lũy kế của đơn vị là 950 tỷ đồng) và xóa mất cân đối tài chính vào năm 2029 (hiện mức mất cân đối khoảng 2.600 tỷ đồng).

Khó khăn tiếp theo mà VTM gặp phải là thiếu nguồn quặng đầu vào cho dây chuyền sản xuất, trong khi có 4,9 triệu tấn quặng Deluvi đang tồn kho chưa được sơ tuyển và gần 300 nghìn tấn quặng trong số đó được cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Lào Cai yêu cầu giữ nguyên trạng là vật chứng cho một chuyên án đang điều tra. Cũng vì thiếu nguồn quặng nên Nhà máy gang thép Lào Cai phải hoạt động cầm chừng (trong tháng 7/2021, năng lực sản xuất chỉ đạt 50%). Điều đáng nói là lượng quặng tồn chỉ còn đủ sản xuất trong tháng 8/2021, nếu không được bổ sung nguyên liệu thì Nhà máy gang thép Lào Cai phải dừng sản xuất hoàn toàn.

Tại buổi làm việc với phóng viên, ông Ngô Sĩ Hiếu, Phó Tổng Giám đốc VTM cho biết: Trước những khó khăn trên, VTM buộc phải có “Báo cáo khẩn” gửi UBND tỉnh Lào Cai kèm theo đề nghị báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các ngành, cơ quan Trung ương xem xét cho VTM khai thác theo hình thức ứng trước khoảng 1 triệu tấn quặng tại mỏ Quý Xa (quặng Limonite) để duy trì hoạt động Nhà máy gang thép Lào Cai trong thời gian chờ cơ quan có thẩm quyền duyệt Đề án tái cơ cấu. VTM cũng đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Công an tỉnh sớm có xác nhận, bàn giao tang vật theo quyết định khởi tố vụ án của Văn phòng Cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an và cho phép VTM sử dụng nguồn quặng còn lại (ngoài số quặng là tang vật) để ổn định sản xuất. VTM cũng kiến nghị tỉnh Lào Cai cho phép giãn tiến độ nộp tiền phụ thu để đơn vị giải quyết những khó khăn trước mắt.

Được biết, từ đầu năm đến nay, vì thiếu nguồn quặng nên năng lực sản xuất của Nhà máy gang thép Lào Cai chỉ đạt khoảng 70 - 80% công suất, tuy nhiên hiệu quả kinh tế lại có nhiều khởi sắc. Sản lượng phôi thép đạt 214 nghìn tấn, sản phẩm làm ra đến đâu tiêu thụ hết tới đó. Hầu hết sản phẩm phôi thép của VTM được các khách hàng lớn như Nhà máy gang thép Thái Nguyên, các thương hiệu thép Việt Nhật, thép Việt Đức… mua làm nguyên liệu đầu vào.

Cùng với sự thuận lợi của thị trường thép và nỗ lực của cán bộ, công nhân viên công ty, nên mặc dù sản lượng chỉ cao hơn cùng kỳ năm trước 9% nhưng doanh thu đạt con số 2.932 tỷ đồng, cao hơn 60% cùng kỳ năm trước (1.831 tỷ đồng).

Nếu 6 tháng đầu năm 2020, VTM đã lỗ tới 348 tỷ đồng thì trong 6 tháng đầu năm 2021 lợi nhuận đã đạt 302 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước 175 tỷ đồng.

Những năm qua, tỉnh Lào Cai luôn có sự ưu tiên, tạo thuận lợi nhất để VTM phát triển sản xuất, qua đó thúc đẩy chuyển dịch, phát triển kinh tế, tạo việc làm cho hơn 1 nghìn lao động tại địa phương. Trong đó, tỉnh đã giảm mức phụ thu đóng góp từ khai thác khoáng sản để đầu tư hạ tầng giao thông, khắc phục môi trường và khoanh, giãn nợ khoản tiền này nhằm giảm áp lực cho doanh nghiệp. Những khó khăn, trở ngại mà VTM đang gặp phải liệu có được tháo gỡ để đơn vị này tiếp tục duy trì sản xuất sau khi đã sử dụng hết nguồn quặng tồn còn phụ thuộc vào quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan Trung ương.