Thực tế cho thấy, mùa đông năm nay, diễn biến của thời tiết ở Lào Cai rất dị thường. Do không khí lạnh ảnh hưởng ít, trời ấm áp nhiều khiến nền nhiệt độ luôn ở mức cao, trung bình ít khi xuống dưới 20 độ C. Dự báo từ tháng 12/2023 đến tháng 2/2024, trên phạm vi toàn tỉnh nhiệt độ trung bình vẫn phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ (cao hơn cùng kỳ nhiều năm khoảng 1,5 đến 2 độ C.
Thống kê của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ đầu tháng 10 đến nay, chỉ có đợt không khí lạnh tăng cường từ ngày 18/10 đến ngày 20/10 gây rét nhẹ tại Bắc bộ. Nhiệt độ thấp nhất phổ biến từ 14-17 độ C, vùng núi thấp hơn. Trong đó, tại vùng núi cao như Fansipan (Sa Pa), Y Tý (Bát Xát) nền nhiệt xuống thấp dưới 10 độ C đã xảy ra 4 lần có kèm theo sương muối và băng giá.
Theo các chuyên gia thời tiết, mùa đông năm nay có nhiều dị thường là do La Nina đang giai đoạn muộn, chuẩn bị chuyển sang pha trung tính mưa và lạnh giảm, chuyển sang giai đoạn ấm và khô.
Ông Lưu Minh Hải, nguyên Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn Lào Cai, nhận định: Dù trong mùa đông 2023, nền nhiệt trung bình cao, nhưng có thể sẽ xảy ra 3 đến 4 đợt rét đậm, trong đó có ngày rét hại với nhiệt độ thấp nhất vùng núi phía Bắc nền nhiệt dưới 10 độ, vùng núi cao dưới 3 độ. Đợt rét đậm đầu tiên khả năng xảy ra vào trung tuần tháng 12/2023, khu vực vùng cao và núi cao Lào Cai khả năng xuất hiện băng giá, sương muối với cường độ từ nhẹ đến nặng, nhất là ở vùng núi cao từ 1.500 - 2.000m trở lên.
“Dự báo ngay sau đợt không khí lạnh này, khoảng 18-19/12, thêm một đợt không khí lạnh tăng cường mạnh tràn xuống nước ta, trời tiếp tục rét đậm, rét hại kéo dài, riêng vùng núi cao ở Lào Cai có khả năng xảy ra sương muối và băng giá. Nhiệt độ có thể xuống thấp nhất mùa đông năm nay ở vùng thấp giảm xuống còn 7 - 9 độ C, vùng cao trong khoảng 0 - 2 độ C, thị xã Sa Pa từ âm 1-1 độ C. Đỉnh Fansipan có thể xuất hiện mưa tuyết nhẹ, thời gian tuyết rơi không kéo dài, sau đó nhiệt độ lại tăng cao, biến động về nhiệt mạnh, một biểu hiện của sự bất thường của thời tiết trong mùa đông này. Kiểu thời tiết này dễ gây hiện tượng ”sốc nhiệt”, sẽ tác động mạnh tới cây trồng, vật nuôi các loại, sức khỏe của con người. Ông Lưu Minh Hải cho biết thêm.
Theo số liệu đo đạc của Trung tâm Khí tượng thủy văn Lào Cai, tổng lượng mưa trên địa bàn tỉnh toàn mùa thu được khả năng trội hơn so với giá trị nhiều mùa đông xuân trước. Cụ thể, tháng 11 và nửa đầu tháng 12/2023, mưa ở các khu vực phổ biến nhiều hơn trung bình nhiều năm từ 10 - 20%. Dự kiến tháng 1 và 2/2024, mưa vẫn tăng so với trung bình nhiều năm từ 20 - 30%. Từ nửa cuối tháng 2/20224 trở đi xuất hiện mưa rào và dông trên diện rộng, người dân toàn tỉnh, nhất là khu vực vùng núi cần đề phòng mưa đá, gió giật mạnh xảy ra gây thiệt hại.
Trước tình hình thời tiết mùa đông năm 2023 và mùa xuân 2024 dự báo sẽ có rất nhiều dị thường, người dân cần đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh nền nhiệt giảm sốc, chênh lệch ngày đêm lớn có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe nếu không chủ động giữ ấm và phòng, chống rét, nhất là người già và trẻ nhỏ.
Cùng với đó, do có một số đợt không khí lạnh mạnh tăng cường sẽ gây rét hại, thậm chí xuất hiện băng giá làm chết thảm thực bì, cây trồng và vật nuôi… nên cơ quan chức năng và chính quyền các địa phương cần tuyên truyền, hướng dẫn người dân tăng cường phòng cháy, chữa cháy rừng vào những ngày hanh khô.
Đặc biệt, cần chuẩn bị tốt vật tư, phân bón, giống vốn dự phòng cho cả mùa, có thể chuyển đổi giống cây trồng khi thời tiết bất lợi xảy ra để tránh bị mất vụ. Không gieo hạt giống các loại khi rét đậm, rét hại xảy ra; chú trọng phòng chống rét cho cây non và vật nuôi. Ngành thú y cần tiêm phòng đầy đủ dịch bệnh mùa đông cho đàn gia súc và gia cầm.