Tình trạng mua bán người qua biên giới thời gian qua ở Tây Nguyên diễn biến phức tạp. Nhiều nạn nhân bị bán sang nước ngoài để phục vụ tình dục, hoạt động phi pháp, bị bóc lột sức lao động, đánh đập.
Bị lừa bán làm vợ 5 người
Trong các cuộc giải cứu nạn nhân mua bán người mà thiếu tá Vũ Tiến Dũng (Phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Đắk Lắk) tham gia, vụ giải cứu 2 mẹ con bị bán sang Trung Quốc để lại những ký ức buồn đối với điều tra viên này.
Sau hơn 5 năm chị gái và cháu mất tích, chị N.T.P. (ngụ tỉnh Đắk Nông) bất ngờ kết nối được với chị N.T.S. (ngụ tỉnh Đắk Lắk) qua mạng xã hội. Qua trò chuyện chớp nhoáng, chị P. biết chị gái đã bị bán sang Trung Quốc làm vợ nhiều người. Ngay lập tức, chị P. lên Công an tỉnh Đắk Lắk cầu cứu.
Thiếu tá Vũ Tiến Dũng nhớ lại lúc đó, chị S. đã bị bán sang Trung Quốc nhiều năm, thông tin rất mờ mịt, việc kết nối qua mạng xã hội thường xuyên gián đoạn. Tuy nhiên, với quyết tâm cao, lực lượng công an đã từng bước kết nối, xác định được khu vực chị S. đang ở.
Lúc này, một mặt đơn vị báo cáo Cục Cảnh sát Hình sự - Bộ Công an, một mặt liên hệ với Tổ chức trẻ em Rồng Xanh (một tổ chức phi chính phủ, trụ sở tại Hà Nội) phối hợp giải cứu nạn nhân.
Thiếu tá Dũng đã liên lạc với anh Tạ Ngọc Vân (nhân viên Tổ chức trẻ em Rồng Xanh) để bàn bạc giải cứu. Khi kết nối thành công, chị S. gửi vị trí cho anh Vân để cùng trao đổi. Sau khi thống nhất được thời gian, địa điểm đón, chị S. cùng con gái đến vị trí như đã hẹn và được đón về Việt Nam bằng đường mòn. Tại biên giới, mẹ con chị S. được Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai đón về chăm sóc sức khỏe, nghỉ ngơi.
Sau đó, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai cử cán bộ đưa mẹ con chị S. xuống TP Hà Nội đón xe khách đưa về Đắk Lắk, đoàn tụ với gia đình sau hơn 5 năm lưu lạc nơi xứ người.
"Khi mẹ con chị S. về cơ quan công an làm việc, nghe chị kể về những tháng ngày tủi nhục nơi đất khách, chúng tôi rất xót xa. 5 năm ở Trung Quốc, chị đã bị mua đi bán lại làm chồng 5 người đàn ông. Họ đối xử với người phụ nữ này như những món hàng, phục vụ mục đích tình dục và sinh con" - thiếu tá Dũng xót xa.
Trao đổi với chúng tôi, chị S. tâm sự năm 2018, trong khi đang chán nản vì cuộc sống vợ chồng không hạnh phúc, chị được Hoàng Thị Lên (sống cùng xã) rủ về quê chơi. Chị S. cùng con gái mới 1 tuổi theo Lên đón xe đi tỉnh Cao Bằng. Từ đây, chị bị đưa qua Trung Quốc bằng đường mòn rồi bị bán làm vợ 1 người đàn ông xa lạ.
Thời gian đầu, chị S. không bị đánh đập. Nhưng sau khi sinh liên tiếp 2 người con, ban ngày chị phải đi làm nông vất vả, đêm về bị đánh đập, hành hạ.
"Sau khi tôi sinh đứa thứ 2 được ít tháng, họ đã bán tôi cho 1 người khác làm vợ. Cứ thế, người này bán cho người kia. Hơn 5 năm ở Trung Quốc, tôi phải làm vợ 5 người. Rút kinh nghiệm, với những người đàn ông sau, tôi đã lén uống thuốc tránh thai để không phải sinh con cho họ" - chị S. chua xót.
Thót tim giải cứu thanh niên bị lừa bán thận
Nợ nần, buồn chán nên anh T.Đ.Đ. (ở xã Ea Bung, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk) lên mạng xã hội tìm hiểu việc bán thận "không pháp lý". Qua mạng xã hội, anh Đ. được đối tượng ra giá 1 quả thận 750 triệu đồng, nếu nhóm máu O thì thêm 50 triệu đồng.
Tin lời, anh Đ. vượt biên qua Campuchia theo hướng dẫn. Tuy nhiên, khi Đ. qua đến Campuchia, các đối tượng không cho ứng tiền như hứa hẹn, mà đưa đi lòng vòng nên anh mới biết mình bị lừa.
![2 người mẹ "kêu cứu" với phóng viên khi 2 con trai bị lừa bán sang Campuchia.](https://cdn.baolaocai.vn/images/2cedbd7a3cddb79b1c91c92a0c31d39188d1203974edc67570eda5d269c91ea3cdb525668719317b38defc7949e297a6ea27238424ee99c2e2d632f944103cfcc73e6aef23ec6fdfa0493d58eb0c0faa6654162ef307396549fd524734e2f4f8/20220915172053-1663633122901287823160-1737772435349274540223.jpg "2 người mẹ "kêu cứu" với phóng viên khi 2 con trai bị lừa bán sang Campuchia.")
Sau khi anh Đ. rời nhà, nghi ngờ con trai bị lừa bán, bà Đ.T.T. đã lên Công an xã Ea Bung trình báo, nhờ hỗ trợ.
Thiếu tá Bùi Minh Bền (Phòng Tham mưu Công an tỉnh Đắk Lắk - lúc đó là Trưởng Công an xã Ea Bung) kể nhận thấy đây là vụ việc phức tạp, liên quan đến yếu tố nước ngoài nên anh đã báo cáo cấp trên và đề xuất phương án giải cứu. Được sự đồng ý của lãnh đạo, do có thời gian học tập ở Campuchia, thiếu tá Bền bắt đầu sử dụng mối quan hệ để giải cứu nạn nhân.
"Anh Đ. bị lừa qua tới tỉnh Preah Vihear, giáp biên giới Thái Lan. Đây là địa bàn phức tạp về ma túy, buôn bán người. Lúc đầu, anh Đ. tự nguyện qua nên có thể các đối tượng lơ là cảnh giác, vẫn chưa thu điện thoại nên có cơ hội giải cứu" - thiếu tá Bền kể.
Thiếu tá Bền đã liên lạc với một người bạn tên T. tại Campuchia nhờ hỗ trợ. Sau đó, anh Bền và anh T. đã liên lạc, hướng dẫn chi tiết cho anh Đ. về cách thức trốn khỏi nhà nghỉ.
Để giúp anh Đ. có thể giao tiếp, tìm xe ôm sau khi trốn được ra bên ngoài, anh Bền và T. đã nhắn các mẫu câu bằng tiếng bản địa như: "Nhờ chở đến bến xe", "mua vé xe để lên TP Phnôm Pênh", "mua sim điện thoại Campuchia"…
Sau khi anh Đ. trốn được ra ngoài và mua được vé thì thiếu tá Bền nhờ anh T. liên hệ người quen ở tỉnh Preah Vihear thuê xe, đưa lên TP Phnôm Pênh. Khi tới Phnôm Pênh, anh Đ. được anh T. đón rồi bắt xe khách về Việt Nam qua Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh.
"Lúc đó, tôi nghĩ con sẽ chết rồi chứ không về được nữa. Thậm chí, tôi còn nghĩ đến việc lấy ngày gia đình mất liên lạc là ngày giỗ để thờ cúng. May mắn là lực lượng Công an xã Ea Bung và anh Bền đã kịp thời "sinh ra" cháu lần thứ 2" – bà Đ.T.T. chia sẻ.
Hoạt động mua bán người diễn biến phức tạp
Một lãnh đạo Phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết tội phạm mua bán người diễn biến phức tạp, với tính chất, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, vô nhân đạo. Nạn nhân không chỉ là phụ nữ, trẻ em mà có cả nam giới. Chúng lợi dụng đặc điểm khó khăn kinh tế, thiếu việc làm, sự nhẹ dạ cả tin, hình thành các đường dây đưa người ra nước ngoài bán vào các động mại dâm, cưỡng ép kết hôn hoặc cưỡng bức lao động…
Đáng chú ý, thời gian gần đây, tình trạng mua bán người sang Campuchia lao động trái phép, dùng nhục hình cưỡng bức lao động, bóc lột tình dục khiến dư luận bức xúc.
Từ đầu năm 2021 đến nay, chỉ tính riêng Phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Đắk Lắk đã tham mưu xác lập nhiều chuyên án để đấu tranh với các đối tượng mua bán người; làm rõ, khởi tố 12 vụ, khởi tố 38 bị can với 39 nạn nhân.
