Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Bắc Kinh khi đánh giá về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc, Giáo sư, Tiến sĩ Phan Kim Nga (Pan Jin’e) - thành viên Viện nghiên cứu Chủ nghĩa Marx thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, chuyên gia về các vấn đề Việt Nam - đã dẫn lại lời của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng nói rằng mối quan hệ giữa hai nước đã vượt ra ngoài quan hệ song phương theo nghĩa chung và tạo thành cộng đồng chia sẻ tương lai có ý nghĩa chiến lược.
Theo nữ học giả Trung Quốc, đây là những câu từ tóm tắt chính xác nhất về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc và có ý nghĩa rất sâu sắc. Đặc thù này tập trung ở 4 khía cạnh, cụ thể là 4 tương quan trong quan hệ giữa hai nước: núi liền núi - sông liền sông, văn hóa tương thông, lý tưởng tương đồng và vận mệnh tương quan".
Nhìn lại lịch sử quan hệ song phương của Việt Nam và Trung Quốc, bà Phan Kim Nga cho rằng việc hai bên có chung “gen đỏ” đã trở thành nét đặc trưng nhất và là đặc trưng cốt lõi của mối quan hệ song phương. Cùng với 4 tương quan nêu trên đã tạo thành một mối quan hệ đặc biệt, độc nhất vô nhị trên thế giới. Hiểu sâu sắc về đặc thù của mối quan hệ này và nắm bắt được những đặc điểm cốt lõi cũng như quy luật vận hành của mối quan hệ chắc chắn sẽ có ý nghĩa chiến lược to lớn để thúc đẩy và duy trì sự phát triển đúng hướng của mối quan hệ Việt - Trung.
Cũng theo Giáo sư, Tiến sĩ Phan Kim Nga, trong thời gian qua, lãnh đạo của hai Đảng, hai Nhà nước đã nhận thức sâu sắc về bản chất đặc biệt của mối quan hệ song phương; ghi nhớ và kế thừa tình hữu nghị cách mạng do Chủ tịch Mao Trạch Đông và Chủ tịch Hồ Chí Minh dày công xây dựng và vun đắp trong thời kỳ những năm 1920. Hai Chủ tịch đã đề ra những định hướng đúng đắn cho sự phát triển quan hệ song phương trong các giai đoạn cách mạng và xây dựng xã hội chủ nghĩa tại mỗi nước, qua đó đóng góp quan trọng vào an ninh chính trị, phát triển kinh tế và phúc lợi của nhân dân hai nước.
Trong những năm gần đây, lãnh đạo cấp cao của hai bên thường xuyên thăm viếng lẫn nhau. Tháng 8/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chọn Trung Quốc là nước đầu tiên đi thăm ngay sau khi trở thành người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam, cho thấy Việt Nam rất coi trọng quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước. Trong chuyến thăm, hai nước đã ra “Tuyên bố chung về việc tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện và thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung Quốc và Việt Nam”. Tháng 4/2025, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Trung Quốc - Việt Nam không ngừng đi vào chiều sâu. Hai nước đã ra “Tuyên bố chung về việc tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện và đẩy nhanh xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung Quốc - Việt Nam có ý nghĩa chiến lược”. Hai bên tiếp tục khẳng định Trung Quốc và Việt Nam tiếp giáp về địa lý, gần gũi về văn hóa, tình cảm nhân dân gắn bó, chế độ tương đồng, vận mệnh tương quan, là láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt, đều là nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, đều nỗ lực vì nhân dân hạnh phúc và đất nước giàu mạnh, nỗ lực vì sự nghiệp cao cả cho hòa bình và tiến bộ của nhân loại. Lãnh đạo hai nước cũng nhất trí cho rằng, tình hữu nghị truyền thống “Mối tình thắm thiết Việt-Hoa, vừa là đồng chí, vừa là anh em” do Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Mao Trạch Đông cùng các nhà lãnh đạo đi trước đích thân gây dựng và dày công vun đắp đang ngày càng bền chặt, là tài sản quý báu của nhân dân hai nước, cần được kế thừa tốt, bảo vệ tốt và phát huy tốt.
Nhìn lại 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, cho dù tình hình thế giới biến động không ngừng, hai Đảng và hai nước luôn ủng hộ lẫn nhau, cùng nhau bảo vệ an ninh của chế độ xã hội chủ nghĩa, kiên trì cải cách và đổi mới xã hội chủ nghĩa, thực hiện thành công chuyển đổi mô hình phát triển xã hội chủ nghĩa ở hai bên Điều này không chỉ phù hợp với lợi ích căn bản của hai Đảng và nhân dân hai nước, mà còn có lợi cho hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và thế giới, đóng góp tích cực vào việc khôi phục chủ nghĩa xã hội thế giới.
Về triển vọng quan hệ hợp tác song phương, học giả Phan Kim Nga cho rằng lãnh đạo hai Đảng và hai nước sẽ tiếp tục nắm bắt những đặc điểm cốt lõi và quy luật phát triển của quan hệ song phương, thực hiện nguyên tắc chỉ đạo “6 hơn” được nêu trong Tuyên bố chung, bao gồm: Tin cậy chính trị cao hơn, hợp tác quốc phòng-an ninh thực chất hơn, hợp tác thực chất sâu sắc hơn, nền tảng xã hội vững chắc hơn, phối hợp đa phương chặt chẽ hơn, bất đồng được kiểm soát và giải quyết tốt hơn; đồng thời tiếp tục làm sâu sắc hơn việc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung Quốc-Việt Nam có ý nghĩa chiến lược, đóng góp trí tuệ và sức mạnh vào công cuộc phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa giữa thế kỷ này và kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
