“Hạn cuối” cho công trình điểm sắp xếp dân cư biên giới thôn Ngám Xá

Công trình thuộc Dự án sắp xếp dân cư từ vùng lõi Vườn Quốc gia Hoàng Liên, được phê duyệt lần đầu tại Quyết định 3067 ngày 14/9/2015 của UBND tỉnh với tổng kinh phí đầu tư hơn 76 tỷ đồng, do Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh làm chủ đầu tư. Sau đó, dự án được điều chỉnh tại Quyết định 5281 của UBND tỉnh, tổng kinh phí đầu tư sau khi điều chỉnh là hơn 74 tỷ đồng. Giai đoạn 1 của dự án có thời gian thực hiện từ năm 2014 đến năm 2020, sử dụng nguồn vốn ngân sách trung ương (49,5 tỷ đồng) và vốn sự nghiệp kinh tế (hơn 25 tỷ đồng).

Công trình được phê duyệt xây dựng để di chuyển, sắp xếp 54 hộ thuộc vùng lõi của Vườn Quốc gia Hoàng Liên ở Sa Pa đến tái định cư tại đây. Tuy nhiên, khi hoàn thành cơ bản các hạng mục, chủ đầu tư đã mời các hộ tới tham quan khu tái định cư mới nhưng đa số không đồng ý chuyển về. Nguyên nhân ban đầu được xác định là nơi ở mới xét về mọi mặt không bằng nơi ở cũ, đặc biệt là điều kiện để lao động, sản xuất, ổn định cuộc sống chưa đạt yêu cầu.

Sau đó, chủ đầu tư đã đề xuất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với UBND huyện Bát Xát lên phương án rà soát, sắp xếp các hộ khu vực biên giới, các hộ nằm trong vùng thiên tai nguy hiểm thuộc xã Nậm Chạc và các xã khác trong huyện để bố trí vào điểm dân cư này. Các xã cũng đã rà soát, lập danh sách các hộ có nhu cầu, thuộc diện có thể di chuyển tới điểm sắp xếp dân cư biên giới tập trung thôn Ngám Xá, nhưng đến nay công trình vẫn chưa được bàn giao và đưa vào sử dụng trước sự mong ngóng của các hộ.

Có mặt tại công trình điểm sắp xếp dân cư biên giới tập trung thôn Ngám Xá thời điểm này, phóng viên dễ dàng quan sát thấy nhiều hạng mục (đường nội bộ, rãnh thoát nước, sân điểm trường, nhà văn hóa, đường dây điện, thiết bị vệ sinh…) bị xuống cấp do thiên tai và thời gian dài không có người sử dụng. Tại các mặt bằng sắp xếp dân cư, cỏ lau mọc um tùm, cao quá đầu người. Mặt bằng ruộng bậc thang cơ bản đã hoàn thiện nhưng đang được một số hộ quanh đó sử dụng để trồng sắn…

Theo đại diện chủ đầu tư, công trình chậm tiến độ so với dự kiến do nhiều nguyên nhân khách quan, đến đầu năm 2021, các hạng mục cơ bản đã hoàn thành nhưng không thể bàn giao và đưa vào sử dụng. Đến nay, nhiều hạng mục đã xuống cấp, chủ đầu tư và đơn vị thi công cũng đã sửa chữa nhiều lần nhưng không tránh khỏi hiện tượng hư hỏng. Đặc biệt, hạng mục nhà văn hóa và điểm trường Ngám Xá hoàn thành từ năm 2017, đến nay có nhiều hạng mục hư hỏng, xuống cấp do không có người sử dụng, bảo vệ.

Do vậy, chủ đầu tư và UBND xã phải vận động ông Tẩn Văn Ỏn (thôn Biên Hòa) đến trông coi, bảo vệ điểm trường và nhà văn hóa Ngám Xá trong thời gian chờ bàn giao công trình. Gia đình ông Ỏn cũng là hộ được sắp xếp chuyển về ở điểm sắp xếp dân cư biên giới tập trung thôn Ngám Xá sau khi công trình được đưa vào sử dụng.

Nếu không có người trông coi, bảo vệ thì các đối tượng nghiện ma túy sẽ rình rập phá hỏng các hạng mục để lấy sắt, thiết bị của nhà văn hóa và điểm trường. Mới đây, một số đối tượng đã lợi dụng đêm tối, cắt dây điện đấu nối công tơ tại 5 vị trí cột điện thuộc công trình. Chúng tôi nhiều lần kiến nghị lên các cấp, các ngành sớm hoàn thành công trình để đưa vào sử dụng. Nhìn công trình bỏ không đã lâu, nhiều hạng mục xuống cấp, hư hỏng theo thời gian trong khi nhiều hộ thiếu đất ở, tôi thấy rất xót xa. Chỉ cần được phê duyệt là chúng tôi chuyển đến nơi ở mới.

Ông Tẩn Văn Ỏn, thôn Biên Hòa, xã Nậm Chạc.

Nói về công trình điểm sắp xếp dân cư biên giới tập trung thôn Ngám Xá, ông Chảo Duần Hin, Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Chạc cho biết: Sau khi rà soát, xã Nậm Chạc có 41 hộ (thuộc khu vực biên giới có đông nhân khẩu, hộ mới phát sinh chưa có đất ở, hộ trong vùng thiên tai nguy hiểm…) có nhu cầu chuyển đến điểm dân cư Ngám Xá. Danh sách đã được lập và đề xuất 2 lần nhưng vẫn chưa sắp xếp được chỗ ở cho các hộ. Chúng tôi cũng nhiều lần tiếp nhận ý kiến của người dân mong công trình sớm được bàn giao, để người dân có thể chuyển đến định cư. Chính quyền xã rất sốt ruột khi nhìn một số hạng mục của công trình xuống cấp. Xã rất mong công trình sớm được đưa vào sử dụng để người dân ổn định cuộc sống.

Còn ông Chu Hoàng Nguyện, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh thì thông tin: Sau khi hoàn thành cơ bản các hạng mục, chúng tôi đã có ít nhất 3 lần đề xuất bàn giao công trình cho UBND huyện Bát Xát quản lý, nhưng do hạng mục cấp điện chưa hoàn thành nên huyện không nhận bàn giao, dẫn đến công trình không được sắp xếp dân cư.

Mới đây, tại Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tổng kết Quỹ phòng, chống thiên tai năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023, sau khi nghe đại diện chủ đầu tư và huyện Bát Xát báo cáo tiến độ triển khai công trình này, đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã yêu cầu các cơ quan, địa phương liên quan phối hợp, rà soát để sửa chữa, hoàn thành các hạng mục công trình, bố trí sắp xếp dân cư về ở trong quý II/2023. “Hạn cuối” cho các đơn vị thực hiện là ngày 30/6/2023.

Chúng tôi đang rà soát để sửa chữa các hạng mục hư hỏng, xuống cấp, phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan đóng điện cho công trình trước ngày 30/6/2023. Tuy nhiên, công trình có thể được bàn giao và đưa vào sử dụng hiệu quả hay không, cần sự phối hợp của một số cơ quan liên quan và chính quyền địa phương.

Ông Chu Hoàng Nguyện, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh.

Công trình điểm sắp xếp dân cư biên giới tập trung thôn Ngám Xá là công trình lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với việc phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới. Vì vậy, các cấp, các ngành, cơ quan liên quan cần quyết liệt vào cuộc, sớm bàn giao và đưa công trình vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu về chỗ ở ổn định cho các hộ, tránh tình trạng để công trình tiếp tục phơi nắng, phơi mưa, gây lãng phí ngân sách nhà nước.