![]() |
![]() |
Có dịp về thôn Ky Công Hồ, xã Tòng Sành, huyện Bát Xát những ngày đầu Xuân, chúng tôi đã tìm đến nhà ông Cháo Láo Chiếu, một trong số ít người đang theo đuổi nghề vẽ tranh thờ của dân tộc Dao đỏ ở Lào Cai. Ông Chiếu bảo, để vẽ một bức tranh thờ đẹp, có hồn, người vẽ phải lột tả được cái “thần” của nhân vật. Việc vẽ tranh thờ đòi hỏi người vẽ phải rất tỉ mỉ trong từng khâu, như chọn màu, pha màu, phối hợp màu sắc cho cân xứng, hài hòa, đòi hỏi sự khéo léo, kiên trì nên không phải ai cũng có thể làm được. |
![]() |
Bộ công cụ vẽ gồm bút lông, giấy bản, mực và dụng cụ bồi (dao, bột sắn hoặc bột gạo, giấy đã vẽ bản mẫu…). Màu sắc trong tranh thờ thường là màu nước, trong đó các gam màu chủ đạo là vàng, xanh, đỏ, trắng, đen. Tranh thờ của người Dao được lưu giữ qua nhiều đời, nên người Dao thường sử dụng giấy dó để vẽ, vì loại giấy này có độ dai bền, tuổi thọ cao. |
![]() |
Người Dao thường thờ các bộ tranh như Sò phảng, Hành sư, Tam Thanh đại đường... Mỗi bộ tranh mang những ý nghĩa, sắc thái khác nhau, trong đó nổi bật và phổ biến nhất chính là bộ Tam Thanh đại đường gồm 12 bức tranh to vẽ đủ 120 binh lính và 4 bức tranh nhỏ vẽ Tứ phủ công tào. |
![]() |
Người nắm giữ kỹ thuật vẽ tranh thờ trong cộng đồng người Dao là những thầy Tào, thầy cúng chứ không phải ai cũng vẽ được. Khi vẽ, họ thường chọn ngày tốt để khai bút, một bộ tranh thờ được vẽ rất kỳ công nên việc hoàn thành một bộ tranh thường mất khoảng vài tháng đến 1 năm. Khi bức tranh hoàn thành sẽ làm lễ khai quang (điểm nhãn) cho bộ tranh rồi mới được treo. |
![]() |
Ngoài tranh thờ, người Dao còn vẽ mặt nạ giấy trong giấy dó khổ nhỏ. Mặt trước là hình quan văn, mặt sau là quan võ hoặc có thể là hình Tam Thanh ở mặt trước, mặt sau là hình quỷ để ngăn tà ma. |
![]() |
Là người tâm huyết với việc lưu giữ, bảo tồn và duy trì những tư liệu, văn hóa tín ngưỡng của người Dao, ông Chiếu vẫn luôn mong muốn truyền đạt lại kiến thức, kinh nghiệm của mình cho thế hệ sau. |
![]() |
Thời gian qua, chính quyền địa phương cùng cơ quan chức năng luôn dành sự quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất để có thể hỗ trợ nghệ nhân mở lớp truyền dạy kỹ năng vẽ tranh thờ nhằm tìm người kế cận, lưu giữ nghề truyền thống của dân tộc mình. Tin tưởng rằng, với sự nỗ lực không mệt mỏi của những người như ông Chảo Láo Chiếu và sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, nét đẹp văn hóa độc đáo của tục vẽ tranh thờ của người Dao đỏ sẽ được gìn giữ và phát triển đến muôn đời sau. |