Giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không thông qua đấu thầu

Đây là một trong những điểm mới nổi bật được Bộ Xây dựng đưa vào khi xây dựng Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội nhằm thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội trên phạm vi toàn quốc.

Theo đó, Dự thảo này đề xuất một loạt chính sách quan trọng nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho lĩnh vực này. Mới đây, tại Hội nghị toàn quốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn trên cả nước cũng đã đề xuất nội dung này.

Tổng giám đốc Viglacera Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ, doanh nghiệp sẵn sàng phối hợp với các tổ chức triển khai biện pháp khoa học công nghệ để sản xuất ra những bộ sản phẩm sẵn chỉ việc đưa vào lắp. Như vậy, sẽ giảm được thời gian hỏng hóc trong quá trình thi công và chất lượng được đảm bảo. Nhờ đó, đẩy nhanh tốc độ đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu thị trường.

“Nên giao thẳng các dự án nhà ở xã hội cho đơn vị đủ năng lực để làm cho nhanh vì thủ tục này tốn rất nhiều thời gian. Bởi khi làm theo thiết kế, giá đã được phê duyệt, khách hàng cũng được phê duyệt rồi thì không cần đấu thầu nữa”, ông Tuấn đề xuất.

Tại Dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất, UBND cấp tỉnh sẽ trực tiếp giao chủ đầu tư đối với các dự án không thuộc diện do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an hoặc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam quản lý. Riêng đối với các dự án phục vụ lực lượng vũ trang nhân dân, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an sẽ là cơ quan chịu trách nhiệm giao chủ đầu tư, trong khi Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ giao chủ đầu tư đối với các dự án xây dựng nhà ở xã hội bằng nguồn tài chính công đoàn, nhằm phục vụ nhu cầu thuê nhà của công nhân và người lao động thuộc diện chính sách.

Bên cạnh đó, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp cần có cơ chế ưu đãi. Cụ thể như: cho phép họ được thuê nhà ở xã hội từ các chủ đầu tư để cung cấp chỗ ở cho người lao động.

Đồng thời, nhằm đảm bảo tính bền vững và hấp dẫn của mô hình phát triển này, dự thảo quy định mức lợi nhuận tối đa mà chủ đầu tư có thể hưởng từ phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội, đồng thời thiết lập các cơ chế sử dụng ngân sách nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác để hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội, qua đó thúc đẩy quá trình phát triển nhà ở xã hội một cách đồng bộ và hiệu quả.

Với Dự thảo lần này, Bộ Xây dựng đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong việc công bố công khai danh mục dự án trên các cổng thông tin điện tử, bao gồm cả các dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa lựa chọn chủ đầu tư, cũng như các dự án có trong chương trình phát triển nhà ở của địa phương.

Khi đó, nhà đầu tư quan tâm sẽ đăng ký tham gia bằng cách nộp hồ sơ chứng minh năng lực tài chính, kinh nghiệm thực hiện dự án, cùng với các cam kết về tiến độ triển khai và đề xuất liên quan đến phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Việc giao chủ đầu tư sẽ được thực hiện theo nguyên tắc ưu tiên nhà đầu tư có kinh nghiệm dày dặn, năng lực tài chính mạnh, thời gian triển khai nhanh chóng và có đóng góp lớn trong việc ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Nếu sau thời gian công khai danh mục dự án mà chỉ có một nhà đầu tư đăng ký và đáp ứng đủ điều kiện, UBND cấp tỉnh sẽ giao trực tiếp dự án cho nhà đầu tư đó. Trong trường hợp có nhiều nhà đầu tư cùng quan tâm, việc lựa chọn sẽ căn cứ vào tiêu chí kinh nghiệm, năng lực tài chính, thời gian triển khai, mức độ đóng góp vào chi phí bồi thường và hỗ trợ tái định cư - Bộ Xây dựng đề xuất.

Mặt khác, nếu nhiều nhà đầu tư có tiêu chí tương đương thì sẽ ưu tiên cho nhà đầu tư đăng ký sớm hơn. Đối với những dự án không có nhà đầu tư đăng ký trong thời gian công khai nhưng sau đó có nhà đầu tư quan tâm, UBND cấp tỉnh sẽ xem xét giao dự án cho nhà đầu tư đáp ứng đủ điều kiện…

Một điểm đột phá khác được ghi nhận tại Dự thảo là đề xuất hình thành Quỹ phát triển nhà ở xã hội Quốc gia. Việc hình thành Quỹ phát triển nhà ở xã hội Quốc gia cũng thu hút sự quan tâm của dư luận những ngày qua. Theo Chủ tịch Công ty CP Liên minh Khu Tây Nguyễn Viết Hùng, giữa bối cảnh giá nhà ở tăng cao, đặc biệt tại các tỉnh thành có sự phát triển mạnh, hút nhiều lao động thì vấn đề nhập cư và nhu cầu nhà ở xã hội sẽ ngày càng trở nên cấp bách.

Theo Dự thảo của Bộ Xây dựng, đây là một quỹ tài chính ngoài ngân sách, do Chính phủ thành lập với nguồn vốn từ ngân sách nhà nước cấp và các nguồn vốn hợp pháp khác. Quỹ này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đầu tư trực tiếp để hình thành quỹ nhà ở xã hội, hỗ trợ lãi suất cho vay mà không yêu cầu thế chấp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư vào phân khúc này cũng như hỗ trợ các đối tượng chính sách trong việc tiếp cận nhà ở. Cơ chế quản lý và sử dụng quỹ sẽ do Chính phủ quy định cụ thể nhằm đảm bảo hiệu quả và tính minh bạch trong hoạt động.

Hàng loạt đề xuất trong Dự thảo được Bộ Xây dựng đưa ra gồm nhiều chính sách quan trọng nhằm tạo động lực mạnh mẽ trong phát triển nhà ở xã hội. Đặc biệt, việc thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội quốc gia, cơ chế giao chủ đầu tư không qua đấu thầu hay đơn giản hơn các thủ tục quy hoạch và xây dựng cũng như những ưu đãi đặc biệt dành cho doanh nghiệp tham gia vào mô hình phát triển này được kỳ vọng sẽ đem đến nguồn cung lớn cho phân khúc nhà ở luôn được xã hội mong chờ.