Đọc sách tiền nhân Huỳnh Tịnh Của, Trương Vĩnh Ký, Vương Hồng Sển

Ba tác phẩm Chuyện giải buồn của Huỳnh Tịnh Của, Chuyện đời xưa của Trương Vĩnh Ký, Chuyện cười cổ nhân của Vương Hồng Sển vừa được NXB Trẻ tái bản đầu năm 2024.

Ba cuốn sách vừa được NXB Trẻ tái bản đầu năm 2024.
Ba cuốn sách vừa được NXB Trẻ tái bản đầu năm 2024.

Trong phần lời nói đầu của cuốn Chuyện cười cổ nhân, cụ Vương Hồng Sển có tâm tình khi nói về cái việc soạn sách chuyện tiếu lâm của mình: "Không cho tôi in lại mớ nầy là mất đi những tài liệu quý, hiếm có về văn chương bình dân".

"Văn chương bình dân" - mấy tiếng đó ngày nay thường bị hiểu nhầm là một kiểu văn chương ít dụng công trau chuốt từ ngữ, lại thường giản dị, ít ẩn ý thâm sâu, cốt sao cho quảng đại quần chúng đều có thể hiểu.

Nhưng văn chương ấy vẫn có vẻ đẹp của riêng nó. Chuyện đời xưa vẫn có giá trị ở đời nay. Chí ít là đã bảo lưu một đời sống tinh thần thuở trước.

Những nếp sinh hoạt, phong tục, những mối quan hệ trong cộng đồng, làng mạc, những quan điểm của người xưa trong đối nhân xử thế.

Giá trị nhất có lẽ khi đọc văn chương này cũng giống như xem cuốn từ điển tiếng Việt đang giữ gìn cái vốn từ quý báu bị lãng quên.

"Vì trong ấy cách nói là chính cách nói tiếng An Nam ròng; có nhiều tiếng nhiều câu thường dùng lắm" - như lời Trương Vĩnh Ký đã viết trong cuốn Chuyện đời xưa, phần "Ý sách chuyện đời xưa".

Đọc Chuyện giải buồn của Huỳnh Tịnh Của là lọc lấy một ngôn ngữ miền Nam, những lời ăn tiếng nói thường nhật, như nghe ra cái giọng bà con, nhân dân Nam Bộ của thế kỷ 19.

Những tiếng ấy hôm nay không còn xuất hiện trên những trang viết nhưng âm thầm chảy trong một mạch ngầm đời sống hằng ngày.

Chuyện giải buồn từ tên gọi đã cho thấy nó không cố gánh vác một sứ mệnh giáo hóa hay giáo huấn ai. Nói như cụ Nguyễn Du khi kết thúc Truyện Kiều là "mua vui cũng được một vài trống canh".

Dù giải buồn hay mua vui, những tác giả như Huỳnh Tịnh Của, Trương Văn Ký, Vương Hồng Sển đã cố gắng lồng ghép những bài học cuộc sống, những chuyện răn đời răn mình mà đến hôm nay vẫn còn giá trị.

Huỳnh Tịnh Của (Huình Tịnh Của) là chủ bút tờ báo chữ Quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam do Trương Vĩnh Ký sáng lập - tờ Gia Định Báo.

Huỳnh Tịnh Của cũng là nhà biên soạn từ điển tiếng Việt với công trình Đại Nam quấc âm tự vị.

So với hai vị tiền bối trên, cụ Vương Hồng Sển thuộc lớp hậu học. Ngoài nổi tiếng với việc chơi cổ ngoạn, ông còn là tác giả của nhiều hồi ký và khảo cứu.

Theo báo Tuổi trẻ

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Để di sản tỏa sáng trong đời sống đương đại

Để di sản tỏa sáng trong đời sống đương đại

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) năm 2024 đã chính thức đi vào đời sống với nhiều điểm mới, thể hiện rõ tính ưu việt, mở ra những kỳ vọng đối với công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa một cách hiệu quả trong kỷ nguyên mới.

Bản sắc và hội nhập

Bản sắc và hội nhập

Lào Cai và Yên Bái - hai vùng đất ở thượng nguồn sông Hồng, chung một mái nhà dưới dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, đã chính thức hợp nhất thành tỉnh Lào Cai mới theo Nghị quyết 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội khóa XV. Tỉnh Lào Cai mới không chỉ mở rộng về không gian địa lý, tăng quy mô dân số mà còn là điểm hội tụ tinh hoa văn hóa của vùng Tây Bắc, mở ra nhiều cơ hội hội nhập và phát triển từ việc phát huy giá trị các di sản văn hóa, vững bước vào kỷ nguyên mới.

Viết giữa gian bếp nhỏ

Viết giữa gian bếp nhỏ

Góc làm việc của bà không phải phòng riêng, chỉ là chiếc bàn bên căn bếp nhỏ. Trên giá sách kế bên là những cuốn sách, tài liệu cũ quý giá, những thứ mà bà đã dành nhiều năm để sưu tầm, nghiên cứu. Đó là ấn tượng đầu tiên khi tôi có mặt tại nhà bà Trần Thị Minh, hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật cũng là hội viên Hội Nhà báo tỉnh.

Rơm vàng kể chuyện tái sinh

Rơm vàng kể chuyện tái sinh

Ngày hè, nắng như rót mật xuống những thửa ruộng ở thung lũng Nghĩa Đô, cũng là lúc những sợi rơm vàng óng phơi mình trên bãi đất sau mùa gặt. Ở Nghĩa Đô, rơm không còn là phế phẩm nông nghiệp chỉ dùng để đun nấu hay lót chuồng trại chăn nuôi gia súc. Rơm đang “sống lại” trong những đôi tay tài hoa của phụ nữ bản người Tày, bản người Dao bên bếp lửa, dưới mái nhà sàn; hay góc sân nhỏ của những ngày nông nhàn sau mùa gặt, trong những câu chuyện đời thường đẹp như thơ…

Tìm ra 'Vua tiếng Việt' mới

Tìm ra 'Vua tiếng Việt' mới

Chương trình "Vua tiếng Việt" tìm ra chủ nhân mới nhất của ngai vàng và giải thưởng lớn nhất trị giá hơn 300 triệu đồng. Chủ nhân ngai vàng giành chiến thắng trong phần thi về chủ đề Xe.

Người Xá Phó giữ gìn bản sắc văn hóa

Người Xá Phó giữ gìn bản sắc văn hóa

Trong những ngày cuối tuần yên ả, Nhà văn hóa đa năng xã Sơn Thủy cũ (nay là xã Văn Bàn) rộn rã tiếng cười, lời ca, điệu múa. Ở đó, anh Lý Văn Tư cùng các thành viên Câu lạc bộ dân gian dân tộc Xá Phó say sưa tập luyện.

Hành trình rạng rỡ Hoa hậu Việt Nam 2024

Hành trình rạng rỡ Hoa hậu Việt Nam 2024

Từ sân khấu nổi lần đầu tiên trên sông Hương, chuỗi truyền hình thực tế đầu tiên, đến loạt danh hiệu đại sứ mới, Hoa hậu Việt Nam 2024 đã tạo nên một hành trình đậm tính thời đại. Bên cạnh mục tiêu tôn vinh nhan sắc, cuộc thi còn góp phần định nghĩa lại vai trò của hoa hậu trong xã hội hôm nay.

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng ở Tam Đường: Dấu mốc trưởng thành và bản sắc văn hóa

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng ở Tam Đường: Dấu mốc trưởng thành và bản sắc văn hóa

Trong đời sống cộng đồng người Dao đầu bằng tại Tam Đường, tỉnh Lai Châu, lễ Tủ Cải là nghi lễ đánh dấu bước trưởng thành của người con trai. Người Dao nơi đây quan niệm rằng, để được cộng đồng công nhận và sau này khi mất đi có thể trở về với tổ tiên, mỗi người con trai nhất định phải trải qua nghi lễ này.

Việt Nam ngày càng hút các đoàn làm phim ngoại

Việt Nam ngày càng hút các đoàn làm phim ngoại

Đà Nẵng - thành phố biển sôi động của miền Trung; Ninh Bình - vùng đất sở hữu nhiều di sản văn hóa và thiên nhiên tươi đẹp hay Phú Yên nơi “Hoa vàng trên cỏ xanh”… đang ngày càng khẳng định sức hút đặc biệt đối với các đoàn làm phim trong và ngoài nước.

fb yt zl tw