Báo động bạo lực học đường có xu hướng gia tăng
Thời gian gần đây, bạo lực học đường liên tiếp xảy ra trên khắp cả nước, trong đó tỉnh Lào Cai cũng ghi nhận những vụ việc đáng tiếc. Điều này cảnh báo xu hướng bạo lực học đường đang gia tăng và diễn biến phức tạp, gợi lên những trăn trở sâu sắc của các nhà quản lý, đồng thời gây lo lắng cho phụ huynh, giáo viên và toàn xã hội.
Theo đánh giá của cơ quan chức năng, bạo lực học đường đang diễn ra với mức độ ngày càng nghiêm trọng. Nhiều vụ việc bắt nguồn từ những mâu thuẫn tưởng chừng rất nhỏ, như va chạm khi chơi đùa, xích mích trong lớp học, trên đường đi, hoặc những lời nói ác ý trên mạng xã hội.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, nguyên nhân sâu xa khiến vấn nạn bạo lực học đường gia tăng là do xã hội ngày càng phát triển, các bậc làm cha mẹ lại có quá nhiều điều phải bận tâm nên chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập và sinh hoạt của con em mình. Do đó, việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc, quản lý học sinh vẫn chưa được thực hiện hiệu quả.
Theo số liệu thống kê chính thức từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, tình hình bạo lực học đường đang có một số chuyển biến. Cụ thể, trong năm học 2023 - 2024, cả nước xảy ra 466 vụ bạo lực học đường, liên quan đến 1.453 học sinh; trong đó có 509 học sinh nữ, 235 học sinh bị tổn hại thể chất, 222 học sinh bị tổn hại tinh thần.
(Theo Báo Thanh Tra)
Các giải pháp của ngành giáo dục tỉnh Lào Cai
Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai, cho biết, trong những năm qua, bên cạnh việc nâng cao chất lượng dạy và học, sở đã thường xuyên triển khai các giải pháp tuyên truyền, phòng ngừa và ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường. Nhiều văn bản đã được gửi tới các trường học, cơ sở giáo dục trên địa bàn nhằm chấn chỉnh tình trạng bạo lực học đường và các tệ nạn xã hội nói chung, đồng thời khuyến khích các trường học tổ chức hoạt động ngoại khóa hoặc mời chuyên gia đến nói chuyện có lồng ghép nội dung tuyên truyền về bạo lực học đường để nâng cao nhận thức cho giáo viên và học sinh.
Những ngày này, tại Trường THCS Lê Hồng Phong, phường Yên Bái, nhiều hoạt động nâng cao nhận thức cho giáo viên và học sinh về phòng, chống bạo lực học đường được nhà trường tăng cường tổ chức. Đặc biệt, nhà trường còn phối hợp cùng Viện Khoa học giáo dục an toàn Việt Nam tổ chức chương trình ngoại khóa chuyên đề đào tạo kỹ năng phòng chống các loại tội phạm và phòng chống bạo lực học đường.
Tại chương trình, giáo viên và học sinh đã được giảng viên truyền đạt kiến thức pháp luật về bạo lực học đường, cách nhận diện và biện pháp phòng ngừa. Bằng phương pháp tương tác trực tiếp, đặt câu hỏi và giải quyết các tình huống mâu thuẫn cụ thể, buổi ngoại khoá đã tạo không khí sôi nổi, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức.
![baolaocai-bl_z7378090647163-b7bffdd0c1ca477d1846e2e11d92216e.jpg](https://cdn.baolaocai.vn/images/2c8e063839d5d6e341bf11ed8649f7151ff4aeb186b2c88d91e6348747d7d3c4e125e33349d4786412f2808b57a84277f04c676269035bf72cf1838bd86042c9fa8ed33d0ee50bf22a3c0398174f987dd89aff2cc63bf78a607b63884c558ede/baolaocai-bl_z7378090647163-b7bffdd0c1ca477d1846e2e11d92216e.jpg "Đại diện các thầy cô giáo và học sinh trường THCS Lê Hồng Phong cam kết bằng những dấu tay in trên bảng cam kết với nội dung “Nói KHÔNG với ma túy và bạo lực học đường"")
Em Đào Thu Trang học sinh khối lớp 8 cho biết: Chương trình giúp chúng em nâng cao nhận thức và trang bị các kỹ năng tự bảo vệ bản thân. Qua đó, hình thành văn hóa ứng xử văn minh, tôn trọng, chia sẻ, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh và nói không với bạo lực.
Cuối chương trình, đại diện giáo viên và 32 học sinh các lớp của trường đã thực hiện cam kết bằng những dấu tay in trên bảng cam kết với nội dung “Nói KHÔNG với ma túy và bạo lực học đường”, thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự đồng thuận và quyết tâm xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh.
Thời gian qua, nhiều hoạt động ngoại khóa đã được Trường THCS Lê Hồng Phong tổ chức đa dạng như viết báo tường, thể thao ngoài trời, giúp tạo không khí vui tươi, thân thiện, khuyến khích các em gần gũi và chia sẻ với thầy cô, bạn bè. Bên cạnh đó, trong các tiết học văn hóa, giáo viên còn chủ động lồng ghép nội dung tuyên truyền, nhắc nhở học sinh về phòng, chống bạo lực học đường một cách thiết thực và hiệu quả.
Trường THCS Yên Ninh có gần 1.000 học sinh đang theo học ở 4 khối lớp, các em đều đang trong giai đoạn có nhiều thay đổi lớn về tâm lý. Cô giáo Lương Thị Hương Giang - Phó hiệu trưởng Trường THCS Yên Ninh cho biết: Việc tuyên truyền về vấn nạn bạo lực học đường của nhà trường đã được đi vào thực chất, cụ thể hơn. Nhà trường chú trọng phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để giám sát hoạt động của học sinh trong ngày. Đồng thời, trường đã xây dựng bộ quy tắc ứng xử văn minh và thiết lập các kênh thông tin an toàn, bảo mật để học sinh báo cáo bạo lực, kịp thời nắm bắt và xử lý mâu thuẫn, ngăn chặn các tình huống phức tạp phát sinh.
Bạo lực học đường, nếu không được ngăn chặn kịp thời, sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng. Để phòng ngừa tình trạng này, Trường THCS Yên Ninh không chỉ đẩy mạnh công tác tuyên truyền mà còn phối hợp chặt chẽ với gia đình trong việc giáo dục đạo đức, rèn luyện kỹ năng sống và nâng cao hiểu biết pháp luật cho học sinh. Cùng với duy trì nâng cao chất lượng học các môn văn hóa, những ngày này, nhà trường cũng tăng cường nhiều hoạt động ngoại khóa, vừa tạo không khí hào hứng, vừa truyền tải nội dung quan trọng về tác hại của bạo lực học đường, giúp học sinh hiểu rõ hơn về hậu quả của những hành vi tiêu cực này.
Nhà trường thường xuyên phối hợp với Công an phường Yên Bái tổ chức các buổi tuyên truyền, giáo dục học sinh về tư tưởng, đạo đức, lối sống phù hợp với lứa tuổi, đồng thời nâng cao nhận thức về phòng chống bạo lực học đường, an toàn giao thông và tác hại của thuốc lá điện tử; đặc biệt chú trọng giáo dục ý thức đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, từ đó xây dựng tiết học vui vẻ, lớp học hạnh phúc và môi trường học đường tích cực.
Phát huy vai trò của gia đình và xã hội
Để ngăn chặn hiệu quả bạo lực học đường, nhiều ý kiến cho rằng cần có sự chung tay của cả cộng đồng xã hội, trong đó, mỗi gia đình cần kiểm soát chặt chẽ hơn việc trẻ em sử dụng mạng xã hội an toàn, có trách nhiệm.
Bà Phạm Thị Thu Thủy ở phường Yên Bái cho rằng, thời gian qua xuất hiện nhiều vụ bạo lực học đường, trong đó một phần nguyên nhân là trẻ em sử dụng điện thoại và mạng xã hội quá thoải mái. Do chưa có kinh nghiệm, các em dễ bị ảnh hưởng bởi nội dung xấu, khó phân biệt đúng sai và bắt chước những hành vi tiêu cực, dẫn đến vi phạm chuẩn mực đạo đức.
Nhiều người cũng bày tỏ sự lo ngại khi hiện nay có một bộ phận học sinh còn thờ ơ, vô cảm, không can ngăn bạn khi xảy ra xô xát mà thậm chí còn cổ vũ, gây rối trật tự công cộng. Vấn đề cốt lõi là phụ huynh và nhà trường cần phối hợp tốt hơn, phát hiện sớm những hành vi của trẻ để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh phát sinh vấn đề phức tạp.
Nhiều ý kiến cũng băn khoăn về Thông tư 19 của Bộ Giáo dục và Đào tạo mới đây, việc xử lý học sinh vi phạm không còn nghiêm khắc như trước bởi nếu có vi phạm học sinh cũng chỉ bị nhắc nhở, viết kiểm điểm chứ không bị đuổi học.
Chung tay vì một môi trường giáo dục an toàn, không bạo lực giờ không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành giáo dục mà là trách nhiệm của cả cộng đồng. Tuy nhiên, với vai trò chủ lực, ngành giáo dục Lào Cai sẽ tập trung hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục đạo đức lối sống, pháp luật, đặc biệt là kiến thức, kỹ năng về phòng chống bạo lực học đường cho học sinh. Đồng thời, cung cấp cho cha mẹ học sinh kiến thức, kỹ năng trong việc đồng hành, giáo dục con tiến bộ. Ngành cũng chỉ đạo các nhà trường thực hiện tốt công tác tư vấn tâm lý học đường, đẩy mạnh hơn nữa công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và công an trong quản lý giáo dục học sinh.
Định hướng và giải pháp bền vững
Để ngăn ngừa bạo lực học đường, ngành giáo dục cần tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình, hoạt động, như: "Lớp học không bạo lực", "Góc ứng xử văn minh" hay "Câu lạc bộ giúp bạn", nhằm hình thành văn hóa ứng xử tích cực ngay từ đầu.
Các phòng chuyên môn cần thường xuyên kiểm tra, đưa việc vi phạm bạo lực học đường vào tiêu chí đánh giá, xếp loại khen thưởng cho tập thể, cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh. Đồng thời, cấp ủy và chính quyền các cấp cần phát huy vai trò, trách nhiệm trong chỉ đạo, triển khai các biện pháp quản lý, giám sát theo quy định.
Bạo lực học đường không phải vấn đề mới, nhưng mỗi một câu chuyện xảy ra đều mang một khía cạnh tâm lý khác nhau, gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho mỗi bậc làm cha mẹ và những nhà quản lý. Một trường học an toàn không chỉ là nơi không có bạo lực mà phải là nơi mỗi học sinh cảm thấy mình được tôn trọng, được quan tâm và có người đồng hành khi gặp khó khăn.
Ngăn chặn, đẩy lùi bạo lực học đường cần sự chung tay, trách nhiệm chung của cả cộng đồng, để mỗi trường học thực sự trở thành không gian an toàn, nhân văn, nuôi dưỡng nhân cách và chắp cánh ước mơ của học sinh - những công dân tương lai của đất nước.
