Thông tin về chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ dành cho Việt Nam, chiều 1/8/2025, Bộ Công thương cho biết: Rạng sáng 1/8/2025 (giờ Việt Nam), Nhà trắng đã đăng tải Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ được liệt kê trong Phụ lục I. Mức thuế đối ứng dành cho Việt Nam giảm từ 46% xuống còn 20%.
Chủ động, tích cực đàm phán
Cũng theo Bộ Công thương, từ cuối tháng 4/2025, Việt Nam và Hoa Kỳ đã tổ chức nhiều phiên đàm phán thương mại đối ứng ở cả cấp kỹ thuật và cấp Bộ trưởng. Theo đó, hai bên thảo luận và đạt được nhiều tiến bộ trong các vấn đề như thuế quan, quy tắc xuất xứ, hải quan, nông nghiệp, các biện pháp phi thuế quan, chuỗi cung ứng, thương mại số, phát triển bền vững, dịch vụ và đầu tư, sở hữu trí tuệ, chuỗi cung ứng, hợp tác thương mại…
Thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai các công việc tiếp theo hướng đến hoàn thành thỏa thuận về thương mại đối ứng trên nguyên tắc cởi mở, xây dựng, bình đẳng, tôn trọng độc lập, tự chủ, thể chế chính trị, cùng có lợi và cân nhắc tới trình độ phát triển của nhau. Hai bên sẽ nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư ổn định, hài hòa lợi ích, tương xứng với mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ.
Phó Cục trưởng Thống kê (Bộ Tài chính) Lê Trung Hiếu cho biết, mức thuế trung bình 20% của Hoa Kỳ đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ tác động giảm 9-10% kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này, đồng thời có thể làm giảm đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam, nhất là từ các doanh nghiệp Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc do chi phí xuất khẩu tăng cao.
Tuy nhiên, với việc ký kết 17 FTA, Việt Nam có nhiều cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu, giảm rào cản thuế quan, thúc đẩy tăng trưởng thương mại, đầu tư, góp phần duy trì mức tăng trưởng kinh tế cao. Theo ông Hiếu, Việt Nam cần có các biện pháp khuyến khích đầu tư, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, khai thác thị trường nội địa và cải thiện môi trường kinh doanh để không chỉ giúp giảm tác động tiêu cực từ chính sách thuế của Hoa Kỳ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng nâng cao nội lực và tăng trưởng bền vững.
Trao đổi với Báo Nhân Dân về mức thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ, Phó Chánh Văn phòng Hội đồng quản trị Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) Hoàng Mạnh Cầm đánh giá, khả năng rất cao trong thời gian tới, cầu dệt may tại thị trường Hoa Kỳ sẽ giảm do giá tăng, nhất là trong những tháng cuối năm 2025 vì nhiều nhãn hàng đã tăng nhập khẩu trong nửa đầu năm để tận dụng thời gian 90 ngày áp dụng thuế 10%. Bước đầu có thể thấy chúng ta không có lợi thế vì mức thuế 20% cao hơn Thổ Nhĩ Kỳ (15%), Campuchia và Indonesia (cùng ở mức 19%), ngang bằng đối thủ trực tiếp là Bangladesh (20%) và chỉ thấp hơn Ấn Độ (25%).
Tại khu vực sản xuất dệt may với giá rất rẻ là châu Phi cũng có một số quốc gia được hưởng mức thuế 10-15%. Do đó, mặc dù năng lực sản xuất và thị phần của các nước châu Phi còn hạn chế, nhưng rủi ro dịch chuyển một số đơn hàng từ các nước thuế cao hơn là có thể xảy ra. Đối với quy định về thuế trung chuyển (transshipment), sẽ áp dụng cho tất cả các quốc gia, không chỉ riêng Việt Nam nhưng cách tính và ngưỡng áp dụng cụ thể vẫn chưa được công bố trong các tài liệu ngày 31/7 của Nhà trắng nên vẫn cần có hướng dẫn chi tiết hơn từ cơ quan có thẩm quyền.
Doanh nghiệp lên kế hoạch thích ứng
Trước tác động từ chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ, doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp xuất khẩu tập trung xây dựng kế hoạch thích ứng nhằm giảm rủi ro thuế quan.
Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam (VRG) Trần Thanh Phụng cho biết: Chính sách thuế mới của Hoa Kỳ có thể làm giảm nhu cầu cao su thiên nhiên từ 2,5-3%/năm, do các doanh nghiệp nhập khẩu Hoa Kỳ phải trả chi phí cao hơn, dẫn đến ưu tiên nhập từ các quốc gia khác hoặc ép giá đầu vào để bù phần thuế.
Các doanh nghiệp ngành cao su cần thực hiện tốt việc chuẩn hóa và minh bạch chuỗi cung ứng đầu vào như thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc từ nông trường đến nhà máy; giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu hoặc nguồn gốc không rõ ràng. Minh bạch sẽ là lá chắn hiệu quả nhất vì phía Hoa Kỳ sẽ rất nhạy cảm với hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng.
Đối với ngành thủy sản, Giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản Tân An Ngô Hùng Dũng cho rằng, khi áp mức thuế 20% sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người dân và các doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản vì các công ty chế biến, xuất khẩu sẽ giảm giá thu mua nguyên liệu đầu vào để ổn định giá. Tuy nhiên, nếu mức thuế này được giữ ổn định trong thời gian dài sẽ là yếu tố thuận lợi vì doanh nghiệp có thể chủ động thích ứng, thực hiện các chiến lược dài hạn, tập trung phát triển những thế mạnh, khắc phục các điểm yếu về thị trường, sản phẩm.
Để chủ động ứng phó với chính sách thuế mới, doanh nghiệp cần đưa nhanh công nghệ hiện đại vào sản xuất. Về phía doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản luôn sẵn sàng đầu tư khi có các nhà khoa học tham gia vào công nghệ để thay đổi quy trình sản xuất, giúp nâng cao chất lượng và giảm giá thành đầu vào. Các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, đổi mới một số cơ chế, chính sách cho vay đầu tư, đổi mới khoa học-công nghệ, nhân rộng các mô hình sản xuất tiên tiến, sớm có quy trình, quy chuẩn ổn định đầu vào cho con giống thủy sản.
Doanh nghiệp xuất khẩu gỗ Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiều rủi ro từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ do phụ thuộc quá lớn vào thị trường này và chuỗi cung ứng nội tại còn nhiều hạn chế. Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Ngô Sỹ Hoài chia sẻ, mức thuế 20% sẽ gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu vì biên lợi nhuận của ngành này rất thấp, chỉ 5-10%.
Trước mắt, các doanh nghiệp xuất khẩu cần đàm phán lại với các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ để cùng chia sẻ khó khăn. Về lâu dài, đây có thể là một cơ hội cho các doanh nghiệp ngành gỗ tự nhìn lại mình để phải thay đổi, tái cấu trúc phát triển theo chiều sâu thay vì gia công theo đơn đặt hàng như giai đoạn vừa qua.
Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ tiên tiến, nâng cao trình độ quản trị doanh nghiệp,… để nâng cao năng suất lao động, tạo ra giá trị cao hơn vì năng suất lao động của ngành gỗ hiện nay còn thấp so với thế giới. Một vấn đề cũng hết sức quan trọng, đó là phải tiếp tục đa dạng hóa thị trường, tránh việc phụ thuộc quá nhiều vào một vài thị trường chính như hiện nay.
