Đoạn tuyệt với dạy thêm?

Đầu tháng 11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn Quốc hội và khẳng định rằng sẽ thanh, kiểm tra để ngăn chặn tình trạng dạy thêm. Chính một đại biểu Quốc hội khác đã đặt ngược lại vấn đề sau khi nghe câu trả lời: cấm việc dạy thêm chưa phải là căn nguyên của vấn đề. Thậm chí, ông tiết lộ rằng “con em chúng tôi trưởng thành, đỗ đạt, đi làm nhờ học thêm, nên học thêm là có tác dụng chứ không phải không”.

Đoạn tuyệt với dạy thêm? -0

Đầu tháng 11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội đã khẳng định rằng sẽ thanh, kiểm tra để ngăn chặn tình trạng dạy thêm.

Nếu một đại biểu Quốc hội cũng xác nhận như thế thì không còn nghi ngờ gì cả: việc các giáo viên dạy thêm để kiếm sống và phụ huynh cho con đi học thêm hoàn toàn là một nhu cầu có thật, sinh ra từ động lực bên trong của nền giáo dục theo mô hình cạnh tranh và đánh giá bằng điểm số. Cần phải thành thật với nhau, chúng ta đa số đi học với cái đích quan trọng nhất là kiếm được một việc làm tốt sau này.

Chính tôi và nhiều bạn học đã từng trải qua những năm tháng sơ khai của mô hình này vào cuối những năm 90 thế kỷ trước: học thêm là chuyện đương nhiên, với các môn chính. Vào thời đó, dạy thêm là một mô hình kinh doanh giáo dục nho nhỏ. Thầy/cô giáo sẽ thuê lại một căn phòng đủ rộng để kê bàn ghế, sau đó vận động học sinh đi học. Tiền đóng học thêm và hỗ trợ của phụ huynh sẽ dùng để trang trải các chi phí đã bỏ ra cho thuê mặt bằng. Một số giáo viên dùng luôn nhà mình để làm lớp bán trú và học thêm.

Cũng có vài câu chuyện đau lòng nho nhỏ xảy ra. Một số bạn học của tôi, vì kinh tế, mà không thể đi học thêm. Sau đó, bạn nhận những điểm số lẹt đẹt hơn trước, trong một thời gian rất dài, đặc biệt ở các môn xã hội, dù có cố gắng đến đâu đi nữa. Đấy dường như là một bi kịch vô hình: bạn không thể cắt nghĩa, cũng không thể đổ lỗi cho giáo viên. Có những kiến thức thật sự chỉ được chia sẻ ở lớp học thêm. Và, cơ hội không chia đều cho tất cả.

Các phụ huynh không có cách nào khác phải trang bị bảo hiểm cho con cái trong một mô hình giáo dục mà điểm số quyết định thăng tiến và tương lai. Ai có con cái chắc cũng đã từng bực bội khi con mình phải học quá nhiều, hay thấy thương thương khi nhìn chúng mang cái cặp to tướng đầy sách vở bước vào cổng trường mỗi sáng. Nhưng, rất thành thật thì, tôi cũng không dám mạo hiểm để chúng học sách giáo khoa đơn thuần, bởi vì xung quanh là một cuộc chạy đua khốc liệt, vào trường chuyên lớp chọn, các trung tâm gia sư và các loại sách bồi dưỡng lẫn nâng cao đủ thể loại trên trời dưới bể.

Các kỳ thi hẳn nhiên vẫn có giá trị nhưng chúng đang là những gánh nặng khổng lồ, với nhà trường dần trở thành nơi luyện gà nòi, cố gắng dạy học sinh vượt qua thi cử, chứ không thực sự dạy học sinh tư duy độc lập. Trong niềm háo hức muốn biến trường học thành động cơ tạo ra năng suất kinh tế, chúng ta đã quên mất rằng giáo dục là một quá trình triết học. Nó bắt đầu bằng việc đặt câu hỏi, tiến hành tìm hiểu và chuyển dần sang hướng cố hiểu sâu vấn đề hơn. Hành trình tìm hiểu được hỗ trợ bởi phản ánh và thảo luận. Nó không dẫn đến những câu trả lời cuối cùng, mà là sự đánh giá cao hơn giới hạn kiến thức của chúng ta, cả về thế giới xung quanh và bản thân bí ẩn của chính chúng ta.

Chính việc biết rõ hơn giới hạn đấy là điều mà triết gia Socrates gọi là “sự khôn ngoan”. Ông đã cố gắng khuyên giải các thần dân Athen bắt đầu suy nghĩ về bản thân bằng cách chất vấn họ, qua đó làm họ hiểu được sự thiếu vắng tư duy của mình về những ý tưởng quan trọng trong cuộc sống, chẳng hạn như công lý và lòng dũng cảm. Tư biện kiểu Socrates trở thành điểm khởi đầu cho chúng ta trên con đường mở rộng sự hiểu biết của mình. Nó cũng có thể tạo ra sự khiêm tốn và cởi mở với ý tưởng của người khác.

Nếu các trường học thực hiện tốt chức năng của mình, họ không thể bỏ qua chiều hướng triết học này của việc học. Họ cần nhìn nhận bản thân không chỉ đơn giản là người cung cấp kiến thức cần thiết để thành công trong thế giới công việc, mà còn kiến tạo một cộng đồng tư duy, trong đó học trò có thể khám phá ra ý nghĩa của những gì các em học được và tự suy nghĩ về ý nghĩa của việc sống tốt.

Nhưng, một hệ thống giáo dục chỉ tập trung vào cạnh tranh điểm số và thành tích sẽ không còn thời gian cho việc đặt câu hỏi. Nó chỉ nhét vào tay học sinh những câu trả lời và mẹo mực chóng vánh, thông qua việc khai thác cạn kiệt thời gian và sự vui thích với việc học. Dạy thêm không phải là động cơ của hệ thống kiểu này, mà chỉ là hệ quả tất yếu khi nhu cầu chạy đua là quá lớn.

Khi chính các phụ huynh, những người vẫn chỉ trích sự nặng nề của chương trình học hiện tại, cũng không đủ can đảm dù chỉ để buông ra vài mi-li-mét lợi thế cạnh tranh của con em mình, thì mọi cải cách vẫn phải dừng lại, trước khi nó nhận được những tín hiệu thực sự rằng mọi người đã sẵn sàng.

CAND

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

“Chiến dịch Quang Trung” - an cư cho người dân vùng thiên tai

“Chiến dịch Quang Trung” - an cư cho người dân vùng thiên tai

Năm 2025 dần khép lại, tại các địa phương bị ảnh hưởng bởi thiên tai, công tác làm nhà cho người dân vẫn đang được triển khai khẩn trương, quyết liệt theo sự chỉ đạo thống nhất của Trung ương và của tỉnh. Việc triển khai “Chiến dịch Quang Trung” - thần tốc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người dân bị thiệt hại do thiên tai không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là yêu cầu từ thực tiễn, gắn trực tiếp với mục tiêu bảo đảm an cư, ổn định đời sống cho người dân trước thềm năm mới 2026.

Khai mạc Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh THCS và THPT năm học 2025 - 2026

Khai mạc Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh THCS và THPT năm học 2025 - 2026

Sáng 29/12, tại Trường THPT Chuyên Lào Cai, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai khai mạc Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông năm học 2025 - 2026, nhằm khuyến khích tinh thần sáng tạo, nghiên cứu khoa học, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng những ý tưởng tiềm năng trong học sinh.

Hồi ức của các chiến sĩ tuyên văn

Hồi ức của các chiến sĩ tuyên văn

Chiến tranh đã lùi xa nhưng trong ký ức của những người lính, cuộc sống thời chiến vừa gian khổ, vừa thiếu phương tiện giải trí, nhưng chính tiếng hát của các chiến sĩ tuyên văn đã vực dậy tinh thần chiến đấu, cổ vũ lao động, sản xuất, để hậu phương và tiền tuyến đoàn kết một lòng. Quay cuộn phim ký ức một cách chậm rãi, những chiến sĩ tuyên văn ngày ấy, dù giờ đây đã ở vào tuổi thất thập, vẫn thấy lòng mình như trẻ lại khi nhớ về những tháng năm xưa.

Phường Lào Cai: Cần quan tâm đầu tư xây dựng, sửa chữa nhà văn hóa khu dân cư

Phường Lào Cai: Cần quan tâm đầu tư xây dựng, sửa chữa nhà văn hóa khu dân cư

Nhà văn hóa là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, sinh hoạt tập thể, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và tạo sân chơi lành mạnh cho người dân. Đồng thời, đây còn là không gian gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, tăng cường sự gắn kết, đoàn kết trong cộng đồng dân cư.

Hơn 1.500 đơn vị máu từ Ngày hội “Giọt hồng” tại Lào Cai

Hơn 1.500 đơn vị máu từ Ngày hội “Giọt hồng” tại Lào Cai

Trong 3 ngày, (từ 26 - 28/12/2025), tại các xã Bảo Thắng, Bát Xát và phường Cam Đường, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lào Cai phối hợp với Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương và Ban Chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện các địa phương tổ chức Ngày hội hiến máu tình nguyện với các chủ đề “Giọt hồng Bảo Thắng”, “Giọt hồng nơi biên giới” và “Giọt hồng quê hương cách mạng”.

Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ tổ chức Hội nghị công bố quyết định về công tác cán bộ

Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ tổ chức Hội nghị công bố quyết định về công tác cán bộ

Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ vừa tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh về công tác cán bộ. Dự và chỉ đạo Hội nghị có đồng chí Luyện Hữu Chung - Ủy viên Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai.

Công an phường Cam Đường triển khai chương trình “Sắc màu hy vọng - Thắp sáng tương lai”

Công an phường Cam Đường triển khai chương trình “Sắc màu hy vọng - Thắp sáng tương lai”

Trong hai ngày 27 và 28/12, Công an phường Cam Đường phối hợp với Chi hội Phụ nữ phường tổ chức chương trình thiện nguyện “Sắc màu hy vọng - Thắp sáng tương lai” tại Trung tâm Công tác xã hội tỉnh Lào Cai nhằm hưởng ứng phong trào thi đua “Ba Nhất: Kỷ luật nhất - Trung thành nhất - Gần dân nhất”.

Trấn Yên: Chung sức vì môi trường sống xanh, sạch, đẹp

Trấn Yên: Chung sức vì môi trường sống xanh, sạch, đẹp

Thời gian qua, MTTQ Việt Nam xã Trấn Yên đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp Nhân dân đoàn kết, phát huy sức mạnh xây dựng nông thôn mới, trong đó, mô hình “Xóm sáng, xanh, sạch, đẹp” đã và đang trở thành điểm nhấn, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.

Sắc ngọc bền bỉ với thời gian

Sắc ngọc bền bỉ với thời gian

Có những vùng đất được nhắc tên là gợi ngay một sản vật đặc trưng. Với Lục Yên, đó là đá quý. Miền đất này lặng lẽ gìn giữ những giá trị kết tinh từ lòng đất. Qua bàn tay con người và qua nhiều thăng trầm của lịch sử, từ những viên đá thô bày bán ven đường, Lục Yên đã trở thành vùng “đất ngọc” - nơi hội tụ của nghiên cứu, thương mại, làng nghề và sinh kế bền bỉ của người dân.

Mô hình “Không gian đọc cộng đồng”: Hiệu quả từ cách làm của phụ nữ phường Cam Đường

Mô hình “Không gian đọc cộng đồng”: Hiệu quả từ cách làm của phụ nữ phường Cam Đường

Mỗi buổi chiều, khi nắng tắt sau dãy nhà khu dân cư Tùng Tung 3, phường Cam Đường, một không gian nhỏ trở nên sinh động với tiếng trẻ con cười nói, tiếng lật trang sách và những câu chuyện đời thường chia sẻ bên ghế đá, bồn hoa. Đây chính là “Không gian đọc cộng đồng” - mô hình do phụ nữ địa phương khởi xướng và duy trì bền bỉ trong nhiều tháng qua.

Thăm hỏi, động viên các nạn nhân trong vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Lào Cai

Thăm hỏi, động viên các nạn nhân trong vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Lào Cai

Chiều 28/12, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Bùi Huyền Mai đã đến thăm hỏi, động viên 7 nạn nhân trong vụ lật xe khách chở đoàn thiện nguyện từ Hà Nội lên điểm trường Tà Ghênh (Trường Mầm non Họa Mi), xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai.

Nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp

Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Lĩnh: Nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp

Thực hiện mục tiêu phục vụ người dân và doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, năm 2025 xã Tân Lĩnh đã quan tâm chỉ đạo triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao chỉ số cải cách hành chính, trong đó, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã đã khẳng định vai trò, trở thành địa chỉ tin cậy của người dân và doanh nghiệp khi thực hiện công việc liên quan đến thủ tục hành chính.

fb yt zl tw