9 người bị bắt sau 9 tháng điều tra đại án MobiFone mua AVG

Trong các bị can có hai cựu Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, một vụ trưởng, ba chủ tịch MobiFone và AVG.

Điều tra sai phạm trong dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG), Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can về các tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng, Nhận hối lộ và Đưa hối lộ, theo điều 220, 354 và 364 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Đầu năm 2016, vụ mua bán được công bố. MobiFone cho rằng việc này sẽ giúp doanh nghiệp đặt mục tiêu phát triển một triệu khách hàng đăng ký mới dịch vụ truyền hình trong năm 2016.

Thời điểm đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị Bộ Công an đưa giao dịch này thuộc danh mục "mật" - trái với các quy định hiện hành. Số tiền 8.900 tỷ đồng cho giao dịch hơn 344 triệu cổ phần không được nhắc tới. 

Đầu tháng 3/2018, nội dung hợp đồng dần được biết đến khi Ban Bí thư thông báo có dấu hiệu sai phạm "nghiêm trọng, phức tạp" và đề nghị các đơn vị liên quan sớm làm rõ để công khai.

Ít lâu sau chỉ đạo này, MobiFone và AVG bất ngờ ra thông báo đã thống nhất hủy hợp đồng chuyển nhượng. Nhóm cổ đông AVG trả lại toàn bộ giá trị 95% cổ phần và 60 tỷ đồng cho các chi phí liên quan. Chủ tịch AVG Phạm Nhật Vũ nói "sẽ cố gắng để cả hai không chịu thiệt hại từ việc này".

Sai phạm của MobiFone khi mua AVG.

Trong tháng 3/2018, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra, nhận định đây là sai phạm kinh tế rất nghiêm trọng, kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an điều tra. Trách nhiệm đầu tiên bị xác định thuộc về Bộ Thông tin và Truyền thông, cơ quan chủ quản của MobiFone.

Theo đó, AVG luôn khó khăn từ khi thành lập, giá trị vốn chủ sở hữu chưa đến 2.000 tỷ đồng nhưng MobiFone lại sử dụng kết quả thẩm định giá "thiếu tin cậy" của Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX) khi xác định lên tới hơn 16.500 tỷ đồng. Số liệu này được MobiFone dùng làm căn cứ mua 95% cổ phần. Trong khi từ lúc thành lập đến thời điểm thẩm định giá, AVG liên tục lỗ, số lỗ luỹ kế đến 31/3/2015 là hơn 1.632 tỷ đồng (bằng 45% vốn điều lệ)...

Cơ quan thanh tra tính rằng với hợp đồng này sau khi trừ giá trị tài sản vô hình gần 13.500 tỷ đồng và loại trừ nợ phải trả hơn 1.100 tỷ đồng, "nguy cơ hiện hữu gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.000 tỷ đồng".

Tháng 7/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) khởi tố vụ án xảy ra tại Tổng Công ty viễn thông MobiFone và các đơn vị có liên quan về tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng, theo điều 220 Bộ luật Hình sự 2015.

Hai người đầu tiên bị khởi tố về tội này là ông Lê Nam Trà (57 tuổi, cựu chủ tịch Hội đồng thành viên, cựu tổng giám đốc MobiFone) và ông Phạm Đình Trọng (48 tuổi, Vụ trưởng Quản lý Doanh nghiệp, Bộ Thông tin và Truyền thông).

Tháng 11/2018, nhà chức trách khởi tố thêm ông Cao Duy Hải (cựu tổng giám đốc MobiFone) và bà Phạm Thị Phương Anh (Phó tổng giám đốc). Trong thời gian này, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn nhận kỷ luật cảnh cáo, cho thôi công tác Bộ trưởng và điều chuyển làm Phó ban Tuyên giáo Trung ương.

Tháng 2/2019, ông Tuấn bị khởi tố để điều tra về tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng. Cùng ngày, người tiền nhiệm của ông Tuấn là ông Nguyễn Bắc Son (Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông nhiệm kỳ 2011-2016) cũng bị bắt.

Ông Nguyễn Bắc Son (trái) và Trương Minh Tuấn khi bị bắt.

Gần hai tháng sau, ngày 13/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) bổ sung quyết định khởi tố vụ án về tội Nhận hối lộ và Đưa hối lộ, theo điều 354 và 364 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Cùng ngày, ông Phạm Nhật Vũ bị khởi tố để điều tra tội Đưa hối lộ. Nhà chức trách bổ sung quyết định khởi tố bị can với hai cựu bộ trưởng Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn cùng ông Cao Duy Hải, Lê Nam Trà về tội Nhận hối lộ.

Hai bị can khác bị khởi tố để điều tra tội Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng là Võ Văn Mạnh (Giám đốc Công ty TNHH tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX), Hoàng Duy Quang (nhân viên Công ty TNHH tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX).

Theo công bố của Bộ Công an, cựu bộ trưởng Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn bị khởi tố theo khoản 4 điều 354 với khung phạt theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 là tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. Đây là mức phạt cao nhất của tội Nhận hối lộ nếu bị kết tội "nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác" trị giá một tỷ đồng trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 5 tỷ đồng.

Ông Phạm Nhật Vũ bị khởi tố theo mức phạt cao nhất của tội Đưa hối lộ với khung hình phạt từ tù 12 năm đến 20 năm trong trường hợp của hối lộ là tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá một tỷ đồng trở lên.