Hơn 2 năm qua, anh Bàn Đức Tài, Trưởng bản 4 Vành, xã Xuân Thượng và đại diện các đoàn thể của bản không còn vất vả khi phải thường xuyên đến một số hộ làm công tác hòa giải do tình trạng mâu thuẫn gia đình, hoặc chồng uống rượu say đánh chửi vợ con. Đặc biệt, tình trạng một số đối tượng trộm cắp vặt trong bản đã giảm hẳn.
Bản 4 Vành có 135 hộ, trong đó 90% là đồng bào Dao tuyển. Trước đây, trong bản có một số người như ông Lý Văn V., Bàn Văn P., Lý Văn H. thường xuyên uống rượu say, về đánh chửi vợ con. Ngoài ra, một số đối tượng thường đến bắt trộm gà, vịt, lấy cắp tài sản của bà con. Từ năm 2020, xã triển khai thực hiện mô hình “Thôn, bản an toàn về an ninh, trật tự, quần chúng Nhân dân tự quản, tự phòng” tại bản 4 Vành, bầu tổ quản lý mô hình gồm bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng ban công tác mặt trận, bí thư chi đoàn, chi hội trưởng phụ nữ thôn, công an viên bán chuyên trách.
Tổ quản lý thường xuyên tuyên truyền người dân thực hiện các quy ước của thôn, cam kết tham gia tự quản, tự phòng, chấp hành tốt các quy định của pháp luật, đảm bảo an ninh, trật tự. Nhờ đó, người dân nâng cao ý thức, một số người hay say rượu cũng dần bỏ rượu, chăm chỉ phát triển kinh tế. Khi có các vụ, việc mâu thuẫn trong bản, ban quản lý mô hình cùng tổ hòa giải đến tìm hiểu, hòa giải.
Tại bản 6 Vành, nơi có 98 hộ, trong đó 60% là đồng bào Dao, 40% là đồng bào Mông, việc xây dựng mô hình “Thôn, bản an toàn về an ninh, trật tự, quần chúng Nhân dân tự quản, tự phòng” cũng đem lại hiệu quả. Theo anh Đặng Văn Sơn, Trưởng bản 6 Vành, từ năm 2022 đến nay, trong thôn không xảy ra vụ, việc phức tạp, không có hộ bị trộm cắp tài sản, không có bạo lực gia đình. Bản 6 Vành cũng không có người nghiện ma túy hoặc mắc tệ nạn xã hội. Trong bản có 2 điểm nhóm sinh hoạt đạo Tin lành của đồng bào Mông, ban quản lý mô hình thường xuyên tuyên truyền để người dân hiểu và chấp hành tốt quy định của pháp luật, sống đoàn kết, tốt đời, đẹp đạo, phòng, chống các đối tượng xấu lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để tuyên truyền chống phá Đảng, Nhà nước.
Đại úy Hoàng Quảng Nam, Trưởng Công an xã Xuân Thượng cho biết: Thời gian qua, Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc xã Xuân Thượng tích cực khảo sát, lựa chọn, xây dựng, nhân rộng các mô hình tổ chức quần chúng làm nhiệm vụ giữ gìn an ninh, trật tự tại các thôn, bản. Các mô hình thực hiện phương châm “Tự quản, tự phòng, tự bảo vệ, tự hòa giải”. Đến nay, trên địa bàn xã đã xây dựng và duy trì 7 mô hình, trong đó có mô hình “Thôn, bản an toàn về an ninh, trật tự, quần chúng Nhân dân tự quản, tự phòng” tại các bản: 3 Vành, 4 Vành, 6 Vành, 7 Vành với 267 gia đình tham gia. Ngoài ra còn có mô hình “Thôn, bản bình yên, gia đình hạnh phúc” tại bản 1 Thâu, mô hình “Trường học an toàn về an ninh, trật tự”, mô hình “Camera an ninh”.
Tổ quản lý các mô hình đã tổ chức 25 buổi tuyên truyền, vận động, giáo dục người dân trong thôn, bản chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hương ước, quy ước của thôn, bản với hơn 900 lượt người tham gia; vận động người dân giao nộp, thu hồi 12 súng tự chế và vũ khí thô sơ các loại; người dân cung cấp nhiều nguồn tin có giá trị giúp lực lượng công an nắm và giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh. Những người có uy tín trong thôn, bản tích cực tham gia vận động, hòa giải nhiều vụ mâu thuẫn tại cơ sở.
Xã Xuân Thượng có 11 thôn, bản với hơn 1.000 hộ, gần 5.000 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số. Đánh giá về hiệu quả của mô hình, ông Lương Văn Soái, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Xuân Thượng cho biết: Để đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn, lực lượng nòng cốt là công an xã, phải kể đến vai trò của các mô hình tự quản. Thông qua các mô hình, ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng cao, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự tại địa phương. Mỗi thôn, bản bình yên là điều kiện quan trọng để người dân phát triển kinh tế - xã hội. Cũng nhờ các mô hình tự quản, trong nhiều năm qua, xã Xuân Thượng duy trì tốt tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới.
