Lịch sử Đảng bộ huyện Mù Cang Chải ghi rõ, Đội du kích Khau Phạ được thành lập từ tháng 10/1946, ban đầu chỉ có 7 đội viên, vũ khí chiến đấu là 3 khẩu súng kíp cùng dao nhọn, cung tên, nỏ…, do người Mông tự tạo. Giàng Khua Kỷ - Thống lý vùng Khau Phạ sớm giác ngộ cách mạng và được cử làm Đội trưởng Đội du kích; ông đã vận động đồng bào theo cách mạng, tham gia du kích và góp súng kíp cho Việt Minh… cùng nhau đánh giặc.
Sau một thời gian hoạt động, Đội trưởng Giàng Khua Kỷ bị giặc bắt, đồng chí Giàng Sông Tu (em ruột của Giàng Khua Kỷ) được bầu chọn thay thế vị trí Đội trưởng. Tiếp đó, đồng chí Lý Nủ Chu là chỉ huy của Đội du kích, ông là người đội trưởng kiên cường, bất khuất đã cùng với anh em chiến đấu dũng cảm và lập được nhiều chiến công.
Từ khi thành lập năm 1946 cho đến hòa bình lập lại năm 1954, Đội du kích Khau Phạ đã tham gia chiến đấu 41 trận; trong đó, có 16 trận đánh là đội tự chiến đấu độc lập, 25 trận phối hợp với bộ đội chủ lực; tiêu diệt, bắt sống và gọi hàng 125 tên địch, thu 150 khẩu súng các loại cùng nhiều quân trang, quân dụng khác.
Đội du kích Khau Phạ do đồng chí Lý Nủ Chu làm đội trưởng (Ảnh TL)
Với những công lao to lớn đó, Đội du kích Khau Phạ đã vinh dự đi báo cáo thành tích điển hình ở tỉnh, ở khu và tại Hội nghị chiến sĩ thi đua toàn quốc. Riêng bản thân Đội trưởng Lý Nủ Chu được công nhận là Chiến sĩ thi đua toàn khu và được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất. Đồng chí Lý Nủ Chu vinh dự được về Hà Nội dự kỷ niệm Quốc khánh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (2/9/1960).
Đội du kích Khau Phạ được Đảng - Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba. Năm 1997, Đảng bộ xã Cao Phạ vinh dự được Đảng - Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Năm 2012, nơi thành lập Đội cũng đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
Trở lại Cao Phạ, Mù Cang Chải giữa những ngày thu xanh mát - nơi ghi dấu chiến công của những chiến sĩ du kích dân tộc Mông chiến đấu anh dũng với thực dân Pháp và bè lũ tay sai, từ cửa ngõ bản Lìm Thái, Tà Chơ đến các bản Trống Tông Khúa, Sẻ Sán, Lìm Mông, Nả Đở, Kháo Nhà, Ngầy Thầu..., không khí thi đua lao động sản xuất, xây dựng đời sống mới ở khắp nơi. Cờ đỏ sao vàng tung bay như muốn nhân lên lòng tự hào dân tộc.
Thời gian qua, Đảng bộ, chính quyền xã Cao Phạ đã tập trung chỉ đạo chăm sóc hoa màu vụ đông xuân và vụ xuân hè; vận động nhân dân phát triển đàn gia súc gia cầm; tăng cường kiểm tra, chủ động lực lượng, phương tiện phòng cháy, chữa cháy rừng, bảo vệ tốt diện tích rừng trên địa bàn xã; tổ chức thu ngân sách và thực hiện cải cách hành chính; chỉ đạo các đơn vị trường học thực hiện tốt công tác chuyển lớp, chuyển cấp, đánh giá chất lượng cuối năm; đôn đốc thực hiện đẩy nhanh tiến độ triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia; đẩy mạnh công tác chuyển đổi số; triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động du lịch; rà soát, đảm bảo an sinh xã hội; duy trì chế độ tiếp công dân, giải quyết đơn thư, khiếu nại tố cáo theo quy định; đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội… Năm 2024, xã đề ra 46 chỉ tiêu. 6 tháng đầu năm, có 4 chỉ tiêu vượt 100%; có 4 chỉ tiêu đạt 100%; có 7 chỉ tiêu đạt từ 70% đến dưới 100%; có 3 chỉ tiêu từ 50% đến dưới 70%, còn lại là các chỉ tiêu đánh giá quý IV...
Đồng chí Vàng A Chái - Bí thư Đảng ủy xã Cao Phạ cho biết: "Cùng với đó, xã đã tập trung tuyên truyền về Quyết định số 632 của UBND tỉnh phê duyệt Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025; tổ chức vận động nhân dân thực hiện khởi công giai đoạn 1 được 34/57 nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn. Đồng thời, còn thường xuyên tuyên truyền các nội dung chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tổ chức tuyên truyền nội dung số 4: hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho các hộ dân trên địa bàn xã”.
Xã Cao Phạ thời gian tới sẽ đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội gắn với thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; thực hiện đầy đủ, kịp thời, hiệu quả các chính sách an sinh xã hội; đẩy mạnh chuyển đổi số và cải cách hành chính, qua đó, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch đề ra năm 2024; đặc biệt là phát huy giá trị thắng cảnh đèo Khau Phạ trên địa bàn để phát triển du lịch , góp phần đưa huyện vùng cao Mù Cang Chải là điểm đến "Bản sắc, an toàn, thân thiện”.
Trần Ngọc
