Bước chân không ngại dốc cao, suối sâu, cô lại tiếp tục hành trình quen thuộc nhưng đầy thiêng liêng: hành trình gieo con chữ, thắp lên niềm tin và hy vọng cho những ánh mắt thơ ngây nơi vùng cao heo hút. Cô chính là người thắp lửa, là nhịp cầu đưa bao thế hệ học trò vượt qua núi rừng để chạm đến tương lai.
Sinh năm 1981 tại xã Thượng Bằng La - vùng quê cách mạng giàu truyền thống hiếu học của huyện Văn Chấn, Hà Thị Huyền - người con gái dân tộc Tày đã sớm ấp ủ trong lòng một ước mơ giản dị mà cao cả: trở thành cô giáo để mang cái chữ về với những bản làng heo hút giữa rừng xanh. Đó không chỉ là khát vọng được học hành, được dạy dỗ mà còn là lời hứa thầm lặng với những người bà, người mẹ, người thầy đã chắt chiu từng con chữ để truyền lại cho thế hệ sau.
Năm 2009, sau khi tốt nghiệp đại học chuyên ngành Sư phạm Âm nhạc, cô Huyền được phân công về Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở An Lương - một xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Văn Chấn. Xã An Lương lúc ấy chưa có điện lưới, đường đi cheo leo trơn trượt, lớp học lợp mái tranh nứa, bàn ghế xiêu vẹo. Học trò đến trường chân đất, quần áo vá chằng chịt, đôi khi bữa trưa chỉ là nắm cơm muối vừng.
Đối mặt với những khó khăn chồng chất ấy, một giáo viên trẻ chưa nhiều kinh nghiệm dễ chùn bước nhưng cô Huyền không thế: "Lúc đầu, tôi gặp nhiều khó khăn lắm, có ngày dạy xong, tối phải thắp đèn dầu soạn bài, giặt đồ ở khe suối. Thế mà cứ nhìn các em đến lớp, mắt lấp lánh khi được nghe hát, khi cầm sách đọc thơ, tôi quên hết mệt mỏi. Chính các em đã tiếp thêm sức mạnh để tôi bám lớp, bám trường”.
Gắn bó hơn 11 năm với ngôi trường này, cô Huyền không chỉ là người thầy mà còn là người chị, người mẹ của nhiều học trò. Bằng tình yêu thương sâu sắc, cô đã cảm hóa biết bao tâm hồn nhỏ bé, giúp các em vượt qua hoàn cảnh khó khăn, vươn lên trong học tập. Một trong những câu chuyện cảm động nhất chính là hành trình đồng hành cùng em Triệu Thị Trang - học sinh có hoàn cảnh đặc biệt. Năm 2013, trong những buổi tập văn nghệ cuối tuần, cô Huyền để ý thấy một bé gái thường đến muộn, chân đất, người gầy gò, ít nói.
Qua tìm hiểu, cô biết được em Trang không có bố, mẹ thần trí không tỉnh táo, thường đi lang thang. Những ngày không được bán trú, em phải đi xin làm việc vặt để có bữa cơm qua ngày. "Có lần, tôi thấy con bé rón rén hỏi bạn trong lớp là nhà có trâu không để xin đi chăn đổi lấy bữa ăn. Tôi xót lắm! Mỗi lần trực trường cuối tuần, tôi đều rủ em ở lại ăn cơm với mình, cho ít đồ mặc, mua thêm sách vở...” - cô Huyền nhớ lại.
Tình thương lớn dần qua từng bữa cơm, từng lần giặt áo, dạy học cho em... Đến năm 2014, cô Huyền quyết định xin phép Ban Giám hiệu nhà trường và chính quyền địa phương để nhận em Trang về làm con nuôi. Chồng cô cũng hết lòng ủng hộ. Con gái đầu của cô được gửi về cho ông bà chăm sóc để cô dồn tâm sức cho cả Trang và việc dạy học.
Từ một bé gái ốm yếu, sống lẻ loi, Trang đã có một gia đình thực sự. Em có mẹ, có bố, có các em, nhất là được học hành, được yêu thương và định hướng tương lai. Trang học hết cấp 1 tại xã An Lương, tiếp tục học cấp 2 tại xã Cát Thịnh và học cấp 3 ở huyện Văn Chấn. Giờ đây, em là nữ sinh lớp 12 đầy tự tin, mang trong tim ước mơ trở thành cô giáo như mẹ Huyền - người đã thay đổi cuộc đời em bằng tình yêu thương vô điều kiện.
"Mẹ Huyền không chỉ dạy em học chữ mà còn dạy em cách sống. Mỗi ngày nhìn mẹ dạy học, chăm các em, em thấy lòng mình sáng lên một con đường... Em muốn trở thành người như mẹ để giúp những bạn nhỏ như em ngày trước” - Trang tâm sự.
Năm 2020, cô giáo Huyền được điều động về công tác tại Trường THCS Cát Thịnh. Cuộc sống phần nào ổn định hơn, việc chăm sóc gia đình và các con cũng thuận tiện. Ngọn lửa nghề trong cô vẫn vẹn nguyên như những ngày đầu.
Với chuyên môn âm nhạc, cô Huyền luôn mang đến cho lớp học một bầu không khí sôi nổi, gần gũi, khơi gợi niềm yêu thích học tập cho học sinh. Cô tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, lồng ghép các yếu tố văn hóa dân tộc Tày - Mông - Thái vào từng bài hát, từng tiết học, giúp học sinh yêu thêm truyền thống quê hương. Không những thế, cô còn là người đi đầu trong các phong trào văn nghệ, thể thao của trường; vận động học sinh tham gia các cuộc thi năng khiếu, bồi dưỡng học sinh giỏi.
Cô giáo Hà Thị Huyền trong một buổi lên lớp.
"Cô Huyền luôn tận tụy, nghiêm túc nhưng rất nhẹ nhàng. Cô là người sẵn sàng giúp đỡ mọi người, là tấm gương sáng trong chuyên môn và cả đạo đức nhà giáo” - cô giáo Trần Thị Hồng Dung - Tổ trưởng Tổ Khoa học xã hội, Trường THCS Cát Thịnh chia sẻ. Hơn 15 năm đứng lớp, cô Huyền nhiều lần đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp huyện và liên tục là "Lao động tiên tiến”. Với cô, phần thưởng lớn nhất chính là ánh mắt sáng lên của học trò mỗi khi lĩnh hội được điều mới mẻ, là niềm tin của phụ huynh, là sự thay đổi tích cực từng ngày của học sinh vùng cao.
Với cô Huyền, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh không phải là những điều cao siêu, không cần khẩu hiệu rầm rộ, càng không cần ánh hào quang phô trương. Đó chỉ là những việc nhỏ bé, giản dị được lặp đi lặp lại bằng cả tâm huyết mỗi ngày: đến trường đúng giờ, ôn tồn dạy dỗ học trò bằng tấm lòng yêu thương, chia sẻ cùng đồng nghiệp bằng sự thấu cảm và sống tử tế, hết lòng với từng con chữ, từng ánh mắt thơ trẻ nơi vùng cao.
Trong nhìn nhận của đồng nghiệp và học sinh, cô Huyền không phải là người phụ nữ nổi bật bởi vẻ ngoài hay lời nói mà bởi một tinh thần tràn đầy năng lượng, một tấm lòng chan chứa yêu thương và một niềm tin bất diệt vào giá trị của giáo dục. Không chỉ giỏi việc trường, cô còn là người phụ nữ vẹn toàn trong vai trò của một người mẹ, một người vợ. Ba người con - ba mảnh ghép đầy yêu thương trong cuộc sống của cô, trong đó có một đứa trẻ không cùng huyết thống.
Cô chia sẻ: "Bác Hồ từng dạy rằng việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm. Tôi nghĩ mình là giáo viên thì việc có lợi nhất chính là gieo được kiến thức, gieo được lòng nhân ái cho học trò”. Cô Huyền đã gieo vào tâm hồn của các em hạt giống yêu thương, tử tế, biết ơn và khát vọng vươn lên từ khó khăn. Mỗi buổi học là một cuộc đối thoại bằng trái tim, nơi cô không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn truyền lửa đam mê, truyền niềm tin rằng các em dù sinh ra nơi vùng cao còn nhiều thiếu thốn vẫn có thể vươn tới những chân trời rộng mở nếu không ngừng học hỏi và biết sống có ích.
Không khó để cảm nhận tình yêu mến mà học sinh dành cho cô giáo Huyền. Đó là ánh mắt rạng ngời của học trò mỗi lần cô bước vào lớp. Đó là cái nắm tay rụt rè của học sinh lớp Một mỗi lần cô đi ngang qua. Đó là những bức thư viết vội bằng bút chì, nguệch ngoạc tràn đầy yêu thương gửi tặng cô nhân ngày 20/11...
Với phụ huynh, cô Huyền là chỗ dựa tin cậy, là người thay họ chăm lo cho con em mình từng bước trưởng thành. Với đồng nghiệp, cô là người chị, người bạn luôn sẵn lòng sẻ chia từ việc chuyên môn đến chuyện đời thường. Trên hành trình âm thầm và bền bỉ ấy, cô đã gặt hái được những thành quả không đong đếm bằng danh hiệu hay phần thưởng.
Thành quả lớn nhất là sự tin yêu, ngưỡng mộ và kính trọng từ tất cả mọi người. Cô đã gieo điều quý giá nhất là niềm tin: niềm tin vào nghề giáo giữa bao đổi thay, niềm tin vào những giá trị nhân văn giữa dòng đời hối hả.
Với cô Huyền, học và làm theo Bác là một hành trình không cần những bước dài mà cần những bước vững vàng, tâm huyết. Cô chọn con đường không ngắn nhất cũng chẳng dễ dàng nhất nhưng lại là con đường đầy ý nghĩa: sống đúng, sống đẹp, sống có ích.
Trong ánh nắng nhạt cuối chiều, khi tiếng khèn Mông vang lên từ sân trường vùng cao, cô Huyền vẫn đứng đó, đôi mắt dõi theo từng bước chân học trò như những cánh chim lặng thầm mang theo bao khát vọng bay lên giữa đại ngàn. Từ chính trái tim yêu thương của cô, bao lớp học trò đã, đang và sẽ lớn lên, mang theo hành trang quý giá của lòng nhân hậu và nghị lực vươn lên như chính cô giáo của mình.
Trần Ngọc
