Phong Niên: Người dân hưởng lợi từ Trạm biến áp 500 kV Lào Cai

Cao Cường - Đức Toàn

22/01/2025 17:25

Cấp điện cho đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên là Trạm biến áp 500 kV tại thôn Cốc Toòng, xã Phong Niên, huyện Bảo Thắng (Trạm biến áp 500 kV Lào Cai). Công trình khởi công tháng 4/2022, khánh thành đóng điện giai đoạn 1 tháng 10/2023, giai đoạn 2 sẽ được thi công vào tháng 3/2025. Đây là công trình cấp quốc gia có tổng mức đầu tư 1.564 tỷ đồng, với đồng bào Dao thôn Cốc Toòng, dự án sẽ mang lại thay đổi tích cực phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Trạm biến áp 500 kV Lào Cai đã hoàn thành đầu tư giai đoạn I.

Trước hết, tuyến đường nối từ Quốc lộ 70 vào Trạm biến áp 500 kV Lào Cai dài gần 2 km, trước đây chỉ là đường cấp thôn, đổ bê tông nhỏ hẹp thì nay được mở rộng thênh thang, mặt đường thảm nhựa láng mịn; hai bên đường có rãnh thoát nước, cầu cống đầu tư hoàn chỉnh. Đường giao thông phục vụ hoạt động dự án và cũng rất quan trọng với người dân Cốc Toòng trong phát triển kinh tế, lưu thông hàng hóa, nâng cao đời sống tinh thần.

Trạm biến áp tại thôn Cốc Toòng, xã Phong Niên.

Cùng cán bộ xã Phong Niên tham quan tuyến đường, chúng tôi dừng lại ở một cụm dân cư với những ngôi nhà mới xây dựng san sát, hiện đại, bề thế, mặt tiền hướng ra mặt đường mới mở rộng. Ngôi nhà quy mô lớn nhất với mái kiểu Thái và khoảng sân rộng là của chị Phàn Thị Hồng, dân tộc Dao, được đền bù từ mở rộng tuyến đường. Việc thi công tuyến đường khiến ngôi nhà cũ của chị Hồng phải làm lại và ảnh hưởng một phần đất ruộng, chị được đền bù 1,5 tỷ đồng, đủ để gia đình làm ngôi nhà mới to nhất cụm dân cư và khoản tiền còn lại đầu tư sản xuất, chăn nuôi. “Đến trong mơ tôi cũng không nghĩ hôm nay mình có thể xây ngôi nhà như thế”, chị Hồng bộc bạch.

Đường vào trạm biến áp được xây dựng rộng thênh thang, tạo thuận lợi cho người dân địa phương phát triển kinh tế - xã hội.

Cạnh ngôi nhà chị Hồng là xưởng mộc của anh Lý A Thành, dân tộc Dao, cơ sở sản xuất đang sử dụng thường xuyên 3 - 4 lao động. Anh Thành trước đây làm thợ mộc trong một số cơ sở tại thành phố Lào Cai. Năm 2023, khi tuyến đường vào Trạm biến áp 500 kV Lào Cai được mở rộng, anh quyết định về quê mở xưởng riêng ngay cạnh đường. Cơ sở chủ yếu đóng các đồ gia dụng như giường, tủ, bàn, ghế, chạn bát, cửa nhà, làm trần, ốp tường bằng gỗ. Anh Thành tâm sự, khu vực rất sẵn nguồn nguyên liệu, khách hàng đông nhưng nếu không có tuyến đường thì không thể nào mở xưởng vì cần ô tô chở gỗ tới tận nơi và chở sản phẩm giao cho khách hàng.

Anh Lý A Thành, dân tộc Dao, chủ cơ sở sản xuất đồ mộc bên đường dẫn vào trạm biến áp.

Ông Cháp A Đồng, Trưởng thôn Cốc Toòng cho hay: Thi công Dự án Trạm biến áp 500 kV Lào Cai, thôn có 28 hộ bị thu hồi đất (bao gồm việc mở rộng tuyến đường), riêng trạm biến áp có 22 hộ bị ảnh hưởng. Những hộ phải chuyển chỗ ở đều tái định cư tại chỗ, địa phương không phải chuẩn bị mặt bằng tái định cư tập trung. Việc thống kê, áp giá, hỗ trợ, đền bù được tiến hành công khai, minh bạch, đúng chế độ, chính sách, người dân được phổ biến thông tin, tuyên truyền, vận động nên việc giải phóng mặt bằng dự án diễn ra thuận lợi.

Anh Triệu Văn Lẻng thu hoạch đồi quế, nhường đất cho giải phóng mặt bằng xây dựng cột điện cao thế.

Tiền đền bù trở thành nguồn vốn tái sản xuất quan trọng cho nhiều hộ dân, điển hình như hộ ông Lý Văn Tiến bị ảnh hưởng diện tích rừng trồng được nhận hơn 2 tỷ đồng tiền đền bù, một số hộ như chị Hồng được nhận hơn 1 tỷ đồng. Ngoài ra, chủ đầu tư là đơn vị thuộc EVN còn sử dụng hơn 20 lao động là người dân thôn Cốc Toòng, trong đó có 6 người làm bảo vệ, số còn lại tham gia thi công xây dựng, vệ sinh, phát dọn phạm vi an toàn ngoài Trạm biến áp 500 kV Lào Cai. Tới đây, số lao động thuộc đối tượng này sẽ tăng lên khi trạm biến áp giai đoạn 2 thi công và vận hành ổn định.

Hai hộ dân thôn Cốc Toòng xây nhà khang trang sau giải phóng mặt bằng thi công Trạm biến áp 500 kV.

Trưởng thôn Cháp A Đồng cho biết thêm, thôn Cốc Toòng có 168 hộ với 98% là đồng bào Dao. Nhờ có tuyến đường giao thông mở rộng, cơ hội phát triển kinh tế được phân phối công bằng cho tất cả hộ dân trong thôn. Trước đây, cuộc sống của nhiều hộ dân vô cùng khó khăn, hộ nghèo phổ biến thì đến nay chỉ còn 2 hộ nghèo diện bất khả kháng, 2 hộ cận nghèo, nhiều hộ vươn lên làm giàu, trở thành hộ sản xuất giỏi cấp xã, cấp huyện. Đó là hộ anh Triệu Văn Lẻng nuôi cá trên diện tích mặt ao hơn 4.000 m², chăn nuôi gà đồi hơn 2.000 con và làm dịch vụ xe ô tô tải, dịch vụ xay xát; anh Phàn Văn Thắng làm dịch vụ xe ô tô tải và là chủ tốp thợ chuyên thi công công trình dân dụng trong khu vực; ông Triệu Văn Nhúng mở xưởng mộc đóng đồ gia dụng và thu mua lâm sản; anh Trần Văn Ngọc ngoài trồng gần 6 ha quế còn làm dịch vụ, chăn nuôi quy mô lớn.

Để tạo sự đồng thuận cao, cấp ủy đảng, chính quyền huyện Bảo Thắng đã đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền.

Lợi ích kinh tế - xã hội từ Trạm biến áp 500 kV Lào Cai là rất rõ ràng, điều này góp phần triển khai đầu tư xây dựng Dự án đường dây tải điện 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên thêm thuận lợi bởi Cốc Toòng là thôn xây dựng những cột số hiệu đầu tiên của tuyến (cột số 1, số 2 và số 3). 8 hộ thôn Cốc Toòng bị thu hồi đất để xây dựng 3 chân cột 500 kV đều đồng thuận, nhất trí cao với dự án, các hộ thuộc hành lang tuyến đường dây dù chưa chính thức nhận được thông báo nhưng cũng khẳng định sẽ tạo thuận lợi trong quá trình triển khai dự án. Đây là tín hiệu tích cực khi tỉnh Lào Cai cam kết với Chính phủ bàn giao sớm toàn bộ mặt bằng Dự án đường dây tải điện 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên trong tháng 2/2025, một trong những tín hiệu vui như thế được lan tỏa, truyền đi từ thôn Cốc Toòng.