Những điểm đến có không gian xanh, sạch
Báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới và là quốc gia đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN có số người trưởng thành hút thuốc lá. Hút thuốc lá gây ô nhiễm môi trường bằng cách thải các khí và rác độc hại vào bầu khí quyển cùng môi trường đất, nước, gây ảnh hưởng hệ lụy lâu dài đến sức khỏe con người.
Ngành Du lịch từng nhận được nhiều phản hồi của du khách khi đến thăm Việt Nam có sử dụng dịch vụ lưu trú về việc không mong muốn ở trong một căn phòng có mùi hôi của khói thuốc lá. Không những thế, khói thuốc lá dễ ám mùi và làm xỉn màu, hôi đồ đạc trong phòng như rèm, thảm, ga, gối, máy điều hòa, khăn trải bàn… khiến người lưu trú cảm thấy không gian không đủ sạch sẽ, thoải mái.
Nhiều du khách, đặc biệt những người không hút thuốc cũng mong muốn được hít thở bầu không khí trong lành, không bụi bặm hay khói thuốc lá tại các khu du lịch, điểm tham quan. Đầu mẩu thuốc lá rơi vãi ở khu vực lưu trú hay khuôn viên của điểm du lịch thường tạo nên hình ảnh nhếch nhác, mất vệ sinh. Khói thuốc lá có thể ảnh hưởng lớn đến ấn tượng, tâm lý và mức độ hài lòng của du khách về một điểm đến.
Trong nhiều năm qua, những hoạt động thiết thực trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá của ngành Du lịch đã và đang góp phần xây dựng một môi trường du lịch chuyên nghiệp, ngày càng văn minh, thân thiện, lịch sự.
Tại Thủ đô Hà Nội, các nhà quản lý đã triển khai mô hình du lịch không khói thuốc tại nhiều điểm du lịch, di tích lịch sử văn hóa tại quận trung tâm Hoàn Kiếm. Trong đó, có nhiều điểm đến nổi tiếng như đền Ngọc Sơn, chùa Quán Sứ, Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Bảo tàng Phụ nữ, Thư viện Quốc gia, Nhà hát Lớn, Nhà thờ Lớn, Nhà tù Hỏa Lò, Nhà hát Múa rối nước Thăng Long… Ngoài ra, quận này cũng đặt chỉ tiêu 70% nhà hàng, khách sạn từ 3 sao trở lên trên địa bàn quận thực hiện mô hình bảo đảm an toàn thực phẩm và không khói thuốc. Các biển báo cấm hút thuốc lá được treo đặt ở những vị trí dễ quan sát để nhắc nhở người dân và du khách.
Nhận thức rõ tác hại của thuốc lá, tỉnh Quảng Ninh đã sớm triển khai quyết liệt các hoạt động giảm thiểu, tiến tới cấm hút thuốc lá. Một trong những địa phương của Quảng Ninh thực hiện tích cực việc giảm thiểu ảnh hưởng từ thuốc là TP Hạ Long với Đề án "Xây dựng Hạ Long - Thành phố du lịch không khói thuốc”. Quảng Ninh yêu cầu các khách sạn, nhà hàng, các điểm du lịch trên toàn tỉnh, đặc biệt là tại vùng trọng điểm du lịch Hạ Long có biển báo cấm hút thuốc lá treo/đặt tại những vị trí dễ quan sát; bố trí nơi dành riêng cho người hút thuốc. Riêng tại khách sạn, nghiêm cấm hiện tượng mua, bán thuốc lá, hoặc không trưng bày, sử dụng tên, nhãn hiệu, biểu tượng thuốc lá, không quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị các sản phẩm thuốc lá.
Ninh Bình đã và đang triển khai xây dựng môi trường không khói thuốc, hướng tới thực hiện môi trường du lịch không khói thuốc tại các khách sạn, nhà hàng. Tại đây, đã có nhiều đơn vị tham gia ký cam kết với Sở Du lịch trong thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tiêu biểu là các đơn vị: Khách sạn Hoàng Sơn Peace, Khách sạn Legend, Vườn Quốc gia Cúc phương, Khách sạn The Vissai, Nhà hàng Dê Thành Long, Khu du lịch Tam Cốc, Cơ sở bảo tồn gấu Ninh Bình, Khu du lịch sinh thái động Thiên Hà…
Không chỉ ở các điểm du lịch tỉnh, thành phố, những bản làng không khói thuốc để phát triển du lịch bền vững đang được nhân rộng. Nằm dưới ngay chân núi Sơn Bạc Mây, huyện Phong Thổ, Lai Châu có một bản người Mông độc đáo với 5 không: không uống rượu, không khói thuốc, không cờ bạc, không ma túy và không đổ rác bừa bãi… Từ bản trước đây một số người dân hút thuốc lá, ma túy, giờ đây, Sin Suối Hồ trở thành bản du lịch cộng đồng thu hút khách du lịch nhất.
Khởi đầu chỉ có 2 gia đình làm homestay, nhờ huyện Phong Thổ và tỉnh Lai Châu hướng dẫn bà con cách làm, tổ chức các dịch vụ đón khách giới thiệu về văn hóa, về các điểm tham quan cũng như giới thiệu cho khách các món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, đến nay, cả bản có trên 10 hộ làm homestay. Những homestay thân thiện với môi trường, không khói thuốc lá, sắp xếp rất gọn gàng, sạch sẽ, mang lại cảm giác ấm áp, yên bình cho du khách. Du khách được cùng ăn, cùng ở với chủ nhà đầy thân thiện, du khách thêm hiểu về cuộc sống, con người và giá trị truyền thống dân tộc.
Bản Huổi Chát, xã Nậm Manh (huyện Nậm Nhùn), với 100% đồng bào dân tộc Mông sinh sống là một trong những ví dụ điển hình về quyết tâm xây dựng môi trường sống không khói thuốc. Với vai trò, trách nhiệm của mình, trưởng bản, già làng, người có uy tín đã gương mẫu đi đầu thực hiện việc từ bỏ thuốc lá. Theo thời gian, người này nhìn người kia học tập, đến nay bản Huổi Chát đã không còn một ai hút thuốc lá. Hiện, bản Huổi Chát từng bước giúp người dân thoát nghèo bền vững. Bên cạnh việc xây dựng, nâng cấp cơ sở hạ tầng, bảo tồn và phát huy các giá trị, bản sắc của đồng bào dân tộc thiểu số, thì việc tạo ra một môi trường sống trong lành, không khói thuốc được xác định là một giải pháp đúng đắn để thu hút khách du lịch.
Cần nêu gương cho du khách
Bộ Y tế đã xây dựng tài liệu hướng dẫn xây dựng khách sạn, nhà hàng, các điểm du lịch không khói thuốc lá với các tiêu chí và các bước xây dựng. Theo đó, đối với tiêu chí xây dựng khách sạn không khói thuốc lá, cơ sở khách sạn phải có biển báo cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc như sảnh khách sạn, phòng nghỉ, hành lang, cầu thang, phòng ăn, phòng làm việc, các khu vực trong nhà khác của khách sạn.
Biển báo cấm hút thuốc cần rõ ràng, treo/đặt tại những vị trí dễ quan sát; có nơi dành riêng cho người hút thuốc đảm bảo các điều kiện: có phòng và hệ thống thông khí tách biệt với khu vực không hút thuốc lá; có dụng cụ chứa các mẩu, tàn thuốc lá; có biển báo tại các vị trí phù hợp, dễ quan sát; có thiết bị phòng cháy, chữa cháy. Đối với các khách sạn không đủ điều kiện bố trí khu vực dành riêng cho người hút thuốc theo đúng quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá thì cần cấm hút thuốc hoàn toàn tại các khu vực trong nhà của khách sạn.
Các sơn nữ với điệu múa dân tộc Mông và lồng ghép tuyên truyền gìn giữ môi trường xanh, không khói thuốc.
Các địa phương có điểm du lịch đã tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc, các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và các văn bản hướng dẫn thực hiện. Đồng thời, tăng cường việc thực hiện quy định về môi trường không khói thuốc, cai nghiện thuốc lá, cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ của các công ty thuốc lá; tăng cường năng lực cho các cán bộ thanh tra, công an và tăng cường các hoạt động kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Bên cạnh đó, xây dựng các tiêu chí đánh giá để xét thi đua hàng năm, tuyên dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có mô hình hay, cách làm hiệu quả, sáng tạo trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá; Tổ chức các đợt thanh, kiểm tra và xử phạt các vi phạm về buôn bán, kinh doanh, sử dụng thuốc lá trên địa bàn. Giám sát việc thi hành các quy định cấm hút thuốc lá tại các nơi có quy định cấm hút thuốc lá theo quy định hiện hành; tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi nhập lậu thuốc lá, buôn bán thuốc lá giả, thuốc lá nhái nhãn mác và kinh doanh trái phép các sản phẩm thuốc lá; xử phạt nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm.
Đáng mừng hơn là nhận thức của người dân, doanh nghiệp lữ hành, du khách về hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá đã được nâng cao hơn, số người hút thuốc lá và bị ảnh hưởng bởi thuốc lá đã giảm, thay vào đó là những không gian xanh, sạch, không khói thuốc lá ngày càng được mở rộng hơn.
Nhiều du khách hút thuốc có thể vui vẻ chấp hành quy định và vẫn cảm thấy được tôn trọng khi nhân viên nhắc nhở một cách khéo léo, lịch sự; vẫn có nhiều du khách hút thuốc không hợp tác, gây trở ngại cho người làm du lịch. Dù vẫn có những khó khăn nhất định, nhưng các mô hình điểm đến du lịch không khói thuốc được xem là giải pháp thiết thực để thu hút du khách, phát triển du lịch một cách bền vững, đáng được nhân rộng. Theo đó, mô hình du lịch "xanh” này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm thiểu các vụ cháy, nổ ở các địa điểm du lịch, mà còn giảm các tác động tiêu cực của khói thuốc lá với sức khỏe người dân, du khách.
Để thực hiện quy định hiệu quả trên thực tế, một yếu tố được ngành Du lịch nhấn mạnh là việc đào tạo, nâng cao kỹ năng xử lý tình huống cho nhân viên, người lao động khi thông báo cho du khách; đồng thời chính họ cũng phải tự giác tuân thủ chặt chẽ các quy định để nêu gương cho du khách.
(Theo Pháp Luật)
