Bệnh Chikungunya được ghi nhận lần đầu vào năm 1952. Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người mà qua vết đốt của muỗi Aedes (loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết). Các triệu chứng của Chikungunia xuất hiện từ 4 đến 8 ngày (dao động từ 2 đến 12 ngày) sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt.
Bệnh đặc trưng bởi sốt cao, khởi phát đột ngột, thường kèm theo đau khớp dữ dội. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến khác bao gồm: Cứng khớp, viêm khớp, đau đầu, mệt mỏi và phát ban.
Các triệu chứng tương tự như đối với bệnh sốt xuất huyết Dengue nhưng dấu hiệu đau và sưng khớp thường có biểu hiện rõ hơn. Trong khi đó, bệnh sốt xuất huyết Dengue thường có dấu hiệu xuất huyết nhiều hơn.
Người dân không nên tự ý điều trị tại nhà. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, phải đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời. Theo Cục phòng bệnh (Bộ Y tế), hiện nay, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm ở nước ta chưa ghi nhận báo cáo trường hợp bệnh Chikungunya từ các địa phương.
Tuy nhiên, dịch bệnh Chikungunya đang có xu hướng gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực, đặc biệt tại Trung Quốc. Trong khi đó, muỗi Aedes truyền bệnh cũng đã lưu hành tại nhiều địa phương ở nước ta. Do đó có nguy cơ cao dịch bệnh xâm nhập vào nước ta thông qua người nhập cảnh mang mầm bệnh.
Hiện chưa có vaccine phòng ngừa và không có thuốc điều trị bệnh, chỉ điều trị triệu chứng. Người bệnh cần nghỉ ngơi, uống nhiều nước để tránh mất nước; dùng các thuốc như Acetamonophen hoặc Paracetamol để làm giảm sốt, giảm đau.
Tuyệt đối không sử dụng Aspirin và các thuốc kháng viêm Non-steroid khác trừ phi đã loại trừ được bệnh sốt xuất huyết Dengue để làm giảm thiểu nguy cơ chảy máu.
Có 2 loại vaccine Chikungunya đã được cơ quan quản lý phê duyệt và/hoặc được khuyến nghị sử dụng cho các nhóm dân số có nguy cơ ở một số quốc gia nhưng các loại vaccine này vẫn chưa được phổ biến hoặc sử dụng rộng rãi.
WHO và các chuyên gia bên ngoài đang xem xét dữ liệu thử nghiệm vaccine và dữ liệu hậu mãi trong bối cảnh dịch tễ học Chikungunya toàn cầu để đưa ra các khuyến nghị sử dụng khả thi.
Nhằm chủ động kiểm soát, phòng chống dịch, Bộ Y tế đã ban hành công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai tăng cường giám sát dịch ngay tại cửa khẩu, các cơ sở y tế và cộng đồng nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt tại những khu vực có người trở về từ vùng có dịch.
Bộ cũng chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ để xử lý triệt để các ổ dịch ngay từ ca bệnh đầu tiên; đồng thời tổ chức tốt việc sẵn sàng thu dung, điều trị bệnh nhân, phân cấp chuyên môn để tránh tình trạng quá tải bệnh viện.
Các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế tăng cường chỉ đạo công tác phòng, chống dịch bệnh Chikungunya trên địa bàn, đặc biệt đối với các tỉnh có biên giới; hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật cho các địa phương trong công tác giám sát, điều trị bệnh nhân, xử lý triệt để ổ dịch và tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, hỗ trợ các điểm có nguy cơ bùng phát dịch...
Các biện pháp phòng bệnh Chikungunya
- Người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya: Cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày; nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như sốt, đau khớp, nổi ban…) cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.
- Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư, cần đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.
- Người dân cần chú ý ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày; tích cực phối hợp ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
- Người dân khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh Chikungunya đang tăng cao cần chủ động phòng ngừa tránh muỗi đốt. Chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng giống Chikungunya.
![[Infographic] Quy định mức hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế đối với người yếu thế trên địa bàn tỉnh Lào Cai](https://cdn.baolaocai.vn/images/6966140b6a39d2dca77c24494ce7781a985a004ea5858ea5d5c72ba73b81edc00d6c583b6df4c84d3b223633d66c74fa9983df55b89124867f15905571d5b7c8/info-nam-167.jpg.webp)
