LCĐT - Trong thời gian qua, mô hình hợp tác xã (HTX) ở Lào Cai phát triển mạnh, hoạt động hiệu quả. Nhiều HTX sản xuất ra các sản phẩm nông sản có thương hiệu như: Tương ớt Mường Khương, hoa hồng Sa Pa, lúa giống Bản Qua (Bát Xát)… từng bước chiếm lĩnh thị trường. Đồng thời mở ra hướng mới về sản xuất kinh tế đa ngành, đa nghề và tăng cường hợp tác, liên kết 4 nhà. Đây là yếu tố mới cần được nhân rộng để kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh tiếp tục phát triển.
Chủ nhiệm HTX Tương ớt Mường Khương Nguyễn Văn Dũng mời tôi tham quan xưởng sản xuất tương ớt đặc sản đã có thương hiệu, mỗi năm HTX sản xuất trên 350 tấn, doanh thu đạt 7 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 34 xã viên, với thu nhập bình quân đạt trên 2,5 triệu đồng/người/tháng. HTX Tương ớt Mường Khương không chỉ tạo ra sản phẩm mới mà còn hỗ trợ xã viên ổn định cuộc sống. HTX đã biết khai thác lợi thế, đầu tư mở rộng sản xuất hàng hoá có giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu thị trường.
Kiểm tra chất lượng sản phẩm tương ớt Mường Khương.
HTX Hoa Hồng Sa Pa do bà Lê Thị Hoa làm chủ nhiệm, với trên 30 xã viên. Mỗi năm, HTX cung ứng cho thị trường hàng triệu bông hoa các loại. Để mở rộng sản xuất, HTX thử nghiệm trồng hoa địa lan và nấm hương. Sau thời gian thử nghiệm, đến nay sản phẩm nấm hương và hoa địa lan đã mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp hai, ba lần trồng hoa hồng. Năm 2009, HTX Hoa Hồng Sa Pa được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen về thành tích sản xuất, kinh doanh giỏi. Có được thành tích này là do HTX đã biết liên kết các loại hình trồng trọt, xây dựng quy mô sản xuất hàng hoá lớn và hiệu quả, tạo dựng được thương hiệu để sản phẩm đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài tỉnh...
Tuy nhiên, một số HTX ở Lào Cai hoạt động mang tính hình thức, lúng túng trong xây dựng phương án sản xuất, trình độ công nghệ lạc hậu; năng lực đội ngũ cán bộ quản lý yếu, chưa mang lại nhiều lợi ích cho thành viên trong HTX… Ông Nguyễn Duy Hải, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Hiện nay, toàn tỉnh có 246 HTX, với tổng số vốn điều lệ gần 200 tỷ đồng, trong đó có 15 HTX thành lập mới. 6 tháng đầu năm 2012 có 130 HTX thực hiện báo cáo thuế, với tổng số doanh thu trên 37 tỷ đồng. Tổng số xã viên HTX trên 9.400 người, thu nhập bình quân đạt 2,5 triệu đồng/người/tháng. Tổng số cán bộ quản lý HTX có 985 người, trình độ sơ cấp chiếm 27%; trình độ cao đẳng, đại học chiếm 7%; đóng góp GDP của HTX giảm sút do tốc độ tăng trưởng của kinh tế HTX thấp, năm 2010 mới chỉ đạt 0,78%, thấp hơn 4,44% so với cả nước. Qua đánh giá, phân loại, HTX sản xuất, kinh doanh khá, giỏi chiếm 35%; trung bình chiếm 40%; yếu, kém chiếm 25%. Theo ông Phạm Bá Uyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Khương, nguyên nhân yếu kém kéo dài của các HTX là do thiếu vốn kinh doanh. Các HTX trung bình và yếu ở địa phương, phần lớn có quy mô nhỏ, hiệu quả kinh doanh hạn chế, lãi thấp nên không trích được quỹ trả công cho Ban Chủ nhiệm; không lập sổ sách thu - chi; các dự án sản xuất, kinh doanh tính khả thi không cao. Chính vì thế, HTX chưa tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi và khi ngân hàng kiểm tra thủ tục vay vốn, hầu hết các HTX đều thiếu điều kiện để vay vốn sản xuất, kinh doanh.
Mới đây, tại buổi tham vấn lấy ý kiến đóng góp của đại biểu các cấp, các ngành và đoàn thể xã hội của tỉnh, đối với việc xây dựng Luật HTX (sửa đổi) thay thế Luật HTX năm 2003, do Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh tổ chức, đồng chí Doãn Văn Hưởng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhấn mạnh: Vai trò của HTX là đảm bảo quyền, lợi ích của hộ nông dân và người tiêu dùng, hộ kinh doanh cá thể, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của kinh tế hộ thành viên,
đặc biệt là kinh tế hộ nông dân và các cơ sở sản xuất, kinh doanh quy mô vừa và nhỏ trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Trong thời gian tới, hướng đi mới cho HTX sẽ xuất phát từ mục tiêu này, do đó, UBND tỉnh xác định: Củng cố, đổi mới, phát triển các HTX là nhiệm vụ trọng tâm, để các ngành và địa phương quan tâm, xây dựng chiến lược và chương trình hoạt động HTX, gắn chặt với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, triển khai đồng loạt các chính sách hỗ trợ, khuyến khích về đất đai, tín dụng, đào tạo nghề, khuyến nông, khuyến ngư và khuyến công… tạo điều kiện cho HTX phát triển. Đồng thời, các cơ quan quản lý chuyên môn cần tổng kết, nhân rộng các mô hình, làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, khẳng định sự thành công và hướng đi đúng của HTX trong thời kỳ mới. Liên minh các HTX Lào Cai, cũng như các cấp, các ngành, đoàn thể xã hội phải vào cuộc mạnh hơn nữa để người dân hiểu rõ bản chất và các giá trị của HTX. Bên cạnh đó, các tổ chức này cần tăng cường nguồn lực và công cụ hỗ trợ của mình, nhằm giúp các HTX tiếp cận được các nguồn vốn, chính sách, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu, thông tin thị trường trong và ngoài nước. Các HTX cũng không ngừng đổi mới hoạt động, tổ chức và xây dựng theo đúng Luật HTX, khẳng định vai trò, uy tín và hiệu quả hoạt động, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
