Quyền lợi của người bệnh được mở rộng
Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Thông tư ban hành Danh mục thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ, chất đánh dấu và việc thanh toán khí y tế sử dụng trong khám bệnh, chữa bệnh thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT).
Đây là lần cập nhật lớn sau gần ba năm thực hiện Thông tư 20, với mục tiêu mở rộng quyền lợi thuốc cho người bệnh và đảm bảo đáp ứng nhu cầu điều trị hiện nay.
Cụ thể, theo quy định hiện hành tại Thông tư 20, danh mục thuốc do BHYT chi trả gồm 1.037 hoạt chất với hàng nghìn loại thuốc, sinh phẩm, chất phóng xạ và chất đánh dấu. Trong dự thảo mới, Bộ Y tế đề xuất bổ sung thêm 76 thuốc mới, trong đó có 28 thuốc điều trị ung thư cùng nhiều thuốc miễn dịch, thuốc đích - nhóm thuốc có chi phí cao.
Thông tin với báo chí về việc này, bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT - Bộ Y tế cho biết, 76 thuốc được đề xuất đều đáp ứng tiêu chí đưa vào danh mục BHYT, đảm bảo thuốc được đề xuất có hiệu quả điều trị tốt và an toàn.
Trong đó, số lượng thuốc được đề xuất bổ sung nhiều nhất lần này là nhóm thuốc điều trị các bệnh lý ung thư, với 28 hoạt chất, bao gồm cả hóa chất, thuốc đích, thuốc điều hòa miễn dịch và thuốc chống độc cho bệnh nhân sau quá trình xạ trị.
Nhóm thứ hai được bổ sung là thuốc chống nấm, chống nhiễm khuẩn, ký sinh trùng. Một số nhóm thuốc khác cũng rất được quan tâm để đưa vào danh mục lần này như là nhóm thuốc tim mạch, thuốc nội tiết, tiểu đường. Ngoài ra, còn một số thuốc thuộc nhóm thuốc tâm thần kinh, nhóm da liễu, cơ xương khớp...
Được biết, các thuốc lần này đưa vào danh mục BHYT thanh toán có nhiều thuốc mới, thuốc phát minh. Thậm chí có những thuốc miễn dịch có chi phí điều trị rất cao, khoảng 5 triệu đến 60 triệu đồng/liều... Vì vậy, quyền lợi của người bệnh sẽ được hưởng rất lớn.
Chưa kể, trong lần cập nhật, sửa đổi, bổ sung danh mục thuốc BHYT lần này, Bộ Y tế còn tập trung mở rộng danh mục thuốc cho trạm y tế xã. Cụ thể, lần này có khoảng 457 thuốc sẽ được đưa về xã để điều trị cho người bệnh.
Tính toán giải pháp cho Quỹ BHYT
Khi mở rộng chi trả như đề xuất kể trên, quyền lợi của người bệnh được tăng lên song đồng thời cũng gây áp lực lớn đến khả năng chi trả của quỹ BHYT.
Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà, thuốc luôn là cấu phần quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí khám chữa bệnh BHYT. Năm 2022, chi phí thuốc từ quỹ BHYT là 40.010 tỷ đồng, chiếm 33,41% tổng chi; năm 2024 tăng lên 50.784 tỷ đồng, tương đương 31,22%. Dù tỷ lệ này có xu hướng giảm, chi phí cho thuốc vẫn đứng đầu trong các hạng mục chi trả.
Vì vậy, việc lựa chọn, sử dụng và điều chỉnh danh mục thuốc được BHYT thanh toán là yếu tố quyết định để đảm bảo tính bền vững của quỹ, đồng thời giảm chi tiền túi cho người dân.
Theo tính toán của Bộ Y tế, việc bổ sung 76 thuốc mới sẽ khiến quỹ BHYT tăng chi khoảng 12.245 tỷ đồng trong 5 năm, tương đương trung bình 2.449 tỷ đồng mỗi năm. Nếu tính cả các thuốc được điều chỉnh tỷ lệ thanh toán hoặc loại khỏi danh mục, tổng phần tăng chi trong 5 năm dự kiến là 13.776 tỷ đồng, tương đương mỗi năm quỹ phải tăng chi hơn 2.700 tỷ đồng.
Về việc này, bà Trần Thị Trang cho biết, hiện nay, mức đóng BHYT còn thấp nên mới đủ cân đối thu chi và phần quỹ dự phòng. Nguồn quỹ dự phòng này cũng chỉ đủ cho khoảng 2 năm tới. Do đó, cần phải có các giải pháp để mở rộng nguồn của quỹ BHYT.
"Lần này chúng tôi đánh giá rất kỹ lưỡng về tác động ngân sách của quỹ BHYT. Theo đó, từ năm 2027 trở đi, chúng ta sẽ phải tính đến việc tăng mức đóng BHYT theo lộ trình" - Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế nói. Đồng thời, bà cũng cho biết, ngoài tăng mức đóng BHYT thì phải tính toán để bổ sung các nguồn kinh phí khác. Đặc biệt, phải có các giải pháp để sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn kinh phí từ quỹ BHYT.
