Tư duy sáng tạo
Nếu như trước đây, các chương trình chính luận nghệ thuật thường được nhìn nhận là khô cứng, nặng về tuyên truyền, thì nay, cùng với sự đổi mới về cách dàn dựng, tư duy sáng tạo và ứng dụng công nghệ sân khấu hiện đại, những đêm diễn đã thực sự chạm tới trái tim khán giả.
Ngay từ những ngày đầu tháng 8, tại Hà Nội đã liên tiếp diễn ra nhiều chương trình nghệ thuật đặc biệt, mang đậm hơi thở hào hùng và niềm tự hào dân tộc. Tiêu biểu như “Dưới cờ vinh quang”, “Hà Nội - Từ mùa thu lịch sử năm 1945”, “Tổ quốc trong tim”, “Tự hào là người Việt Nam”... Hay chương trình chính luận nghệ thuật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức vào tối 1/9, tại Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình, không khí thiêng liêng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả. Trước đó, vào tối 26/8, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã phối hợp một số đơn vị tổ chức chương trình âm nhạc đặc sắc Concert "Việt Nam trong tôi" thu hút đông đảo khán giả, đặc biệt thế hệ trẻ.
Hình ảnh những hàng ghế chật kín, những làn sóng ánh sáng, âm nhạc, hình ảnh tư liệu lịch sử hòa quyện với nghệ thuật biểu diễn đương đại đã khiến khán giả có cảm giác như đang tham gia một lễ hội âm nhạc quy mô lớn. Chính vì thế, cách gọi “concert quốc gia” xuất hiện một cách định danh thú vị, phản ánh tinh thần trẻ trung mà vẫn đầy trách nhiệm của khán giả.
Điểm đáng chú ý là sự đầu tư kỹ lưỡng từ khâu kịch bản, đạo diễn đến âm thanh, ánh sáng, mỹ thuật sân khấu. Các nghệ sĩ gạo cội cùng những gương mặt trẻ tài năng cùng xuất hiện, tạo nên một bức tranh nghệ thuật vừa mang chiều sâu lịch sử, vừa giàu sức hấp dẫn. Nhiều tiết mục kết hợp giữa ca múa nhạc, trình chiếu hình ảnh 3D, công nghệ LED hiện đại đã giúp tái hiện những trang sử hào hùng một cách sinh động.
Không khí đó cho thấy một điều, khi nghệ thuật chính luận được làm mới bằng tư duy sáng tạo, nó hoàn toàn có thể tiếp cận giới trẻ, khơi gợi cảm xúc và tinh thần yêu nước một cách tự nhiên.
Nhạc sĩ Đinh Văn Bình - hội viên Hội Âm nhạc Hà Nội cho rằng, yếu tố quan trọng nhất giúp các chương trình chính luận nghệ thuật hiện nay thoát khỏi sự khô cứng, trở thành sự kiện nghệ thuật hấp dẫn và được giới trẻ gọi là “concert quốc gia” đó chính là sự đổi mới trong tư duy nghệ thuật. Và chỉ có sự đổi mới trong tư duy nghệ thuật cũng như cách tổ chức, dàn dựng mới có thể làm cho các chương trình nghệ thuật chính luận hay còn gọi là “concert quốc gia” không bị khô cứng.
“Concert quốc gia” chính là một minh chứng. Nó không chỉ là một sự kiện biểu diễn đơn thuần mà còn là kết quả của sự phối hợp chuyên nghiệp. Từ nhà tổ chức, nghệ sĩ, đơn vị sản xuất, truyền thông đến khán giả. Các chương trình được chuẩn bị bài bản, kinh phí đầu tư lớn, kỹ thuật hiện đại, quy trình tổ chức chặt chẽ, tất cả cho thấy Việt Nam đã hội đủ điều kiện để phát triển công nghiệp văn hoá theo hướng chuyên nghiệp hóa.
Tiến sĩ Phạm Việt Long - nguyên Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho rằng,những chương trình chính luận nghệ thuật quy mô lớn như “concert quốc gia” đóng vai trò như cột mốc khẳng định năng lực tổ chức và sáng tạo của ngành công nghiệp văn hoá Việt Nam. Khi một chương trình có thể thu hút hàng triệu lượt xem, tạo hiệu ứng lan toả mạnh mẽ trên mạng xã hội, và được công chúng đón nhận như một sự kiện văn hoá trọng đại, điều đó chứng minh rằng chúng ta đã có một hệ sinh thái văn hoá đủ mạnh. Từ đội ngũ sáng tạo, kỹ thuật, truyền thông đến khán giả - tất cả đều là thành tố cấu thành nên một nền công nghiệp văn hoá phát triển. Những chương trình này không chỉ truyền tải giá trị lịch sử, tư tưởng mà còn khẳng định rằng văn hoá có thể trở thành một ngành kinh tế sáng tạo, đóng góp vào tăng trưởng quốc gia.
Cần sự đầu tư chiến lược
Từ sức lan tỏa của “concert quốc gia”, cần có chiến lược dài hạn, không dừng ở vài sự kiện kỷ niệm mà phải xây dựng thành mô hình thường xuyên, mang tính thương hiệu. Khi khán giả quen với chất lượng cao, họ sẽ tiếp tục kỳ vọng và sẵn sàng đồng hành. Công nghiệp văn hóa chỉ phát triển khi Nhà nước định hướng, doanh nghiệp đầu tư, nghệ sĩ sáng tạo và khán giả làm trung tâm. Khi bốn yếu tố này gắn kết, “concert quốc gia” sẽ trở thành sản phẩm văn hóa bền vững, không chỉ là hiện tượng nhất thời.
Theo Tiến sĩ Phạm Việt Long, để “concert quốc gia” không chỉ là hiện tượng nhất thời mà trở thành mô hình phát triển bền vững, Việt Nam cần có những chính sách chiến lược cho công nghiệp văn hóa.
Trước hết, cần xây dựng cơ chế hỗ trợ sáng tạo nghệ thuật, bao gồm quỹ đầu tư cho các dự án văn hóa, chính sách thuế ưu đãi cho doanh nghiệp sáng tạo, và môi trường pháp lý thuận lợi cho sản xuất nội dung. Thứ hai, cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nghệ thuật, truyền thông, công nghệ biểu diễn thông qua đào tạo chuyên sâu, hợp tác quốc tế và khuyến khích sáng tạo. Cuối cùng, cần đẩy mạnh truyền thông và xây dựng thương hiệu văn hoá quốc gia, để các chương trình nghệ thuật không chỉ phục vụ khán giả trong nước mà còn có thể vươn ra thị trường quốc tế. Nếu được đầu tư đúng hướng, “concert quốc gia” sẽ không chỉ là biểu tượng văn hoá của một thế hệ, mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp văn hóa Việt Nam trong tương lai.
Cùng quan điểm, nhạc sĩ Đinh Văn Bình cho rằng, Nhà nước cần tạo cơ chế thuận lợi, vừa đầu tư, vừa khuyến khích xã hội hoá, để các doanh nghiệp, tập đoàn cùng tham gia để bảo đảm tính bền vững và chuyên nghiệp. Ngoài ra, cần tăng cường xây dựng khung chính sách về bản quyền, thị trường và quảng bá quốc tế; biến “concert quốc gia” không chỉ là sự kiện trong nước, mà còn là sản phẩm văn hoá có thể giới thiệu Việt Nam ra thế giới.
